Vikipedi:Her şeyi oylamayın
 | Bu sayfa davranış politikalarıyla ilgili bir denemedir. Bir veya daha fazla Vikipedi katılımcısının tavsiyesini veya görüşlerini içerir. Bu sayfa Vikipedi'nin politikalarından veya yönergelerinden biri değildir, çünkü topluluk tarafından incelenmemiştir. Bazı denemeler yaygın normları temsil eder; bazıları ise sadece azınlık bakış açılarını temsil eder. |
Vikipedi, tartışmaların olgunlaştırdığı fikir birliği ile işler ve bir oyun bile bu sonuçlara ters düşme olasılığı bulunduğu için "demokrasi değildir". Bu nedenle, bazılarına göre, mümkün olduğunca oylamadan kaçınılmalıdır. Genellikle, sadece uzun süredir sürmekte olan tartışmalar için bir oylama yapılmalıdır. O durumda dahi, tartışmanın katılımcıları bilmelidir ki, oylama bir fikir birliği yaratmayacak, sadece katılanların fikir birliğine ne kadar yakın olduklarını yansıtacaktır.
Niye her şey oylanmamalı?[kaynağı değiştir]
Viki gibi sanal ve açık bir ortamın doğası gereği, etkileşim içinde olduğumuz insanların çoğunu tanımayız. Saniyeler içinde yeni kimlikler ortaya çıkabilir ve, harici bir web sitesindeki yazışmalar veya kişisel kampanyalar gibi iletişim dinamikleri sonucunda, tek bir hedefi olan yüzlerce kişi, oy kullanmak için gelebilir. Bu durum, oylamalarda otomatikleştirmeyi imkansız kılar; oylama prosesinin sonucu, hemfikir olunmuş standartlar çerçevesinde dikkatlice onaylanmalıdır.
Bir kararın, sadece, silme ve yeni imtiyazlar verme gibi özel yetkileri olan hizmetli veya bürokratlar tarafından uygulamaya konulduğu gibi, oylamanın onayını ve yorumunu yapmak da gene o hizmetli ve bürokratların sorumluluğundadır. Ancak, Viki topluluğunun bu temsilcilerinin asıl rolü, alınan kararın, uygun prosedür ve aşamalardan geçip geçmediğini belirlemenin ötesinde, kuklaların ve yeni kullanıcıların oylarını tartmak ve bertaraf etmektir. Topluluğun fikirlerini yorumlamalarına belli bir yere kadar izin verilirse de, gerçeği belirlemek onların görevi değildir.
Viki'nin doğası, sürekli değişim içinde olmasıdır. Viki'ye hergün yeni insanlar gelmekte, yeni bilgi ve fikirler sayesinde daha önce sahip olmadığımız bakış açıları edinmekteyiz. İster oylamayla, ister fikir birliğiyle alınmış olsunlar, eski kararları sorgulamak için bir yol olması önemlidir. Dolayısıyla, alınan kararlar pratik olarak hiçbir zaman, karardan geri dönülemez anlamında "bağlayıcı" değildir.
Maddeleri ve politikaları oylamak[kaynağı değiştir]
Oylamayı hem eleştirenler, hem de savunanlar, çoğunluk oylamasının, maddelerin doğruluğunu ve tarafsızlığını belirlemek için kullanılan bir proses olmaması gerektiği konusunda hemfikirdirler. Ancak bazıları, uzun tartışmalardan sonra dahi fikir birliği ihtimali tamamen ortadan kalkmışsa, bunu son çare olarak öne sürerler. Örneğin, "Bu madde tarafsız mı?" şeklindeki bir oylama, bize konu hakkındaki gerçeklerden daha çok katılımcıların ne hissettiklerini söyleyecektir. Bu nedenle, Vikipedi ne değildir?; Vikipedi'nin bir demokrasi veya bir bürokrasi olmadığını açıkça belirtmektedir.
Vikipedi:Politika ve yönergeler, fikir birliğinin çok önemli olduğu alanlardan biridir. Fikir birliği sağlamaya çalışmanın basit yolu olan oylama, olası uzlaşmaların gözden kaçırılmasına neden olur. Hatta bazıları, oylamaların: "Seninle hiçbir zaman fikir birliğine varamam" demekle eşanlamlı olduğunu düşünür ve bu nedenle de oylama yapmaktan hoşlanmazlar. Dikkatlice düzenlenmemiş, argümanları ve seçenekleri iyi belirlenmemiş bir oylama büyük ihtimalle problem yaratacaktır. Sonuçta, bir anlaşmazlığı çözmenin en hızlı yolu genellikle sayfayı basitçe düzenleyivermektir.
Stil, zevk, ve kişisel tercihlerle ilgili konulardaki oylamalarda daha az fikir birliği vardır: Maddeye şu resim de eklensin mi? Haşmetmeapları gibi ifadeler maddelerde yer almalı mı? vb gibi. Uzun tartışmalardan sonra bazı kullanıcılar, böyle durumlarda oylama yapmanın bir karara varmada geçerli bir yol olacağını düşünürler. Oylamanın yapıldığı bir diğer örnek, olguların maddelere nasıl yerleştirileceği ile ilgili küçük kararlardır.
İngilizce Wikipedia'da fikir birliği oylaması nasıl düzenlenir sayfası bu tür durumlarda oylamaların nasıl yapılacağını anlatmaktadır. Katılımcıların yöntem konusunda hemfikir olmaları çok önemlidir; eğer yöntem konusunda fikir birliği yoksa, bir konuyu yürürlüğe koymak için oylamaya gidilmemelidir.
Ayrıca bakınız[kaynağı değiştir]
Kaynak[kaynağı değiştir]