Yıldız İstihbarat Teşkilatı
Yıldız İstihbarat Teşkilatı, 1880 yılında dönemin Osmanlı padişahı II. Abdülhamid tarafından kurulmuş, Türk tarihinin ilk organize istihbarat teşkilatıdır.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
O dönemde gelişen iç ve dış olaylar, Abdülhamid'i, doğrudan kendisine bağlı bir istihbarat teşkilatı kurmaya sevk etmişti. Bu olaylara örnek kendi veziri dahi başkalarının adına ve devlete karşı çalışır olmuştu. Bunun sonucu olarak Yıldız İstihbarat Teşkilatı kuruldu. Teşkilat, emsallerinden farklı olarak devlete değil tek bir kişiye, Abdülhamid'e hizmet veriyordu. Teşkilat daha sonra, Abdülhamid lehine çalışanlar ve aleyhine çalışanlar olmak üzere ikiye ayrıldı. Teşkilat, ülke içerisinde özellikle Ermeni komitacılara karşı istihbarat faaliyetlerinde bulunmaktaydı. Bununla beraber yurt dışında da oldukça iyi organize olmuştu. Paris, Roma, Londra gibi çeşitli merkezlerde kişi ve kurumları yakından takip etmekteydi. Çok kısa sürede geniş bir coğrafyaya yayılan hafiyeleri sayesinde saraya, ayda 3000'den fazla jurnal gelmekteydi. Teşkilat, 1908 yılında Abdülhamid'in tahttan indirilişine kadar faaliyetlerine devam etmiştir.
Döneminde, teşkilatın icraatları için jurnalcilik ya da ispiyonculuk tanımlarını kullanarak karşı çıkanlara cevaben Abdülhamid, hatıratında bu kurumun kuruluşuyla ilgili şöyle demektedir:
Yabancı devletler kendi emellerine hizmet edecek kimseleri vezir ve sadrazam mertebesine kadar çıkarabilmişlerse, devlet emniyet içinde olamazdı. Doğrudan doğruya şahsıma bağlı bir İstihbarat Teşkilâtı kurmaya, bu düşünce ile karar verdim. İşte düşmanlarımın Jurnalcilik dedikleri teşkilât budur.[1]
Teşkilat kaldırıldıktan sonra yüz binlerce istihbarat bilgisi saraydan alınarak yakılmıştır.
Görüşler[değiştir | kaynağı değiştir]
Hafiyeler o kadar büyük mertebelere sızmışlardı ki Britanya İmparatorluğu'nun kraliçesi Victoria'nın emirleri daha Buckingham Sarayı'ndan çıkmadan telgraflar sayesinde Yıldız Sarayı'na ulaşmış olurdu.[2][3][4]
İlgili Konular[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "II. Abdülhamid'in Hatıratı, ilgili sayfa". 8 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2015.
- ^ "Milliyet Gazetesi, 2. Abdülhamid Dönemi Islahatlar". 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Abdülhamid'in Hafiye Teşkilatı". 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "2. Abdülhamid'in Ajan Teşkilatı". 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Genel
- İlter, Erdal (2002). Millî İstihbarat Teşkilâtı Tarihçesi, Millî İstihbarat Teşkilâtı Müsteşarlığı, Ankara.
- Yalçın, Soner (Mayıs 2001). Teşkilat'ın İki Silahşörü. Doğan Kitapçılık, İstanbul, s. 314.
- Emre Gör (2015), "II. Abdülhamid'in Hafiye Teşkilatı", Ötüken Neşriyat, s. 67-70.