Valeri Çkalov

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Valeri Çkalov
Valeri Çkalov (1937)
Doğum2 Şubat 1904(1904-02-02)
Vasilyovo, Rus İmparatorluğu
Ölüm15 Aralık 1938 (34 yaşında)
Moskova, Sovyetler Birliği
Bağlılığı Sovyetler Birliği
Branşı Sovyet Kara Kuvvetleri
Hizmet yılları1919-1938
RütbesiKombrig (комбриг)
ÖdülleriSovyetler Birliği Kahramanı
Lenin Nişanı Lenin Nişanı Kızıl Ordu 20. Yıl Madalyası

Valeri Pavloviç Çkalov (RusçaВалерий Павлович Чкалов; 2 Şubat 1904, Vasilyovo, Nijni Novgorod Oblastı, Rus İmparatorluğu - 15 Aralık 1938, Hodinka alanı, Moskova, Sovyetler Birliği), Sovyet askerî test pilotu. Son rütbesi Kombrig (Tugay komutanı). Sovyetler Birliği Kahramanı.

1904 yılında Nijni Novgorod Oblastı'nın Vasilyovo (günümüzde Çkalovsk) kasabasında doğdu. 1919'da ilk defa uçağı görüp Kızıl Ordu'ya katılmaya karar verdi. Pilot olarak eğitildi ve 1925'te avcı birliğine verildi. 1927'de Olga Orekova ile evlendi. 1930'lu yılların ilk yarısında test pilotu oldu.

Uzun mesafeli uçuşlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Stalin rotası[değiştir | kaynağı değiştir]

Stalin ve Çkalov, arkasında Belyakov (10 Ağustos 1936)

1936 - 1937 yıllarında uzun mesafeli uçuşlarına katıldı. Temmuz 1936'da ikinci pilot Georgi Baydukov (Георгий Филиппович Байдуков) ve navigatör Aleksandr Belyakov (Александр Васильевич Беляков) ile birlikte Tupolev Tasarım Dairesi'ne bağlı olarak çalışan Pavel Suhoy tarafından tasarlanmış Tupolev ANT-25 ile, Moskova ile Uzak Doğu arasındaki 9.374 kilometrelik (5.825 deniz mili) mesafeyi Stalin Rotası denilen rotayla 56 saat 20 dakikada uçtu. Çkalov ekibi Moskova'dan hareket ederek Zemlya Frantsa-İosifa (Franz Josef Toprağı) - Severnaya Zemlya - Tiksi - Yakutya - Petropavlovsk-Kamçatski - Habarovsk - Ohotsk Denizi'nin üzerinden geçerek 20 Temmuz 1936"da Amur Nehri'nde bulunan Udd Adası'nın plajına indi.

Ertesi gün Pravda gazetesi "Stalin'in şahinlerin zaferi!" («Слава сталинским соколам!») manşet yazısıyla yayınlandı. Udd Adası'nda ahşap yapımı pist inşa edilen 8 Ağustos'ta ANT-25 Moskova'ya doğru yola çıktı. Dönüş yolculuğu yaklaşık bir hafta sürdü ve Çkalov ekibi Habarovsk, Çita, Krasnoyarsk ve Omsk'ta durakladı ve her yerde sıcak karşılandı. Çkalov üçlüsü Sovyetler Birliği Kahranı oldu. Udd Adası'nın adı Çkalov olarak değiştirildi ve yakınlarında bulunan diğer adalara da Baydukov ve Belyakov'un adları konuldu.

Kuzey Kutubu rotası[değiştir | kaynağı değiştir]

Franklin D. Roosevelt tarafından kabul edildikten sonra Beyaz Saray'dan çıkarken. Soldan sağa: Georgi Baydukov, Valeri Çkalov, SSCB'nin Washington Büyükelçisi Aleksandr Troyanovski ve Aleksandr Belyakov (Washington, 28 Haziran 1937)

18 - 20 Haziran 1937 tarihleri arasında Çkalov üçlüsü (kapitan pilotu: Valeri Çkalov, ikinci pilot: Georgi Baidukov ve navigatör: Aleksandr Belyakov) Moskova ile ABD'nin Portland şehri arasındaki 9.130 kilometrelik (5.670 deniz mili) mesafeyi hiç duraklamadan 63 saat 25 dakikada uçtu. 60. saatte Seattle'nın üzerinden geçti ve iki saat sonra Portland'da Kolumbiya Nehri'nde bulunan feneri geçerek ABD toprağında ilerledi. Eugene şehrinin üzerinde yakıtın azaldığına fark ettiği için Vancouver'da bulunan askerî hava üssüne döndü[1] ve Pearson Havaalanı'na indi.[2]

Yaklaşık bir ay sonra 12 - 14 Temmuz 1937 tarihleri arasında rakibi Gromov üçlüsü (kapitan pilotu: Mihail Gromov, ikinci pilot: Sergey Andrey Yumaşev ve navigatör: Sergey Danilin) yine Kuzey Kutubu Rotası'yla Moskova ile San Jacinto (ABD) arasındaki 10.148 kilometrelik (7.100 deniz mili) mesafeyi 62 saat 17 dakikada uçtu.

Ölüm[değiştir | kaynağı değiştir]

Çkalov'un uçağının düştüğü yer (Hodinka alanı, Moskova)

15 Aralık 1938'de Moskova'da Hodinka alanı'nda bulunan M.V. Frunze adına Merkezî Aerodom'da Polikarpov I-16'nın ardılı olarak Polikarpov Tasarım Dairesi tarafından tasarlanmış prototip uçak Polikarpov I-180'in test uçuşu sırasında yaşanan kazada öldü.

Esrarengiz ölümünden sonra Nikolay Polikarpov'un kariyerine son verildi. Andrey Tupolev ise hapse atıldı (Stalin'in ölümünden sonra tahliye edildi) ve Gromov da tutuklama eşiğindeydi.

Orenburg şehrinin adı Çkalov olarak değiştirildi ve 1957 yılına kadar öyle kaldı. Doğduğu kasaba Vasilyovo ise Çkalovsk oldu.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ (Rusça) Oleg Shushakov, Chkalov Valery Pavlovich 10 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., last updated 21.08.2008 at Maksim Moshkow's Library (accessed 18.01.2009)
  2. ^ "History of Pearson Air Museum". 6 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2009.