V. Gustav

Vikipedi, özgür ansiklopedi
V. Gustaf
İsveç kralı
Hüküm süresi8 Aralık 1907 – 29 Ekim 1950
Önce gelenII. Oscar
Sonra gelenVI. Gustaf Adolf
Başbakanlar
Doğum16 Haziran 1858(1858-06-16)
Stockholm, İsveç
Ölüm29 Ekim 1950 (92 yaşında)
Stockholm, İsveç
Defin9 Kasım 1950
Riddarholm Kilisesi
Eş(ler)i
Baden Prensesi Victoria
(e. 1881; ö. 1930)
Çocuk(lar)ıİsveç Kralı VI. Gustaf Adolf
Södermanland Dükü Prens Wilhelm
Västmanland Dükü Prens Erik
Tam adı
Oscar Gustaf Adolf
HanedanBernadotte
Babasıİsveç Kralı II. Oscar
AnnesiNassau Prensesi Sophia
Diniİsveç Kilisesi

Gustav V (16 Haziran 1858 - 29 Ekim 1950), İsveç Kralı II. Oscar ile Norveç Kraliçesi Sofia of Nassau en büyük oğullarıdır.[1] 1907 yılında tahta çıktı ve 1950 yılında vefat edene kadar tahtta kaldı.

İsveç yönetimine direkt olarak karışan son kraldır. 1916 yılında savunma bütçesiyle ilgili uyuşmazlık yaşadı. Tutucu biri olmasına rağmen demokratik hareketi ve işçi ücret haklarını tasvip etti. Son İsveç Başkomutanı olan kraldır.

I. Dünya Savaşı boyunca Alman yanlısı bir politika izledi. Bu siyasetini Alman asıllı eşi etkiledi. 18 Aralık 1904 tarihinde iki İskandinav kralıyla birbirlerine destek vermek amacıyla bir görüşme gerçekleştirdi, diğer taraftan üçlü kral konferansıyla kuşkuya mahal vermemek ve Almanya safında savaşta katılmak istiyordu.

Torunu Prens Adolf, II. Dünya Savaşı'ndan önce Nazi liderleriyle beraber hareket etmiş olmalarına rağmen bu muhtemelen sadece diplomatik amaçlıydı. Tarihçi Jörgen Weilbul'un notlarına göre müessir Macaristan'ın insanlık adına Yahudileri korumasını desteklemişlerdi. ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt'in isteğiyle, Adolf Hitler'e barış için müzakere yapılmasını önerdi. 1938 yılındaki bu teklife göre barış her iki tarafın menfaatine olacak bir barış olacaktı.

Başbakan Per Albin Hansson, eğer Almanya'nın isteklerine izin vermezse istifa etmek zorunda kalacağı konusunda gözdağı vermekteydi. (Almanya İsveç topraklarında Kuzey Finlandiya ve Kuzey Norveç'teki gibi askeri birim, araç vs. bulundurmak için üs istemekteydi). 1947 yılında bu talebin doğruluğu tartışıldı. 1939-1941 yılları arasında İsveç başbakanı olarak görev yapan Per Albin Hansson'a göre kral, açıklamalarında Almanya ile olabilecek herhangi bir çatışmadan kaçındığını belirtti. Ernst Wigtors, V. Gustav ve Prens Gustav, İsveç Hükûmetine müttefik devletlere askeri araç ve asker bulundurabilecekleri bir üs verme konusunda razı etmeye çalıştılarsa da hükûmet bu isteği geri çevirdi.[2] Çünkü Almanya yüzünden ileride ceza alabileceklerini farkındaydılar.

29 Ekim 1950 tarihinde öldü ve yerine büyük oğlu VI. Gustav Adolf geçti.

V. Gustaf
Doğumu: 16 Haziran 1858 Ölümü: 29 Ekim 1950
Resmî unvanlar
Önce gelen
II. Oscar

İsveç kralı

1907–1950
Sonra gelen
VI. Gustaf Adolf
Kraliyet Unvanları
Boş
Başka isim ile kullanılan makam
XV. Karl
İsveç Veliaht Prensi
1872–1907
Sonra gelen
Gustaf Adolf
Norveç Veliaht Prensi
1872–1905
Sonra gelen
Olav
Boş
Başka isim ile kullanılan makam
Carl Adolf
Värmland Dükü
1858–1907
Boş
Sonraki tarafından düzenlenen makam
Carl Philip
Siyasi görevi
Boş
Başka isim ile kullanılan makam
XV. Karl
Norveç Genel Valisi
1884
Boş
Ödüller ve başarılar
Önce gelen
Sir Cyril Newall
Time Dergisi Kapağı
30 Ekim 1939
Sonra gelen
Tom Harmon

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Elgán, Elisabeth (2015). Historical dictionary of Sweden (3. bas.). Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1442250703. 
  2. ^ Pierre, Jan (2016). The Oxford handbook of Swedish politics (1. bas.). Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ISBN 978-0198803119.