Zemin

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bükreş'te (Romanya) yer karoları
Strazburg'da (Fransa) parke
Art Nouveau mozaik zemin Paris

Zemin ya da taban,[1] geoteknik mühendisliğinde, kayaç döngüsü ile meydana gelen kaynaşmamış ya da zayıf kaynaşık olma özelliği gösteren mineral tanelerinden oluşmuş birikintilerdir.[2][3] Bu taneler arasındaki boşluklar ya da gözenekler sıvı(genellikle su) ve/veya hava içerir. Zeminler jeolojik süreç boyunca, kayaç döngüsünün bir parçası olarak, kayaç tiplerinin (magmatik kayaçlar, tortul kayaçlar, başkalaşım kayaçları) kimyasal, fiziksel ve biyolojik aşınması, birikmesi ve yer değiştirmesi ile meydana gelmiştir.

Faz Diyagramı[değiştir | kaynağı değiştir]

Zemin Faz Diyagramı

Zeminde bulunan mineral taneleri ve gözeneklerde bulunanlar genellikle bir faz diyagramı ile gösterilir. Bu faz diyagramına göre zeminin; su muhtevası, doygunluk oranı, boşluk oranı, porozite, birim ağırlık, hava boşluk oranı, özgül gravite gibi özellikleri belirlenir.

Zemin Tanelerinin Sınıflandırılması[değiştir | kaynağı değiştir]

Zemin taneleri büyüklüklerine göre genellikle 4 ayrı aralıkta gruplanır. Bunlar en küçükten büyüğe doğru olmak üzere; kil, silt, kum ve çakıl olarak belirlenmiştir. Yoğunlukla kum ve/veya çakıl içeren zeminler iri taneli, silt ve/veya kil içeren zeminler ince taneli zeminler olarak tanımlanırlar. Zeminlerin sınıflandırılması için genellikle USCS[4](Unified Soil Classification System) sistemi kullanılır, fakat bunun haricinde ASTM,[5] AASHTO, BS gibi sınıflandırma sistemleri de bulunmaktadır.

USCS(Birleştirilmiş Zemin Sınıflandırma Sistemi)[değiştir | kaynağı değiştir]

USCS ya da Türkçe adıyla Birleştirilmiş Zemin Sınıflandırma Sistemi, geoteknik mühendisliğinde çokça kullanılan bir zemin sınıflandırma sistemidir. Bu sisteme göre zeminler iki ayrı harf ile sembolize edilir. Bu sembollerin haricinde Pt sembolü turba tipi zeminleri ifade eder. Bu harfler ve sembolize ettiği zemin özellikleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

İlk Harf İkinci Harf
Harf Tanım
G Çakıl
S Kum
M Silt
C Kil
O Organik
Harf Tanım
P Kötü Derecelendirilmiş (üniform tane çapları )
W İyi Derecelendirilmiş (üniform olmayan tane çapları)
H Yüksek Plastisiteli
L Düşük Plastisiteli

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Zemin ne demek; https://sozluk.gov.tr/ 17 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Sheahan, Robert D. Holtz, William D. Kovacs, Thomas C. (2011). An Introduction to Geotechnical Engineering (2. ed. bas.). Upper Saddle River, NJ: Pearson. ISBN 978-0132496346. 
  3. ^ Knappett, J. A.; Craig, R. F. (2012). Craig's Soil Mechanics (8. ed. bas.). Abingdon, Oxon: Spon Press. ISBN 9780415561259. 
  4. ^ "Unified Soil Classification System" (PDF). 8 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Şubat 2017. 
  5. ^ "ASTM D 2487-83". American Society for Testing and Materials. 9 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2017.