Zehra Bilir

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Zehra Bilir
Zehra Bilir ve Müzeyyen Senar (sağ), 6 Ocak 1950
DoğumEliza Ölçüyan
26 Mart 1913(1913-03-26)
Arapgir, Ma'mûretü'l-Azîz Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm28 Haziran 2007 (94 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriZincirlikuyu Mezarlığı
MilliyetTürkiye Ermenisi
VatandaşlıkOsmanlı İmparatorluğu
Türkiye
MeslekŞarkıcı, bestekâr
Dinİslam

Zehra Bilir doğum adı ile Eliza Ölçüyan[1] 26 Mart 1913, Arapgir, - 28 Haziran 2007, İstanbul), Türkü Ana olarak bilinen Türkiye Ermenisi Türk halk müziği sanatçısı.

Eliza Ölçüyan 26 Mart 1913 tarihinde Ma'mûretü'l-Azîz Vilayeti'nin Arapgir kazasında doğdu. Sabah Gazetesi'ne verdiği bir demeçte biyolojik babasının kendisi 1,5 yaşındayken I. Dünya Savaşı sırasında hayatını kaybettiğini söylemiş ve "Ben Türk babamı bilirim. Nüfusta adım Ermeni adıymış ama ben Türk'üm, Müslümanım." demiştir.[2]

1943'te radyo aracılığıyla sesini duyurmuştur. 1944'te halk türkülerini sahne üzerinde ilk kez okuyan türkücüdür. 1930'larda Darülbedayi'de balerin olarak çalışan[kaynak belirtilmeli] Zehra Bilir, fark edilen müzik yeteneğini yönlendirmek amacıyla besteci ve kanun sanatçısı Artaki Candan (1885-1948)'dan ve Hüseyin Sadeddin Arel (1880 - 1955)'ten dersler aldı.

Sanatçı; sahneye şalvar, çarık gibi giysilerle çıkması ve özellikle elindeki mendili sallamasıyla ve türküleri yörelerine ait otantik özellikleriyle okumasıyla ilgi toplamıştır. Birçok türkü derlemesi de yaparak Türk halk kültürüne büyük katkıda bulunan Zehra Bilir, 1952 senesinde ardında pek çok plak bırakarak müzik hayatından çekilmiştir.

Zehra Bilir, 28 Haziran 2007’de İstanbul'da yaşadığı huzurevinde 94 yaşında yaşında hayatını kaybetti. 4 Temmuz 2007’de Zincirlikuyu Camii’nde öğle vakti kılınan cenaze namazının ardından, Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.[3]

Derlediği türkülerden bazıları[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Tiridine Bandım
  • Kalenin Bayır Düzü
  • Cemo Gül Açanda Gel
  • Başındaki Tellere

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Bercuhi Berberyan (31 Mart 2016). "Yanlış bilinen bir doğru". Agos. 27 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2018. 
  2. ^ "Ne olur, bana bir çukur bulun". 30 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2014. 
  3. ^ "'Türkü Ana' Zehra Bilir toprağa verildi". Anadolu Ajansı. Hürriyet. 4 Temmuz 2007. 15 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2024.