Çandır
| Çandır | |
|---|---|
 Yozgat'ın Türkiye'deki yeri | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Yozgat |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Emre Can Türkmen |
| • Belediye başkanı | Ertan Eroğlu (MHP) |
| Rakım | 1235 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 4,597 |
| • Kır | 820 |
| • Şehir | 3.561 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 66620 |
| İl alan kodu | 0354 |
| İl plaka kodu | 66 |
Resmî site https://www.candir.bel.tr/ | |
Çandır, Yozgat ilinin bir ilçesidir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
İlçenin tarihçesi hakkında kesin bir bilgi olmamakla birlikte, Hititler dönemine kadar uzanan bir yerleşim yeri olduğu sanılmaktadır. Yine tarihi kalıntıların gösterdiğine göre Bizans döneminde de Çandır bir yerleşim yeridir. Daha sonra sırası ile Selçuklu Hanedanı ve Anadolu Beyliklerinden Dulkadiroğluları tarafından yerleşim yeri olarak kullanılmıştır.[kaynak belirtilmeli]
Çandır, 1930 yılında belediye, 1948 yılında bucak ve 20 Mayıs 1990 yılında da ilçe olmuştur. 15.7.1991 tarihinde ilk kaymakamın göreve başlamasıyla hukuken kazanılan ilçelik vasfı fiilen uygulamaya geçmiştir.
İlçe Adının Hikâyesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Çandır adı rivayete göre daha önceleri "can kadar güzel, can gibi değerli" anlamına gelen "Candır" kelimesinin değişmesi sonucunda oluşmuştur. Çandır, yerleşim yerinin uygunluğu nedeni ile tarihi boyunca hep yerleşim yeri olarak kaldığı gibi Cumhuriyet döneminde de çevreye göre kalabalık nüfuslu bir kasaba niteliğini korumuştur.[kaynak belirtilmeli]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
İlçe, İç Anadolu Bölgesinin Orta Kızılırmak Bölgesinde yer alan 35-36 derece doğu meridyenleri ile 39-40 derece kuzey paralelleri arasında yer alır. Kuzeyinde Sarıkaya ilçesi, güneyinde Felahiye ilçesi, doğusunda Çayıralan ilçesi, batısında da Boğazlıyan ilçesi bulunur. Denizden yüksekliği 1225 metredir. Toplam 173 km2 yüzölçüme sahiptir.
İlçe topraklarını sulayan iki önemli akarsu vardır. Bunlar, Çayıralan ilçesi Çokradan kasabasından gelen Mera Çayı ve Çayıralan ilçesinin orman köylerinden kaynağını alan Kozan Çayı'dır. Bu iki çay, ilçemizde birleşerek ilçenin batısında bulunan Uzunlu Barajına dökülmektedir. Yine ilçemizin sınırları içinde sulama amacına yönelik olarak İğdeli köyünde İğdeli Sulama göleti mevcuttur.
İlçe merkezi düz bir alana kurulmuş olup, etrafı yüksek olmayan tepelerle çevrilidir. Bu tepeler küçük dere ve çaylarla parçalanarak platoları oluşturmuştur. En önemli yükseltisi Gevencik Dağı (1607 m) dır. Ayrıca Güllü dağı, Seğmen tepe, Beş tepeler, Akbayır ve Kel dağı ilçenin diğer engebeleridir.
İlçe, İl topraklarının güneydoğusunda olup, doğuda; Çayıralan, güneyde; Kayseri, batıda; Boğazlıyan, kuzeyde ise, Sarıkaya ile çevrilidir. Çayıralan ilçesine bağlı kasaba iken, 1990 yılında ilçe olmuştur. İdari olarak bir kasaba ve 3 köy bağlı bulunmaktadır.
İklim[değiştir | kaynağı değiştir]
İlçede Türkiye'nin büyük bir bölümünü etkisi altında tutan, karasal iklim özellikleri görülür. Yazları sıcak (+ 35 dereceye kadar) ve kurak, kışlar ise soğuk (-37 °C'ye kadar) ve kar yağışlı geçer. Yağmur en fazla ilkbaharda Mart-Nisan aylarında, sonbaharda ise Eylül-Ekim- aylarında yağar. Ortalama yıllık yağış tutarı metrekareye 370 mm3'tür. Yaz aylarında yağan yağmur ortalaması 6.5 mm'dir. İlçede don sebebiyle Ekim ve Kasım aylarına kadar mahsuller zarar görmektedir. [kaynak belirtilmeli]Bu nedenle de sonbahar erken donları ve ilkbahar geç donlarından dolayı ürün ekim ve dikimleri gecikmekte, hasat erken yapılmaktadır. 2,5 - 3 aya sığdırılan üretim süresinde ancak bir ürün alınabilmektedir. Ayrıca ilçede dolu yağışları da görülmektedir.
Bitki örtüsü olarak İç Anadolu’nun hakim bitki örtüsü olan bozkırlar hakimdir. Sulanabilen vadi boylarında kavak ve söğüt ağaçları, üzüm bağları ve meyve ağaçları ilçenin diğer bitki örtüsünü oluşturmaktadır.
İlçede, İç Anadolu Bölgesi'nin tipik karasal iklimi olup, yazları; sıcak ve kurak, kışları ise, soğuk ve kar yağışlıdır. İl genelinde, sisli gün sayısının en çok olduğu ilçedir. Yağışların miktarı, ilk ve sonbaharda artmaktadır. Doğal bitki örtüsünün, bozkırlardan oluştuğu ilçede, akarsu kenarlarında yoğun olarak kavakçılık yapılmaktadır.
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
İlçenin nüfusu, 2020 yılı sonuçlarına göre 4.381 kişidir. Bu nüfusun 3.561'i ilçe merkezinde, 820'si ise köylerde yaşamaktadır.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1990[2] | 11.317 | 8.432 | 2.885 |
| 2000[3] | 19.037 | 13.449 | 5.588 |
| 2007[4] | 5.284 | 3.852 | 1.432 |
| 2008[5] | 6.103 | 4.732 | 1.371 |
| 2009[6] | 6.366 | 4.755 | 1.611 |
| 2010[7] | 5.698 | 4.337 | 1.361 |
| 2011[8] | 5.371 | 4.089 | 1.282 |
| 2012[9] | 5.047 | 3.879 | 1.168 |
| 2013[10] | 4.835 | 3.754 | 1.081 |
| 2014[11] | 4.693 | 3.816 | 877 |
| 2015[12] | 4.399 | 3.478 | 921 |
| 2016[12] | 4.232 | 3.363 | 869 |
| 2017[12] | 4.171 | 3.315 | 856 |
| 2018[12] | 4.597 | 3.612 | 985 |
| 2019[12] | 4.450 | 3.604 | 846 |
| 2020[12] | 4.381 | 3.561 | 820 |
Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]
ekonomisi genellikle tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Yurtdışı işçiliği de geçim kaynakları arasında sayılabilir. Tarım ürünlerinden; buğday, arpa, yulaf, çavdar, ayçiçeği, patates ve sebze üretiminin yanı sıra; fiğ, yonca ve korunga gibi yem bitkilerinin üretimine de önem verilmektedir. Vadilerdeki düzlüklerde ise, ceviz, badem, ayva, elma, kayısı ve vişne gibi meyveler bol miktarda yetiştirilmektedir. Geniş mer’alarında, koyun ve sığır sürüleri beslenen ilçede, son yıllarda besi hayvancılığı da yaygınlaşmaya başlamıştır.[kaynak belirtilmeli]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Çandır Nüfusu - Yozgat". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Yozgat Çandır Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Çandır Kaymakamlığı 12 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- YerelNet 23 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.