Basketbol Süper Ligi

Beko Basketbol Ligi (T.B.L.), 1966 yılında Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından kurulan ve Türkiye'de en üst düzey profesyonel basketbol ligi. Genel olarak "Türkiye 1. Erkek Basketbol Ligi"'nin Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından kabul edilen ismi. Bayanlar 1. Ligi için TBBL (Türkiye Bayanlar Basketbol Ligi) ismi kullanılmaktadır.

1966 - 1967 sezonunda Türkiye Deplasmanlı Basketbol Ligi adı ile kurulan ligin ilk şampiyonluğunu Altınordu S.K. basketbol takımı kazandı. Son şampiyonluğu ise 2007 - 2008 sezonunda Efes Pilsen S.K.'yı finalde yenerek bu ünvana üst üste ikinci kez ulaşan Fenerbahçe Ülker almıştır.

Türkiye Basketbol Federasyonu ile Arçelik A.Ş. arasında 4 Ekim 2006 tarihinde imzalanan anlaşmaya göre Türkiye Basketbol Ligi 'nin ismi 2007 - 2008 sezonundan itibaren 4 yıllığına Beko Basketbol Ligi olarak değiştirilmiştir.

Digiturk, 14 Ağustos 2008 tarihinde Türkiye Basketbol Federasyonu'nun açmış olduğu ve NTVSpor ile D-Smart'ında katıldığı tüm maçların yayın hakları ihalesini 13.5 Milyon Dolar'a kazanarak, Türkiye Basketbol Ligi'ndeki 2008-09 ve 2009-10 sezonlarının maçlarını yayınlama hakkına sahip oldu.

2008 - 2009 sezonunda; Euroleague'de Fenerbahçe Ülker ve Efes Pilsen S.K., ULEB Eurocup'ta Türk Telekom B.K., Galatasaray Cafe Crown, Beşiktaş Cola Turka, EuroChallenge'da Antalya Büyükşehir Belediye, Bandırma Banvit olmak üzere toplam yedi takım Avrupa kupalarında Türkiye'yi temsil edecektir.

2008 - 2009 sezonunda normal lig maçları 18 Ekim 2008 tarihinde başlayıp, 10 Mayıs 2009 tarihinde son bulacaktır. Play-off müsabakaları ise 15 Mayıs 2009 - 26 Haziran 2009 tarihleri arasında yapılacaktır.

Basketbol Tarihi

Dünya'da Basketbol

Ana madde: Basketbol

Basketbol, ABD'nin Massachusetts eyaletinde, Springfield Genç Erkekler Hıristiyan Birliği (YMCA) Eğitim Okulu'nda beden eğitimi öğretmeni olan James Naismith tarafından 1891'de yaratılmıştır. Atlet ve beyzbolculara kış antremanı yaptırmak amacıyla geliştirilen bu oyunda amaç, tahtadan yapılmış sepetlere topun sokulmasıydı. İlk oynayış şeklinde, 7 kişilik iki takım arasında 20'şer dakikalık üç devre üzerinden oynanmıştır. Oyunun asıl hedefini sepetler oluşturduğundan, Dr. Naismitih tarafından bu oyuna "sepet topu" anlamına gelen basketbol' adı verilmiştir.

Basketbol, yaratılmasından kısa bir süre sonra YMCA'yı aşarak bütün okullara, üniversitelere ve hatta semtlerde bulunan cimnastik salonlarına kadar yayılmıştır. Gençlerde bu spora karşı uyanan istek ve heyecanda kulüpleri basketbol şubeleri açıp takımlar kurmaya zorlamış ve böylece basketbol, Amerika'nın en popüler ulusal oyunu haline gelmiştir.

Basketbolun Avrupa'daki ilk denemesi, 1893 yılında Paris'in Trevise sokağındaki eski bir jimnastik salonunda yapılmıştır. Daha sonraları, özellikle Birinci Dünya Savaşı sırasında, basketbolun Avrupa'da yayılmasında Amerikalı askerlerin büyük etkisi olmuştur. Hızla gelişme gösteren basketbol böylece Avrupa'da en gözde sporlar arasında yerini almıştır.

Amerika, 1897 yılında erkeklerde, ardından 1900 yılında bayanlar arasında ilk milli basketbol şampiyonlarını düzenleyerek, bu sporu ülke çapında popüler hale getirmiştir. Amerikalılar milli spor olarak benimsedikleri basketbolu, 1904 St. Louis Olimpiyat Oyunları'nda kulüp takımları arasında maçlar düzenleyerek, Olimpiyat Oyunları'na katılan tüm ülkelere tanıtmışlardır. 1905 yılında dünyanın en büyük spor salonlarından New York Madison Square Garden, kapılarını basketbola açmıştır.

Basketbol spor branşını yönetmek amacıyla İsviçre'nin Cenevre kentinde FIBA (Uluslararası Basketbol Federasyonu) 1932 yılında kurulmuştur. FIBA, basketbolun daha hızlı yayılması ve daha çok kişinin oynadığı bir dal haline gelebilmesi için gerekli her türlü düzenlemeleri ve oyun kurallarını hayata geçirmek amacı ile kurulmuştur.

İlk Avrupa şampiyonası, FIBA Avrupa tarafından 1935 yılında İsviçre'nin kenti Cenevre'de düzenlenmiş ve Letonya şampiyon olmuştur. 1936 senesinde Almanya'nın Berlin kentinde yapılan Olimpiyat Oyunları'na resmi oyun olarak dahil edilmiştir. İlk Dünya Şampiyonası ise, 1950 yılında Arjantin Buenos Aires’te yapılmış ve Arjantin şampiyon olmuştur.

Türkiye'de Basketbol

Türkiye'de basketbol ilk olarak Robert Koleji'nin spor salonunda Amerikalı bir öğretmenin yönetiminde öğrenciler arasında 1904 yılında oynandı. 1911 yılında Galatasaray Lisesi beden eğitimi öğretmeni olan ve o dönemde Galatasaray S.K. futbol takımının kaleciliğini yapan Ahmet Robenson tarafından, basketbol kuralları türkçeye çevrilmiş ve 10'ar kişilik iki takım arasında Galatasaray Lisesi'nin spor salonunda oynanmıştır.

1913 yılında ilk basketbol şubesi Fenerbahçe Spor Kulübü tarafından açılmıştır. 1920 tarihine kadar Osmanlı Devleti'nin Dünya Savaşı'nda olmasından dolayı bir gelişme göstermedi. İlk resmi müsabaka 1921 yılında Selim Sırrı Tarcan'ın desteği ile Yüksek Öğretmen Okulu öğrencileri ile İstanbul’da yaşayan Amerikalılar arasında oynanmış, Amerikalılar maçı 24-18 kazanmıştır.

1923 yılında ilk resmi spor teşkilatı olan Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı kurulması ile basketbolun bütün Türkiye'ye yayılmaya başlamıştır. Türkiye'de ilk basketbol ligi ise 1927 yılında kurulmuştur. İstanbul'daki Musevilerden kurulu Maccabi şampiyonluğunu 1933 yılına kadar sürdürmüştür. 1933 yılında Türk Spor Kurumu'nun basketbolu ele alması ile Maccabi'nin üstünlüğü sona ermişti. İstanbul basketbol şampiyonalarında Galatasaray S.K. takımı arka arkaya dört yıl şampiyon oldu.

Türkiye Millî Basketbol Takımı 1934 yılında kurulmuş, ilk resmi maçını 24 Haziran 1936 yılında Beyoğlu Halevi salonunda Yunanistan ile yapmıştır. Maçı 49-12 gibi farklı bir skorla kazanmıştır. Türkiye daha sonra 1936 Berlin Olimpiyatları'na katıldı, ancak dereceye giremedi.

1940 ile 1946 yılları arasında Türkiye'de basketbol faliyetleri duraklasa da 1946'dan itibaren Ankara, İstanbul, ve İzmir'in ilk derecelere giren takımlarının oynadığı Türkiye Şampiyonası'nın düzenlenmesi ile yeniden faliyetler hızlanmıştır. 1949 yılında Kahire'de yapılan Avrupa Basketbol Şampiyonası, Türkiye'nin katıldığı ilk Avrupa Şampiyonası oldu. Türkiye bu şampiyonada Avrupa 4'cülüğü ünvanını elde etti. 1960 yılında ise Türkiye Millî Basketbol Takımı ilk kez Sofya'da yapılan 2. Balkan Şampiyonası'na katıldı.

Türkiye'de basketbol, 1936-1959 yılları arasında Spor Oyunları Federasyonu adı altında voleybol ve hentbol ile birlikte yürütülmüştür. 1 Mart 1959 yılında ise Türkiye Basketbol Federasyonu resmen kurulmuştur. 13 Aralık 1966 yılına kadar İstanbul, İzmir ve Ankara bölgelerinde yürütülen basketbol çalışmaları daha sonra bu bölgelerin takımları bir araya getirilerek Türkiye Deplasmanlı Basketbol Ligi'ne dönüştü. 1968 - 1969 sezonundan itibaren Türkiye Basketbol Federasyonu, Deplasmanlı İkinci Ligi kurdu. Ayrıca 70'li yıllarda bazı özel kuruluşların da basketbol takımları oluşturmaları ile Türk basketbolü canlanma dönemine girdi.1977 yılında Fransa'da yapılan "Avrupa Yıldızlar Basketbol Şampiyonası"nda Türkiye, Avrupa Şampiyonluğu'nu kazandı.

Lig Tarihi

Türkiye Basketbol Federasyonu ile Arçelik A.Ş. arasında 4 Ekim 2006 tarihinde imzalanan anlaşmaya göre Türkiye Basketbol Ligi 'nin ismi 2007 - 2008 sezonundan itibaren 4 yıllığına Beko Basketbol Ligi olarak değiştirildi.

1946 yılından itibaren İstanbul, Ankara ve İzmir bölgelerine dayanan basketbol faliyeti, mahalli lig maçlarıyla bu bölgelerin lig birincileri arasında oynanan Türkiye basketbol şampiyonasına katılması ile ulusal düzeyde yapılıyordu. 1966 - 1967 yılından sonra Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından bu bölgelerin takımları bir araya getirilerek Türkiye Basketbol Şampiyonası yerine 12476 sayılı yönetmelik kararı ile Türkiye Deplasmanlı Basketbol Ligi oluşturuldu.

Statü

Dosya:Fenerbahce Ulker and Efes Pilsen basketball .jpg

Fenerbahçe Ülker ve Efes Pilsen S.K. karşılaşması.

Abdi İpekçi Spor Salonu, Türkiye'nin İstanbul kentinde yer alan ve EuroBasket 2001 finaline evsahipliği yapan spor salonu.

Fenerbahçe Ülker Basketbol takımı, Ülkerspor takımının ligden çekilip, Fenerbahçe S.K. ile birleşmesi ile birlikte üst üste iki yıl TBL şampiyonu oldu. 2008 yılında Euroleague'te çeyrek finale yükselme başarısı gösterdi.

Ligde 16 takım lig mücadelesi yaptıktan sonra lig şampiyonu play off mücadelesi sonrası belli olur.

Normal Lig Karşılaşmaları

Normal lig karşılamaları, 16 takım arasında, her takımın biri kendi sahasında diğeri rakip takımın sahasında olmak üzere deplasmanlı, iki devreli ve lig usulü oynanır.

Bu müsabakalar sonrası yapılan puan sıralamasına göre;

• İlk sekiz sırayı alan takımlar Play-off maçlarını oynamaya hak kazanırlar.
• 9. ile 14 sıra arasında yer alan takımlar sezonu tamamlamış olurlar.
• 15. ve 16. olarak son iki sırayı alan takımlar bir sezon sonra Türkiye Basketbol 2. Ligi'nde yer alırlar.

Çeyrek ve Yarı Final Müsabakaları

Play-off'un tüm turlarında takımların ligde oynamış oldukları maç sonuçları aşağıdaki gibi dikkate alınır. 1. Eşleşen takımların normal ligde oynamış oldukları maçların ikisi de aynı takım tarafından kazanılmışsa iki maçı kazanan takım o turun maçlarına 1-0 üstün başlar. 2. Eşleşen takımların normal ligde oynamış oldukları maçlarda takımlar bir kez kazanmış, bir kez kaybetmiş ise, o turun maçları 0-0 başlar. 3. Çeyrek ve yarı final müsabakaları kazanılmış 3 maç üzerinden oynanır ve bu turlarda;

• Eğer maçlar 0-0 başlar ise, ilk iki maç, normal ligi üst sırada bitiren takımın sahasında 3. ve 4. maçlar rakip sahada ve 5. maçın gerekmesi halinde ligi üst sırada bitiren takımın sahasında olmak üzere sıra ile oynanır.

• Eğer play off serisine 1-0 üstün başlanır ise 1. maç seriye ligi üst sırada bitiren takımın sahasında 2. ve 3. maçlar ise rakip sahada oynanır 4. maçın gerekmesi halinde ise son maç ligi üst sırada takımın sahasında oynanır.

Play-Off Finali

Final müsabakaları kazanılmış 4 maç üzerinden oynanır. Şayet maçlar 0-0 başlar ise, ilk iki maç, normal ligi üst sırada bitiren takımın sahasında, 3. ve 4.maçlar rakip sahada, gerekmesi halinde 5.maç ligi üst sırada bitiren 6. maç rakip sahada ve 7. maç ligi üst sırada bitiren takımın sahasında olmak üzere sıra ile oynanır.

Eğer play off serisine 1-0 üstün başlanır ise 1.maç normal ligi üst sırada bitiren takımın sahasında 2. ve 3. maçlar ise rakip sahada oynanır 4. maçın gerekmesi halinde normal ligi üst sırada bitiren takımın sahasında, 5.maç rakip sahada ve 6. ligi üst sırada bitiren takımın sahasında oynanır.

Final müsabakaları sonunda rakibi karşısında 4. galibiyetini alan takım sezonu Beko Basketbol Ligi Şampiyonu olarak tamamlar.

Organizasyon

All Star

Ana madde: Beko All Star

Türkiye Basketbol Federasyonu tarafından ilk kez 2004 yılında organize edildi. Organizasyon'da Türkiye Basketbol Ligi'nde oynayan Türk ve Yabancı oyuncular, taraftarlar tarafından internet üzerinden seçilerek Türk Karması ve Yabancı Karması olarak karşılıklı gösteri amaçlı basketbol maçı yaparlar. Ayrıca TBL oyuncuları arasında Üç sayı yarışması, Smaç yarışması ve Yetenek yarışması gerçekleştirilir. Organizasyon başladığı yıldan itibaren İstanbul'da bulunan Abdi İpekçi Spor Salonu'nda gerçekleştirildi.

2004, 2005 ve 2006 yıllarında Türkiye Basketbol Ligi All Star adı ile organize edilirken, 2006 yılında Beko Elektronik'in lige sponsor olması ile birlikte 2007 ve 2008 yıllarında Beko All Star adı ile düzenlenmiştir.

All Star 2007

Ana madde: Beko All Star 2007

All Star 2008

Ana madde: Beko All Star 2008

2008 - 2009 Sezonu Takımları ve Salonları

Kulüp	Şehir	Kuruluş tarihi	Arena	Kapasite	nr.sz.*	Geçen Yıl
Aliağa Belediyesi	Izmir	1963	Enka Spor Salonu	2.500	--	2. (TB2L)
Antalya BŞB	Antalya	1995	Dilek Sabancı Spor Salonu	2.500	--	6., YF(Play-off)
Bandırma Banvit	Balıkesir	1994	Kara Ali Acar Spor Salonu	2.500	--	8., YF(Play-off)
Beşiktaş Cola Turka	Istanbul	1903	BJK Akatlar Spor Kompleksi	3.500	1	1., YF(Play-off)
CASA TED Kolejliler	Ankara	1954	TOBB Spor Salonu	1.700	--	9.
Darüşşafaka S.K.	Istanbul	1914	Ayhan Şahenk Spor Salonu	3.500	--	14.
Efes Pilsen S.K.	Istanbul	1976	Abdi İpekçi Arena	12.500	12	2., YF(Play-off)
Erdemirspor	Zonguldak	??	Erdemir Spor Salonu	2.250	--	Şampiyon (TB2L)
Fenerbahçe Ülker	Istanbul	1907	Abdi İpekçi Arena	12.500	3	3., Şampiyon(Play-off)
Galatasaray Café Crown	Istanbul	1905	Ayhan Şahenk Spor Salonu	3.500	4	5., ÇF(Play-off)
Kepez Belediyesi	Antalya	1995	Dilek Sabancı Spor Salonu	2.500	--	11.
Mersin BŞB	Mersin	??	Edip Burhan Spor Salonu	2.500	--	10.
Mutlu Akü Selçuk Üniversitesi	Konya	1987	Selçuk Üniversitesi 19 Mayıs Spor Salonu	3.500	--	13.
Oyak Renault	Bursa	1974	Bursa Atatürk Spor Salonu	2.900	--	12.
Pınar Karşıyaka	Izmir	1912	Karşıyaka Pınar Arena	5.000	1	7., ÇF(Play-off)
Türk Telekom	Ankara	1980	Ankara Atatürk Spor Salonu	4.550	--	4., F(Play-off)

*42 yıllık Beko Basketbol Ligi tarihi boyunca elde ettiği şampiyonluk sayısı.

Lig Şampiyonları

Sezonlara Göre Şampiyonluk

Ana madde: Türkiye Basketbol Ligi şampiyonlukları, şampiyon antrenörler ve şampiyonluk sayıları

Yıl	Şampiyon	Başarı	Çeyrek Final	Yarı Final	Final	Koç	Sayı Kralı
1999-2000	Tofaş SAS	19-7	Troy Pilsner (3-0)	Ülkerspor (3-1)	Efes Pilsen S.K. (4-1)	Tolga Öngören	David Rivers (15.3 ppg)
2000-01	Ülkerspor	22-4	Galatasaray S.K. (3-2)	Türk Telekom B.K. (3-0)	Efes Pilsen (4-2)	Murat Didin	Miljan Goljovic (15.9 ppg)
2001-02	Efes Pilsen S.K.	20-2	Fenerbahçe S.K. (3-0)	Oyak Renault S.K. (3-0)	Ülkerspor (4-2)	Oktay Mahmuti	Marcus Brown (18.2 ppg)
2002-03	Efes Pilsen S.K.	24-2	Beşiktaş J.K. (3-0)	Galatasaray S.K. (3-0)	Ülkerspor (4-3)	Oktay Mahmuti	Antonio Granger ve Kaspars Kambala (17.8 ppg)
2003-04	Efes Pilsen S.K.	22-4	Tekelspor (3-0)	Pınar Karşıyaka (3-1)	Ülkerspor (4-2)	Oktay Mahmuti	Antonio Granger (16.8 ppg)
2004-05	Efes Pilsen S.K.	24-2	Tekelspor (3-0)	Fenerbahçe S.K. (3-1)	Beşiktaş J.K. (4-1)	Oktay Mahmuti	Henry Domercant (16.2 ppg)
2005-06	Ülkerspor	25-5	Galatasaray Café Crown (3-0)	Bandırma Banvit (3-1)	Efes Pilsen S.K. (4-0)	Murat Özyer	İbrahim Kutluay (16.6 ppg)
2006-07	Fenerbahçe Ülker	28-2	Darüşşafaka S.K. (3-1)	Galatasaray Café Crown (3-0)	Efes Pilsen S.K. (4-0)	Aydın Örs	Willie Solomon (16.4 ppg)
2007-08	Fenerbahçe Ülker	21-9	Antalya Büyükşehir Belediyespor (3-0)	Efes Pilsen S.K. (3-0)	Türk Telekom B.K. (4-1)	Bogdan Tanjevic	Preston Shumpert (17.1 ppg)

Takımların Şampiyonlukları

Takım	Şampiyonluk	Kazanılan yıllar
Efes Pilsen S.K.	12	1978-79, 1982-83, 1983-84, 1991-92, 1992-93, 1993-94, 1995-96, 1996-97, 2001-02, 2002-03, 2003-04, 2004-05
Eczacıbaşı S.K.	8	1975-76, 1976-77, 1977-78, 1979-80, 1980-81, 1981-82, 1987-88, 1988-89
İstanbul Teknik Üniversitesi	5	1967-68, 1969-70, 1970-71, 1971-72, 1972 - 1973
Ülkerspor	4	1994-95, 1997-98, 2000-01, 2005-06
Galatasaray Cafe Crown	4	1968-69, 1984-85, 1985-86, 1989-90
Fenerbahçe Ülker	3	1990-91, 2006-07, 2007-08
Tofaş SAS	2	1998-99, 1999-2000
Pınar Karşıyaka S.K.	1	1986 - 1987
Beşiktaş Cola Turka	1	1974 - 1975
Muhafızgücü	1	1973 - 1974
Altınordu S.K.	1	1966 - 1967

Dış Bağlantılar

• (Türkçe) Türkiye Basketbol Ligleri Resmi Websitesi
• (Türkçe) Türkiye Basketbol Federasyonu Resmi Sitesi
• (Türkçe) BasketbolSeverler.Com
• (Türkçe) tblstat.net