Uyku (tablo)
,_Paris,_Petit_Palais.jpg)
| |
| Sanatçı | Gustave Courbet |
|---|---|
| Yıl | 1866 |
| Tür | Tuval üstüne yağlı boya |
| Boyutlar | 135 cm × 200 cm (53 in × 79 in) |
| Konum | Petit Palais, Paris |
Uyku[1] (Fransızca orijinal ismi: Le Sommeil), Fransız ressam Gustave Courbet tarafından 1866'da[2] tuval üzerine yağlı boya ile yapılan erotik[3] tablo. Lezbiyenliği betimleyen tablo Fransızcada Les Deux Amies (İki Arkadaş) ve Paresse et Luxure (Miskinlik ve Şehvet) isimleriyle de bilinir.
Geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]
Uyku Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemindeki diplomatlardan biri olan, 1860'tan sonra Paris'te yaşamaya başlayan sanat kolaksiyoncusu Halil Şerif Paşa tarafından ısmarlandı.[4][5] Bu tablo içeriği yüzünden Paris Salonu'na kabul edilmedi.[1] Ressamın L'Origine du monde gibi birkaç başka eseriyle ile birlikte 1988'e kadar sergilenmesi yasaktı. 1872'de bir resim komisyoncusu tarafından tablonun sergilenmesi polis raporlarına girecek bir olay hâline geldi.[6]
Resmin ilham kaynağı, Charles Baudelaire'in Kötülük Çiçekleri eserinde yer alan "Delphine et Hippolyte" isimli şiiridir.[7][8][9] Tablodaki modellerden biri, Courbet'nin arkadaşı olan ressam James Abbott Whistler'ın o dönemki metresi Joanna Hiffernan'dı.[3] Tablonun yapılmasından hemen sonra Whistler Hiffernan'dan ayrıldı ve Courbet ile arası bozuldu.[3]
Le Sommeil bugün Paris'teki bir müze olan Petit Palais koleksiyonundadır.[4]
İçerik[değiştir | kaynağı değiştir]
Tabloda iki çıplak kadın, erotik bir şekilde birbirine sarılmış olarak, cinsel ilişki sonrasında dinlenmek için uyurken betimlenir.[9] Tablodaki mekân birçok kumaş ve dekoratif mobilyanın bulunduğu bir yatak odasıdır. Arka planda lacivert bir kadife perde, sağ köşede ise üzerinde dekoratif bir çiçek vazosu bulunan bir masa yer alır. Ön plandaki küçük masanın üzerinde ise üç nesne vardır – ufak bir şarap şişesi, şeffaf bir kristal vazo ve bir kupa. Bu dekoratif unsurlar dışında, tablonun ana görüntüsü olan iki kadını gölgede bırakacak hiçbir şey yoktur.[3]
Uyuyan kadınlardan biri esmer, diğeri ise sarışındır. Ciltlerinin rengi de belirgin şekilde farklıdır. Renk kontrastı için Courbet iki kadın arasına kıvrımlar yerleştirmiştir. yatakta duran kopmuş inci kolye ve saç tokası, iki kadın arasında az önce nelerin yaşandığını gösterir.[3]
Etkileri[değiştir | kaynağı değiştir]
Encyclopedia of Lesbian and Gay Histories and Cultures'a göre Le Sommeil "ünlü" bir tablodur. 19. yüzyıl sanatı üzerinde etkisi olmuştur çünkü ilk sergilenmesinin ardından dönemin birkaç ressamı, tablonun lezbiyen çiftleri işleyen temasından etkilenmiştir. Temanın sanat eserlerinde tekrarlanması lezbiyen ilişkilere dair tabuların azalmasına yardımcı olmuştur.[2]
Le Sommeil, kadınların vücutlarının kusurlarından arındırılmadan çizilmiş olması sebebiyle realist bir tablo olarak görülür.[3] Tamsin Wilton'a göre ise tablo "sahte lezbiyen soft pornosudur".[9]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Farthing, Stephen (2012). Sanatın Tüm Tarihi. Hayalperest Yayınevi. s. 308. ISBN 978-605-63346-2-7.
- ^ a b George Haggerty; Bonnie Zimmerman (2000). Encyclopedia of lesbian and gay histories and cultures. Taylor & Francis. s. 311. ISBN 978-0-8153-3354-8. 8 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2012.
- ^ a b c d e f Dorothy M. Kosinski, Gustave Courbet's The Sleepers. The Lesbian Image in Nineteenth Century French Art and Literature, Artibus et Historiae, Vol. 9, No. 18 (1988), p.187
- ^ a b Le Sommeil 28 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Petit Palais
- ^ Griselda Pollock (1999). Differencing the canon: feminist desire and the writing of art's histories. Routledge. s. 315. ISBN 978-0-415-06700-3. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2012.
- ^ Sarah Faunce; Linda Nochlin (1988). Courbet reconsidered. Brooklyn Museum. s. 176. ISBN 978-0-300-04298-6. 10 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2012.
- ^ Elisabeth Ladenson (2007). Dirt for art's sake: books on trial from Madame Bovary to Lolita. Cornell University Press. ss. 75-. ISBN 978-0-8014-4168-4. 4 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2012.
- ^ Elisabeth Ladenson (Nisan 2007). Proust's Lesbianism. Cornell University Press. s. 25. ISBN 978-0-8014-7350-0. 4 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2012.
- ^ a b c Wendy Michallat (2007). Lesbian inscriptions in Francophone society and culture. Durham Modern Languages. s. 8. ISBN 978-0-907310-62-4. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2012.