Yankının önlenmesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Yankının önlenmesi, bir sinema veya radyo stüdyosunda dışarıdaki sesin içeri girmemesi ve içerideki sesinde duvarlardan yansıma yapıp dönmesi sonucu ses kalitesinin düşmemesi için ortamın sesi soğurabilen malzemelerle kaplanmasıdır.

Ses dalgalarının 17 metreden daha uzak bir yüzeye çarpıp yansıyarak tekrar duyulmasına yankı denir. Sesin yansıma özelliğinden yararlanılarak uzaklıklar ölçülebilir. Sesin yansıma özelliğinden denizdeki balık sürülerinin yerleri, okyanus derinlikleri, uçakların yüksekliği ve bazı maddelerdeki bozukluklar tespit edilebilir.

Yankı olayı dağ yamaçlarında, boş odalarda ve spor salonları gibi yerlerde gerçekleşir; yankı olayı küçük kapalı yerlerde (3–5 m mesafeden) fark edilmez. Ses, açık havada, saniyede yaklaşık olarak 352 metre hızla yol alır. Havada yol alan sesin hareketi, durgun bir suya atılan taşın, suyun yüzeyinde meydana getirdiği iç içe dairelerin hareketini andırır. Ayrıca, belirli bir kaynaktan çıkan ses, tıpkı bir elektrik ampulünün ışığı gibi her yönde yayılır.

Bu yayılma düzeninde ses dalgalarının karşısına herhangi yankı için uygun bir engel çıktığı zaman, engele çarpan ses yansıyacak ve geri dönecektir. Söz konusu yansıma da, bir tekrar niteliğindeki yankıyı meydana getirir. Bazı engeller yankıya sebep olmayabilirler. Bazı maddeler sesi yansıtacakları yerde onu emerler. Bu durumda ses yansımaz. Yankı da olmaz. Fakat genellikle, düzgün yüzeyler, yüksek duvarlar, kayalıklar ya da bir evin cephesi kendine çarpan sesi yansıtır. Yani yankının meydana gelmesine sebep olur.

Sesin yankılanma şiddeti hava titreşmesinden dolayı enerji kaybederek ilerler. Ses kaynağından başlayarak havanın titreşmesinden dolayı var olan enerjisinin azalıp biteceği noktaya kadar olan bölgeden sonra ses duyulmaz. Sesin kaynağıyla sesin enerjisinin biteceği yere kadar olan bölgede yankıyı ileten bir cisim sayesinde yankı oluşursa o cisimden yansıyan ses azaltılabilir. Bunun için sesi soğurucu yani ses emici köpük gibi bu iş için bir araya getirilen karışımlar kullanılabilir. Böylece duvardan yansıyan ses en aza indirilebilir. Ayrıca boş ve her tarafı kapalı elips bir odada sesin yansıması ses dalgasının elips bir şekilde olduğundan dolayı kör bir noktada duyulmaz ve eğer ses kaynağından çıkan sesi işitecek canlı bu noktaya gelirse ses kaynağından çıkan sesi duymaz. Bu şekilde de yankılanma sıfıra indirilebilir.