Yerli Malı Sergisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Yerli Malları Sergisi, Türkiye’de yerli malı kullanımını teşvik etmek ve tasarruf bilincini geliştirmek amacıyla Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren düzenli olarak gerçekleştirilmiş etkinliklerdir.

Yerli malları sergilerinde Türkiye’de farklı alanlarda üretilen mallar bir çatıda toplanarak standlarda sergilenmiş ve satılmıştır. Sergilere, özel sektörle birlikte devlet işletmeleri de katılmıştır. Yerli malı sergileri, Türkiye’de endüstriyelleşme ile ilgili değerlendirmelerin yapılması için dayanak noktası olmuştur.[1]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Karadeniz Vapuru’nda Gezici Sergi[değiştir | kaynağı değiştir]

1926 yılında Ticaret Vekâleti (Bakanlığı) tarafından “Türk Malları Seyyar Sergisi” adıyla gezici bir yerli malı sergisi düzenlendi. Karadeniz vapuru ile Avrupa’nın önemli ticaret limanlarını ziyaret eden sergi, Türk mallarının yurtdışında propagandasını yapmak amacını taşıyordu.

12 Haziran 1926’da İstanbul’dan demir alan gemi, 12 ülkede 16 şehri ziyaret ettikten sonra 5 Eylül 1926’da İstanbul’a geri döndü. Tütün, tiftik keçileri, lokum, kumaş gemide sergilenen ürünlerdendi. Gemide ticari işlemleri gerçekleştirmek üzere tam yetkili bir Türkiye İş Bankası şubesi açılmıştı.[2] Ayrıca Riyaset-i Cumhur Orkestrası da her limanda sergiler vererek devletin tanıtımına katkıda bulunmuştu.

İstanbul Milli Sanayi Birliği Sergileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Türk sanayisini geliştirmek amacıyla kurulan İstanbul Milli Sanayi Birliği 1927’den itibaren her yıl Ağustos ayında İstanbul’da yerli malı sergileri düzenlemiştir[3] Sergiler, Galatasaray Lisesi’nin Sergi Salonu’nda düzenlenirdi.

İzmir Fuarı[değiştir | kaynağı değiştir]

İzmir’de de 1927’den itibaren “Dokuz Eylül Sergisi” adıyla düzenli olarak sergiler düzenlenmeye başladı. 1927 ve 1928’de Mithatpaşa Sanayi Mektebi’nde açılan sergilere dünya ekonomik krizi nedeniyle birkaç yıl ara verildi. 1933’te üçüncüsü itibaren Cumhuriyet Meydanı’nda n “Dokuz Eylül Panayırı” adıyla açılan sergi, zamanla “İzmir Enternasyonal Fuarı”’na dönüştü.[4]

Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti[değiştir | kaynağı değiştir]

1930’dan itibaren 10 yıl boyunca Ankara’da Yerli Malları Sergisi, Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti (MİTC)[5] tarafından düzenledi 1930’da açılan sergi “Milli Sanayi Numune Sergisi” adını taşıyordu; açılışını başbakan İsmet İnönü yaptı. Mustafa Kemal, serginin devamlı olması önerisini getirdi[6] 1931’’de "İkinci Milli Sanayi Numune Sergisi”, 1933’te “10 Yıl İktisat Sergisi” açıldı.

1933 yılında MİTC’nin açtığı tasarım yarışmasında birinci olan mimar Şevki Balmumcu’ya ait projeye göre Ankara’da Sergi Evi adıyla özel bir yapı inşa edildi, 1934’te hizmete girdi (Yapı, 1948’de opera salonuna dönüştürülmüştür).[1]

Kaynakça ve dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]