Çağlayık, Ardahan
| Çağlayık | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Çağlayık Çağlayık'ın Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 2188 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 268 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75110 |
Çağlayık, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Çağlayık köyünün eski adı kaynaklarda Erdamel ve Erdemil olarak geçer. Nitekim 1886 tarihli Rus nüfus sayımında Erdamel (Эрдамель), 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde ise Erdemil (اردەمیل) biçiminde yazılmıştır.[3][4]
Erdemil köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan tarihsel bölgelerden biri olan Artaani'de yer alır. Nitekim bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. Ancak köyün adı yayımlanmış eski Osmanlı kayıtlarında geçmemektedir. Türkçede Ardahan olarak bilinen Artaani bölgesi, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresi sırasında köy, Ardahan sancağının Göle kazasına bağlıydı. 1886 yılında köyde 44 kişi yaşıyordu ve bu nüfus Kürtlerden oluşuyordu.[5] Erdamel köyünde 1896 yılında 62 kişi, 1906 yılında 96 kişi tespit edilmiştir.[6]
Erdemil köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Ermenistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca köy Türkiye'ye bırakıldı.[7]
Erdemil köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kars vilayetinin Göle kazasının Hoçovan nahiyesine bağlıydı.[8] 1940 genel nüfus sayımında köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 370 kişiden oluşuyordu. Ancak Hoçovan nahiyesi bu tarihte Ardahan kazasına bağlanmıştı.[9] Erdemil veya Erdamel Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Çağlayık olarak değiştirilmiştir.[10] 1965 genel nüfus sayımında Çağlayık köyünün nüfusu 798 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 170 kişi okuma yazma biliyordu.[11]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Köy, Ardahan il merkezine 40 km uzaklıktadır.[12]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 268[2] |
| 2021 | 294[2] |
| 2020 | 301[13] |
| 2019 | 311[2] |
| 2018 | 323[2] |
| 2017 | 315[2] |
| 2016 | 336[2] |
| 2015 | 341[2] |
| 2014 | 348[2] |
| 2013 | 402[2] |
| 2012 | 399[2] |
| 2011 | 497[2] |
| 2010 | 436[2] |
| 2009 | 467[2] |
| 2008 | 514[2] |
| 2007 | 534[2] |
| 2000 | 801[12] |
| 1990 | 912[12] |
| 1985 | 1.012[12] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Caglayik, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Ardahan Merkez Çağlayık Köy Nüfusu". Nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ ""Göle kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2020.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 772.
- ^ ""Göle Kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 112, ISBN 9786052100271.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 772.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 349.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 778". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 355.
- ^ a b c d "Çağlayık Köyü". YerelNet.org.tr. 22 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "ÇAĞLAYIK KÖYÜ NÜFUSU, ARDAHAN MERKEZ". www.nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.