Yervant Sırmakeşhanlıyan
| Yervant Sırmakeşhanlıyan | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Temmuz 1870 İstanbul, Osmanlı imparatorluğu |
| Ölüm | 1915 Harput, Osmanlı imparatorluğu |
| Meslek | Yazar, çevirmen ve gazeteci |
| İkamet | Bulgaristan (1896-1904) ve Mısır (1904) |
| Vatandaşlık | Osmanlı Ermenisi |
| Eğitim | Getronagan Ermeni Lisesi |
| Tür | Realizm (edebiyat) |
| Önemli eser |
|
| Çocuklar | 2 |
Yervant Sırmakeşhanlıyan (Ermenice: Երուանդ Սրմաքէշխանլեան, 1870, Kostantiniye - 1915, Harput), Osmanlı Ermenisi yazar, çevirmen ve gazeteci.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Eruhan 1870'te Kostantiniyye'de yoksul bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Çocuklukta eğitimini okul olarak hizmet veren eski ve köhne bir bina olan Nersesyan kurumundan aldı. Eruhan, “Rabb'in Kızı” (Ermenice: Ամիրային Աղջիկը) romanındaki mizahi karakterlerinden birini okulun müdürü Gonsdandin Abantarian'a dayandırır.
1886'da, Eruhan'ın babası onu tıp alanında kariyer yapmaya zorladı, ancak bir aile dostu, oğlunu yeni açılan Getronagan Lisesi'ne (Merkez Koleji) kaydettirmeye ikna etti. Eruhan, yıl sonu sınav oturumu sırasında hastalandı ve sınavlarını yazamadı. Bütünleme başvurusu reddedildi ve kurumdan ayrıldı.
Fakir bir aileden gelen Eruhan, erken yaşta iş bulmak zorunda kaldı. Sonraki iki yıl boyunca, Eruhan kendini çeşitli Avrupalı ve Ermeni yazarların çok sayıda romanını okumaya adadı, aynı zamanda Fransızca'yı da akıcı hale getirdi. Daha sonra “Doğu” (Ermenice: Արեւելք Arevelk) gazetesinin editör kadrosuna tercüman olarak katıldı. Sonunda kendi malzemesini yazmaya başladı ve yeteneği, zamanın büyük Ermeni yazarları Kirkor Zöhrab ve Arpiar Arpiaryan tarafından fark edildi. Eruhan yazmaya devam etmesi için teşvik edildi ve eserleri sürekli olarak Arevelk ve Masis (Ermenice: Մասիս) gazetelerinde yayınlandı.
1896'da Hamidiye katliamları sırasında Eruhan, diğer birçok Ermeni aydınla birlikte ülkeyi terk etti. Bulgaristan'a yerleşti ve burada Şaviğ (Ermenice: Շաւիղ) gazetesinde yazılar yazdı ve aynı zamanda öğretmenlik yaptı. 1904'te Eruhan, Lusaber (Ermenice: Լուսաբեր) gazetesinin editörlüğünü üstlendiği Mısır'a taşındı. 1905'te eski öğrencilerinden biriyle evlendi.
Ermeni Kırımı'nda öldürülmesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Yervant Sırmakeşhanlıyan 1908'de Konstantiniyye'ye döndü ve burada eski okulu Getronagan Ermeni Koleji'nin müdürü oldu. Beş yıl sonra, yerel bir okulda idari bir rol üstlendiği Harput'a taşındı. 24 Nisan 1915'te Ermeni aydınların sürgünü, Ermeni Kırımı'nın başlangıcı oldu. Eruhan bu tarihten kısa bir süre sonra bir rahiple birlikte tutuklanarak hapse atıldı.[kaynak belirtilmeli] Günlerce işkence gördüler, sonra zincirlendiler ve Harput sokaklarında yaraları görünerek geçit töreninde yürütüldüler.[kaynak belirtilmeli] Türk askerleri onları şehirden sürdü ve Eruhan'ı ve rahibi vurdu.[kaynak belirtilmeli] Eşi ve iki çocuğu, Deyrizor Konsantrasyon Kampları'na yapılan ölüm yürüyüşleri sırasında öldürüldü.[kaynak belirtilmeli]
Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Translated from Armenian: N.A. Արդի հայական գրականութիւն
- Բ հատոր, Modern Armenian literature Volume II, 2002, s. 154 – 158.
