Airto Moreira

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Airto Moreira
Moreira 2007
Genel bilgiler
DoğumAirto Guimorvan Moreira
5 Ağustos 1941 (82 yaşında)
Itaiópolis, Brezilya
TarzlarLatin caz füzyon
MesleklerMüzisyen
ÇalgılarDavul, perküsyon
Etkin yıllar1954 - günümüz
Müzik şirketiOne Way, CTI, Arista, Warner Music Japan
İlişkili hareketlerChick Corea, Miles Davis, Weather Report, Return to Forever, Flora Purim
Resmî siteairto.com

Airto Guimorvan Moreira (d. 5 Ağustos 1941) Brezilyalı davulcu ve perküsyoncu. Caz şarkıcısı Flora Purim’in eşi yine caz şarkıcısı olan Diana Morena’nın babası. 1960’larda Brezilyalı grup Quarteto Novo’da dikkat çekti, Amerika’da Miles Davis ve Return to Forever ile füzyon caz çalıştı.[1]

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Airto Moreira 1941’de Itaiópolis Brezilya’da halk şifacısı bir ailenin ferdi olarak doğdu, Curitiba ve São Paulo’da yetişti. Genç yaşta müziğe karşı alışılmamış bir yeteneği olduğu görüldü ve 13 yaşında profesyonel müzisyen olarak caz samba öncülerinden Sambalanço Trio ile çalıştı. İlk kaydını 1967 yılında  Hermeto Pascoal’ın Quarteto Novo grubu ile yaptı. Kısa süre sonra eşi Flora Purim ile Amerika’ya yerleşti. New York’ta basçı Walter Booker ve caz müzisyenleri ile düzenli olarak çalışmaya başladı. Birlikte çalıştığı Joe Zawinul Moreira’yı elektronik çalgılarla rock ve funk ritimlerini harmanlayan sonradan füzyon caz olarak adlandırılacak olan deneysel çalışmalar yapan Miles Davis ile tanıştırdı. Moreira, bu yeni müzik formu ile ilgili pek çok çalışmada yer aldı, iki yıl boyunca Miles Davis ile birlikte turnelere katıldı ve gelecek vadeden füzyon albüm Bitches Brew’ın (1970) kayıdında yer aldı. Miles Davis, Airto’dan yalnızca ritm çalmamasını, renkleri ve sesleri de çalmasını istedi. Bu denemeler sonucunda Airto, perküsyonun cazdaki yerini genişleterek hem kendi müziğini hem de diğer caz davulcusu ve perküsyoncularının ufuklarını geliştirdi. Füzyon cazda perküsyon bundan sonra standart bir çalgı haline geldi ve ilk defa 1972 yılında Down Beat Dergisi yıllık ödüller kategorisine perküsyonu kattı. Airto’nun Miles ile başlayan bu başarısı Brezilya’daki birçok perküsyoncuya da model oldu ve Amerika’ya göç etmelerine neden oldu.[2] Davis’ten ayrıldıktan kısa bir süre sonra Davis’in öğrencileri Zawinul, Wayne Shorter ve Miroslav Vitous’un grubu Weather Report’a katılarak 1971’de ilk albümlerinin kaydında perküsyon çaldı. Weather Report’ya yerini Dom Um Romão ve Muruga Booker’e Sweetnighter albümü için bıraktıktan sonra Davis’in öğrencilerinden Chick Corea'nın Return to Forever grubuna katılarak 1972’de ilk iki albümleri olan Return to Forever ve Light as a Feather’da davul çaldı. Corea'nın elektronik müzik üzerine yoğunlaşmak istemesi sonucu Airto gruptan ayrıldı.[2]

Moreira, Grateful Dead grubunun perküsyoncusu Mickey Hart’ın The Apocalypse Now Sessions, Dafos, Supralingua, ve Planet Drum (1991’de World Music Grammy ödülü alan) dünya müziği/perküsyon albümlerinde yer aldı. Eumir Deodato'nun 1970’lerdeki Also sprach Zarathustra ve Prelude albümlerinde konga çaldı. Bu isimlerin dışında Moreira, Cannonball Adderley, Lee Morgan, Paul Desmond, Dave Holland, Jack DeJohnette, John McLaughlin, Keith Jarrett, Al Di Meola, Zakir Hussain, George Duke ve Mickey Hart gibi caz ustaları ile birlikte çaldı.

Caz konserleri ve kayıtlarından başka Apocalypse Now ve Last Tango in Paris gibi film ve televizyon programlarına besteler yaptı, katkıda bulundu, Mısır’daki İskenderiye Kütüphanesi’nin yeniden açılışında Halim El-Dabh ile birlikte çaldı ve Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi ile California Brazil Camp’da dersler verdi. 1996’da eşi Airto ve eşi Flora Purim, P.M. Dawn ile işbirliği içinde "Non-Fiction Burning" şarkısı ile AIDS yararına yapılan Red Hot + Rio albümünde yer aldı.[3][4][5][6]

Çalgılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Moreira, pandeiro, cuica, konga, bongo, shekere, talking drum, tamburin, marakas, shaker, üçgen, inek çanı, caxixi, davul, Afoxé, tubular bells, snare drum, berimbau, temple blocks, ganza, surdo, bell tree, wood blocks, jam block, mark tree, halile, cabasa, bass drum, timbales, gong, tamborim, davul makinesi, vibrafon, djembe, floor tom, whistles, conch shell, tom-tom, çan, tabla, hi-hat, sleigh bells, agogo bells, guiro, marimba, kastanyet ve beatbox çalabiliyor.

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Moreira, "Down Beat Dergisi Eleştirmen Oyları" kategorisinde 1975’ten 1982’ye kadar ve 1993 yılında en iyi perküsyoncu seçildi.
  • 2002 Eylül’ünde, Brezilya Başkanı Fernando Henrique Cardoso, Flora ile Airto’yu Brezilya’nın uluslararası ilişkilerine katkılarından dolayı Brezilya’nın önemli ödüllerinden olan "Order of Rio Branco" ile ödüllendirdi.[7]

Kayıtlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Lider olarak[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Natural Feelings (Buddah, 1970)
  • Seeds On the Ground (Buddah, 1971)
  • Free (CTI, 1972)
  • Fingers (CTI, 1973)
  • Virgin Land (Salvation, 1974)
  • In Concert Eumir Deodato ile (CTI, 1974)
  • Identity (Arista, 1975)
  • Promises of the Sun (Arista, 1976)
  • I'm Fine. How Are You? (Warner Bros., 1977)
  • Touching You...Touching Me (Warner Bros., 1979)
  • Dafos Mickey Hart ile (Reference, 1983)
  • Misa Espiritual (Harmonia Mundi, 1983)
  • Latino/Aqui Se Puede (Sobocode, 1984)
  • Three-Way Mirror (Reference, 1985)
  • Humble People Flora Purim ile (Concord Jazz, 1985)
  • The Magicians Flora Purim ile (Crossover, 1986)
  • The Colours of Life Flora Purim ile (In+Out, 1988)
  • Samba de Flora (Montuno, 1989)
  • The Sun Is Out Flora Purim ile (Crossover, 1987)
  • Struck by Lightning (Venture, 1989)
  • The Other Side of This (Rykodisc, 1992)
  • Killer Bees (B&W Music, 1993)
  • Homeless (M.E.L.T., 2000)
  • Revenge of the Killer Bees (M.E.L.T., 2000)
  • Life After That (Narada, 2003)
  • The Boston Three Party Chick Corea, Eddie Gomez ile (Stretch, 2007)
  • Alue (Selo 2017)

Sambalanco Trio ile

  • Sambalanço Trio (Audio Fidelity, 1964)
  • Improviso Negro (Ubatuqui, 1965)
  • Reencontro com Sambalanço Trio (Som Maior, 1965)

Eşlik ettikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Cannonball Adderley ile

  • The Black Messiah (Capitol, 1971)
  • The Happy People (Capitol, 1972)
  • Phenix (Fantasy, 1975)
  • Big Man: The Legend of John Henry (Fantasy, 1975)
  • Music You All (Capitol, 1976)
  • Lovers (Fantasy, 1976)

Gato Barbieri ile

  • El Pampero (Flying Dutchman, 1972)
  • Bolivia (Flying Dutchman, 1973)
  • Under Fire (Flying Dutchman, 1973)
  • El Gato (Flying Dutchman, 1975)

Stanley Clarke ile

  • Stanley Clarke (Nemperor, 1974)
  • I Wanna Play for You (Nemperor, 1979)
  • Shieldstone (Bellaphon, 1987)

Chick Corea ile

  • Return to Forever (ECM, 1972)
  • Light as a Feather (Polydor, 1973)
  • Secret Agent (Polydor, 1978)
  • Tap Step (Warner Bros., 1980)
  • The Ultimate Adventure (Stretch, 2006)

Miles Davis ile

  • Miles Davis at Fillmore (Columbia, 1970)
  • Live-Evil (Columbia, 1971)
  • Black Beauty: Live at the Fillmore West (CBS/Sony, 1973)
  • Get Up with It (Columbia, 1974)
  • Big Fun (Columbia, 1974)
  • Circle in the Round (Columbia, 1979)
  • Directions (Columbia, 1981)

Paul Desmond ile

  • From the Hot Afternoon (A&M, 1969)
  • Summertime (A&M, 1969)
  • Bridge Over Troubled Water (A&M, 1970)

George Duke ile

  • Feel (MPS/BASF, 1974)
  • I Love the Blues, She Heard My Cry (MPS/BASF, 1975)
  • The Aura Will Prevail (MPS/BASF, 1975)
  • Liberated Fantasies (MPS, 1976)
  • A Brazilian Love Affair (Epic, 1980)
  • Night After Night (Elektra, 1989)
  • Snapshot (Warner Bros., 1992)
  • Is Love Enough? (Warner Bros., 1997)
  • Duke (BPM, 2005)
  • In a Mellow Tone (BPM, 2006)

David Friesen ile

  • Amber Skies (Palo Alto, 1984)
  • Other Times Other Places (Global Pacific, 1989)
  • Departure (Global Pacific, 1990)
  • Ancient Kings (Shamrock, 1994)

Stan Getz ile

  • Captain Marvel (Columbia, 1975)
  • The Best of Two Worlds (Columbia, 1976)

Astrud Gilberto ile

  • I Haven't Got Anything Better to Do (Verve, 1969)
  • Gilberto with Turrentine (CTI, 1971)
  • Now (Perception, 1972)

Johnny Hammond ile

  • Breakout (Kudu, 1971)
  • Wild Horses Rock Steady (Kudu, 1972)
  • The Prophet (Kudu, 1972)

Mickey Hart ile

  • The Apocalypse Now Sessions (Passport, 1980)
  • At the Edge (Rykodisc, 1990)
  • Planet Drum (Rykodisc, 1991)
  • Mickey Hart's Mystery Box (1996)
  • Supralingua (Rykodisc, 1998)

Freddie Hubbard ile

  • First Light (CTI, 1971)
  • Sky Dive (CTI, 1972)
  • Polar AC (CTI, 1975)

Bob James ile

  • H (Tappan Zee, 1980)
  • Snowbird (Tappan Zee/Columbia, 1980)
  • Sign of the Times (Tappan Zee/Columbia, 1981)

Antonio Carlos Jobim ile

  • Stone Flower (CTI, 1970)
  • Jobim (MCA, 1973)

Hubert Laws ile

  • Afro-Classic (CTI, 1970)
  • The Rite of Spring (CTI, 1972)
  • Wild Flower (Atlantic, 1972)

Duke Pearson ile

  • How Insensitive (Blue Note, 1969)
  • Merry Ole Soul (Blue Note, 1969)
  • I Don't Care Who Knows It (Blue Note, 1996)

Flora Purim ile

  • Butterfly Dreams (Milestone, 1973)
  • Stories to Tell (Milestone, 1974)
  • 500 Miles High (Milestone, 1976)
  • Open Your Eyes You Can Fly (Milestone, 1976)
  • Encounter (Milestone, 1977)
  • Nothing Will Be As It Was...Tomorrow (Warner Bros., 1977)
  • That's What She Said (Milestone, 1978)
  • Everyday Everynight (Warner Bros., 1978)
  • Carry On (Warner Bros., 1979)
  • The Midnight Sun (Venture, 1988)
  • Speed of Light (B&W Music, 1995)
  • Welcome Back '95 (B&W Music, 1995)
  • Perpetual Emotion (Narada, 2001)

Wayne Shorter ile

  • Super Nova (Blue Note, 1969)
  • Native Dancer (Columbia, 1975)
  • High Life (Verve, 1995)

Paul Simon ile

  • Paul Simon (Columbia, 1971)
  • There Goes Rhymin' Simon (Columbia, 1973)
  • Hearts and Bones (Warner Bros., 1983)

Stanley Turrentine ile

  • Salt Song (CTI, 1971)
  • The Baddest Turrentine (CTI, 1973)
  • The Sugar Man (CTI, 1975)

Grover Washington Jr. ile

  • Inner City Blues (Kudu, 1971)
  • All the King's Horses (Kudu, 1972)
  • Soul Box (Kudu, 1973)

Diğerleri ile

  • Average White Band, Feel No Fret (Atlantic, 1979)
  • George Benson, White Rabbit (CTI, 1972)
  • George Benson, Take Five (Columbia, 1993)
  • Luiz Bonfa, Jacaranda (Ranwood, 1973)
  • Luiz Bonfa, Sanctuary (Sony, 2000)
  • Soledad Bravo, Soledad Bravo (Sono-Rodven, 1985)
  • Brecker Brothers, Detente (Arista, 1980)
  • Dee Dee Bridgewater, Just Family (Elektra, 1978)
  • Kenny Burrell, God Bless the Child (CBS, 1971)
  • Charlie Byrd, For All We Know (Columbia, 1971)
  • Donald Byrd, Electric Byrd (Blue Note, 1970)
  • Donald Byrd, Kofi (Blue Note, 1995)
  • The Carpenters, Lovelines (A&M, 1989)
  • Karen Carpenter, Karen Carpenter (A&M, 1996)
  • Oscar Castro-Neves, Live at Blue Note Tokyo (CT Music 2009)
  • Danilo Caymmi, Cheiro Verde Ana (Terra, 1977)
  • Chicago, Chicago 13 (Columbia, 1979)
  • Billy Cobham, Drum 'n' Voice 2 (Nicolosi, 2006)
  • Michel Colombier, Michel Colombier (Chrysalis, 1979)
  • Norman Connors, Dance of Magic (Cobblestone, 1972)
  • Hank Crawford, Help Me Make it Through the Night (Kudu, 1972)
  • Al Di Meola, Cielo e Terra (Manhattan, 1985)
  • Al Di Meola, Soaring Through a Dream (Manhattan, 1985)
  • Eumir Deodato, Prelude (CBS, 1973)
  • Eumir Deodato, The Crossing (Soul Trade, 2011)
  • Depeche Mode, Exciter (Mute, 2001)
  • Depeche Mode, Freelove (Mute, 2001)
  • Joao Donato, Donato Deodato (Muse, 1973)
  • Christy Doran, Shaman (M.E.L.T., 2000)
  • Gil Evans, Where Flamingos Fly (Artists House, 1981)
  • Joe Farrell, Outback (CTI, 1971)
  • Joe Farrell, Night Dancing (Warner Bros., 1978)
  • Reinhard Flatischler, Layers of Time (Intuition, 1996)
  • Frank Foster, The Loud Minority (Mainstream, 1972)
  • Dizzy Gillespie, Live at the Royal Festival Hall (Enja, 1990)
  • Dizzy Gillespie, Rhythmstick (CTI, 1990)
  • Egberto Gismonti, Trem Caipira (EMI, 1985)
  • Joe Henderson, Black Is the Color (Milestone, 1972)
  • Jim Hall, Where Would I Be? (Milestone, 1972)
  • Lani Hall, Double or Nothing (A&M, 1979)
  • Herbie Hancock, Dis Is Da Drum (Mercury, 1994)
  • Terumasa Hino, Double Rainbow (CBS/Sony, 1981)
  • Paul Horn, Brazilian Images (Black Sun, 1991)
  • Toninho Horta, Terra Dos Passaros (EMI, 1980)
  • Freddie Hubbard, The Baddest Hubbard (CTI, 1972)
  • Bobby Hutcherson, Color Schemes (Landmark, 1986)
  • Jackie & Roy, Time & Love (CTI, 1972)
  • Keith Jarrett, Expectations (Columbia, 1972)
  • Alphonso Johnson, Moonshadows (Epic, 1976)
  • Alphonso Johnson, Metaphors (Embamba Music, 2017)
  • J. J. Johnson and Kai Winding, Betwixt & Between (A&M/CTI, 1969)
  • Chaka Khan, Chaka (Warner Bros., 1978)
  • Masabumi Kikuchi, Susto (CBS/Sony, 1981)
  • Masabumi Kikuchi, One-Way Traveller (CBS/Sony, 1982)
  • John Klemmer, Arabesque (ABC, 1978)
  • John Klemmer, Brazilia (ABC, 1979)
  • Steve Kuhn, Steve Kuhn (Buddah, 1971)
  • Madala Kunene, Kon'Ko Man (B&W Music, 1996)
  • Nils Landgren, Paint It Blue (ACT 1996)
  • Indra Lesmana, For Earth and Heaven (Zebra, 1986)
  • Edu Lobo, Sergio Mendes Presents Lobo (A&M, 1970)
  • The Manhattan Transfer, The Chick Corea Songbook (2009)
  • Rick Margitza, Color (Blue Note, 1989)
  • Rick Margitza, Hope (Blue Note, 1991)
  • Tania Maria, Forbidden Colors (Capitol, 1988)
  • Cesar Camargo Mariano, Octeto De Cesar Camargo Mariano (Som Maior, 1965)
  • Charlie Mariano, Mirror (Atlantic, 1972)
  • Gary McFarland, Today (Skye, 1970)
  • John McLaughlin, My Goal's Beyond (Douglas, 1971)
  • Gary Meek, Gary Meek (Lipstick, 1991)
  • Sergio Mendes, Primal Roots (A&M, 1972)
  • Joni Mitchell, Don Juan's Reckless Daughter (Asylum, 1977)
  • Milton Nascimento, Courage (A&M, 1969)
  • Milton Nascimento, Milton (A&M, 1976)
  • Jose Neto, Mountains and the Sea (Water Lily, 1986)
  • Jose Neto, In Memory of Thunder (B&W Music, 1996)
  • Lee Oskar, My Road Our Road (Avenue, 1981)
  • Lee Oskar, Reflections (Tokuma, 1999)
  • Babatunde Olatunji, Dance to the Beat of My Drum (Blue Heron, 1986)
  • Babatunde Olatunji, Drums of Passion (Rykodisc, 1988)
  • Hermeto Pascoal, Hermeto (Cobblestone, 1970)
  • Hermeto Pascoal, Slaves Mass (Warner Bros., 1977)
  • Annette Peacock, I'm the One (RCA Victor, 1972)
  • Ivo Perelman, Ivo (King, 1989)
  • Esther Phillips, From a Whisper to a Scream (Kudu, 1971)
  • David Pomeranz, Time to Fly (Decca, 1971)
  • Michel Portal, Birdwatcher (Sunnyside, 2007)
  • Quarteto Novo, Quarteto Novo (EMI, 1993)
  • Dianne Reeves, Dianne Reeves (Blue Note, 1987)
  • Dianne Reeves, Quiet After the Storm (Blue Note, 1994)
  • Lawson Rollins, Infinita (Infinita 2008)
  • Lawson Rollins, Espirito (2010)
  • Charlie Rouse, Two Is One (Strata-East, 1974)
  • Santana, Borboletta (Columbia, 1974)
  • Santana, Dance of the Rainbow Serpent (Columbia, 1995)
  • Seawind, Seawind (A&M, 1980)
  • Don Sebesky, Giant Box (CTI, 1973)
  • Lonnie Smith, Mama Wailer (Kudu, 1971)
  • Raul de Souza, Sweet Lucy (Capitol, 1977)
  • Raul de Souza, Don't Ask My Neighbors (Capitol, 1978)
  • James Taylor, That's Why I'm Here (Columbia, 1985)
  • Buddy Terry, Pure Dynamite (Mainstream, 1972)
  • Leon Thomas, Blues and the Soulful Truth (Flying Dutchman, 1972)
  • McCoy Tyner, 13th House (Milestone, 1982)
  • Tina Turner, Rough (United Artists, 1978)
  • Marcos Valle, Vontade de Rever Voce (Som Livre 1981)
  • Geraldo Vandre, 5 Anos De Cancao (Som Maior, 1966)
  • Miroslav Vitous, Magical Shepherd (Warner Bros., 1976)
  • Narada Michael Walden, Awakening (Atlantic, 1979)
  • Walter Wanderley, Moondreams (A&M/CTI, 1969)
  • Leon Ware, Leon Ware (Be With 2014)
  • Weather Report, Weather Report (Columbia, 1971)
  • Randy Weston, Blue Moses (CTI, 1972)
  • Michael White, The X Factor (Elektra, 1978)
  • Lauren Wood, Cat Trick (Warner Bros., 1981)
  • Peter Yarrow, Peter (Warner Bros., 1972)

Film[değiştir | kaynağı değiştir]

  • 2006: Airto & Flora Purim: The Latin Jazz All-Stars

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Collar, Mat. "Airto Moreira". All Music. 12 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  2. ^ a b McGowan Chris ve Pessanha Ricardo (1998). The Brazilian Sound. ABD: Temple University Press Philadelphia. s. 170. ISBN 1-56639-545-3. 
  3. ^ "Airto Moreira". Europe Jazz Network 2003. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  4. ^ "Airto Moreira". The Drum World. 23 Nisan 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  5. ^ "Airto Moreira". Hollywood Bawl. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  6. ^ "Airto Moreira". A Train Entertainment. 27 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
  7. ^ Cooke, Chris. "An Interview with Airto Moreira". Kios. 8 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2020. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Airto_Moreira&oldid=32207024" sayfasından alınmıştır