Çanakkale Saat Kulesi
 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Saat kulesi |
| Konum | Merkez, Çanakkale, Türkiye |
| Koordinatlar | 40°08′59″K 26°24′07″D / 40.14972°K 26.40194°D |
| Tamamlanma | 1896 |
| Yükseklik | 20 m (65 ft 7+1⁄2 in) |
Çanakkale Saat Kulesi, Çanakkale ilinin Merkez ilçesinde, feribot iskelesinin yakınında bulunan saat kulesi. Vitalis Gaptiorele'nin finansmanıyla Sancakbeyi Cemil Paşa tarafından[1] 1896'da yaptırılmıştır.[2][3] Kule 20 metre yüksekliğinde olup beş katlıdır.
Mimarisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Mevcut yapı, kare planlı olup aşağıdan yukarı doğru incelen bir formdadır. Kesme taş ile inşa edilmiş yapı, beş kat üzerine yaklaşık 20 m. yüksekliğindedir. En üstte saat çanının bulunduğu çokgen gövdeli ve kubbeli köşk bölümü vardır. Çeşmenin bulunduğu ilk kat diğerlerinden daha yüksek ve enlidir. Kulenin gövdesi enine silmelerle beş kata ayrılmıştır. İlk kattaki silme diğerlerine göre daha enli olup hemen üzerinde ikinci katın balkonunu destekleyen konsollar yer alır. İkinci ve sonradan ilave edilen dördüncü katta bu süslemelerin daha küçük boyutlu paralelleri görülür. Üçüncü katta ise kirpi saçak benzeri basit bir silme altı süslemesi dikkati çeker. Sonradan ilave edilen dördüncü kat diğerlerinin aksine köşelerde dört sütuncenin dekoratif birer unsur olarak kullanıldığı bir biçimlenişe sahip olup, dairesel kadran her yüzde yer alır. Sekizgen beşinci katın soğanvârî bir kubbesi vardır ve her yüzünde yer alan açıklıklar, son onarımlar sırasında turkuaz renkli Çanakkale seramikleriyle kapatılmıştır. Kulenin ikinci ve üçüncü katının her yüzünde birer açıklığı yer alır. Bunlar üçüncü katta sivri kemerli daha küçük boyutlarda olup taş sövelidir. İkinci kattakiler, iki iri kaval silmeyle üç yönden kuşatılmış sivri kemerli kapılardır. İlk katın güney yüzünde sivri kemerli iki silmeyle çevrili, yüzeyden içerlek tutulmuş bir kapı, kuzey yüzünde ise çeşme nişi yer alır. Diğer yüzler sağırdır. Çeşme nişi üç ince kaval silmenin U biçiminde çeşmeyi kuşattığı sivri kemerli bir biçime sahip olup yüzeyden içerlek tutulmuştur. Beyaz mermerden çeşmenin, dikdörtgen biçimli süslemesiz bir aynası ve yalağı ile son onarımlar sırasında yenilendiği anlaşılan bir lülesi bulunur. Yapının kitabesi ise çeşme alınlığında yeşil bir zemin üzerine altı satır ve yirmi dört kartuş içerisinde verilmiştir. Kitabe metninin hemen üzerinde II. Abdülhamit’in tuğrası yer alır.[4]
Kulenin kitabesinde şu gazel yer alır:
Bir şehinşâhın zülâl-i himmeti
Eyledi reyyân mülk ü milleti
Bâreka'llâh hazret-i Abdülhamid
Oldu her ferdin medar-ı râhatı
Yâ İlahi sen bağışla millete
İştimâl etti cihâna ni'meti
Munteşir envar-ı şâdî ser-te-ser
Herkesin artmakta mes'ûdiyeti
O mâkarim-pîşe hayr-endişenin
Ola bir yıl ömrünün her saati
Bunda saat var rasad var nâzırâ
Çeşme var âyine var kıl dikkati
Bir de âfât-ı savâ'ikden masûn
Eylemek üzre konuldu âleti
Bâ-husûs itdi Cemil Paşa gibi
Bende-i gayret-veri çok hizmeti
Hazreti Mevla müyesser eylesin
Nice ömr âna o âlî hasleti
Hâme-rân ol Zevkiyâ şükran ile
Asdikânın işte budur zimmeti
Altı tezyîl eyleyip tarihini
Söyle yahu geldi eşref saati
Sene 1313 Ketebehu Recep Yesari[5]
Kültürel etkileri[değiştir | kaynağı değiştir]
Safranbolu'da bulunan ve 2012'de açılan Zamanın Tanığı Saat Kuleleri Parkı'nda Çanakkale Saat Kulesi'nin bir maketi de yer alır.[6][7]
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
-
Kulenin kitabesi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Cansever, Meltem (Haziran 2009), Türkiye'nin Kültür Mirası 100 Saat Kulesi, İstanbul: NTV Yayınları, s. 72, ISBN 9786055813239
- ^ Acun, Hakkı (1994). Anadolu Saat Kuleleri. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları. s. 14. ISBN 9751606306.
- ^ Acun, Hakkı (2011). Osmanlı İmparatorluğu Saat Kuleleri. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları. s. 29. ISBN 9789751623706.
- ^ Yavaş A., "Çanakkale Saat Kuleleri", IV.Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu, NİĞDE, TÜRKİYE, 26-28 Nisan 2017, vol.3, pp.37-44 Tam Metin PDF
- ^ Çakır, Mumine & Çakır, Ömer. (2019). Çanakkale ve Yöresi Türk Mahkûk Edebiyatı Numûnelerine Dair Bazı Tespitler. Tam Metin PDF
- ^ "Zamanın Tanığı Saat Kuleleri Safranbolu'ya Renk Katacak". Haberler.com. İhlas Haber Ajansı. 31 Mayıs 2012. 25 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2022.
- ^ Satıroğlu, Damla (5 Ekim 2021). "Zamanın Tanığı: Saat Kuleleri Parkı". Söylenti. 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2022.