Ultimate Fighting Championship

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(UFC sayfasından yönlendirildi)
Ultimate Fighting Championship
EndüstriKarma dövüş sanatları
Kuruluş1993 (31 yıl önce) (1993)
KurucuArt Davie
Campbell McLaren
John Milius
Rorion Gracie
Bob Meyrowitz
Genel merkezi,
Önemli kişilerDana White
SahibiWilliam Morris Endeavor
Silver Lake Partners
Kohlberg Kravis Roberts
MSD Capital
Web sitesiufc.com

Ultimate Fighting Championship (UFC), William Morris Endeavor'un (WME-IMG) sahibi olduğu ve işlettiği Las Vegas, Nevada merkezli Amerikalı karma dövüş sanatları organizasyonudur. Endeavor Group ve TKO Group Holdings tarafından yönetilir. Organize ettiği etkinlikler Türkiye'de S Sport kanalında yayınlanmaktadır.

Şu anda dünyanın en büyük karma dövüş sanatları organizasyonu olan UFC, elit seviye karma dövüş sanatçılarının çok büyük bir kısmına sahiptir. ABD merkezli UFC, dünya çapında 12 sikletiyle beraber birleşik karma dövüş sanatları kurallarına bağlı şekilde şovlar düzenlemektedir.[1] 2018 itibarıyla organize edilen şov sayısı 400'ün üzerindedir. Dana White, 2001'den bu yana organizasyonun başkanlığını yapmaktadır ve onun önderliğinde organizasyon, küresel çapta büyük; multi-milyoner bir işletme haline gelmiştir.

İlk UFC etkinliği 1993 yılında Denver, Colorado'daki McNichols Sports Arena'da düzenlendi. İlk UFC etkinliklerinin amacı minimum kurallarla boks, Brezilya jiujitsusu, sambo, güreş, muay thai, karate, judo ve diğer dövüş sanatları arasında en etkili dövüş sanatını belirlemekti. Daha sonraki etkinliklerde, savaşçılar birden fazla disiplinde etkili teknikleri benimsemeye başladılar, bu da dolaylı olarak bugünkü karma dövüş sanatları olarak bilinen tamamen ayrı bir dövüş sanatının yaratılmasına yardımcı oldu. 2016 yılında UFC'nin ana şirketi olan Zuffa, WME–IMG tarafından yönetilen bir gruba 4.1 milyar dolarlık bedelle satıldı.

Avustralya, Asya, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki yeni pazarlarda yaptığı TV anlaşmaları ve büyümeyle beraber UFC popülerliğini yükseltti ve ana akım medyada bulduğu yeri daha da genişletti. 2015 yılında toplam 609 milyon dolar gelir sağlayan organizasyon, 2019 yılından itibaren başlayacak olacak yeni yerel TV hakları anlaşması için ESPN ile 5 yıl için 1.5 milyar dolara anlaştı.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

1993 ile 1999 arasında kullanılan UFC logosu

90'ların başları[değiştir | kaynağı değiştir]

Royce Gracie, UFC'nin ilk yıllarında kendinden hacim olarak daha büyük rakiplerini yenmek için Brezilya Jiujitsusunu kullandı.

Art Davie, John Milius ve Rorion Gracie'ye "Dünyaların Savaşı" adlı sekiz kişilik eliminasyon usulü ilerleyecek bir tekli turnuva önerdi. Turnuva, Gracie aile tarafından hazırlanan; jiu-jitsu öğrencilerinin karate, kung fu ve kickboks gibi değişik disiplindeki dövüş ustalarını yendiği Gracies in Action video serisinden esinlenmişti. Turnuvada farklı disiplinlerden dövüş sanatları ustaları kuralsız bir şekilde mücadele edecek ve Davie'nin video serisinde izlediği maçların heyecanını yakalamaya ve hatta onları katlamaya çalışacaklardı. Ünlü bir film yönetmeni ve senarist olan Milius, bir Gracie öğrencisi olarak, etkinliğin kreatif direktör olarak hareket etmeyi kabul etti. Davies iş planını hazırladı ve 28 yatırımcı WOW Organizasyona turnuvanın bir TV frençayzı olması için yatırım yaptı.

WOW Organizasyonu, 1993 yılında TVKO (HBO), SET (Showtime) ve Semaphore Eğlence Grubu (SEG) gibi TV ortakları ve PPV yapımcılarıyla görüştü. TVKO ve SET'nin reddetmesine karşın SEG ile anlaşmaya varıldı. Anlaşmanın ardından SEG, video ve film sanat yönetmeni Jason Cusson'la temasa geçerek, etkinlik için bir signatür olarak "Sekizgen"(octagon) ticari markasını tasarladı. Hemen ardından şovun adının Ultimate Fighting Championship olmasına karar verildi.

WOW Organizasyonu ve SEG, 12 Kasım 1993'te Denver, Colorado'daki McNichols Sports Arena'da daha sonra UFC 1 olarak adlandırılan ilk etkinliği organize etti. Şov, spor severlerin 'Bir güreşçi bir boksörü yenebilir mi?' gibi sorularına cevap bulmayı vadediyordu. Çoğu dövüş sanatında olduğu gibi, savaşçılar tipik olarak sadece bir disiplinde becerilere sahipti ve farklı disiplinden rakiplere karşı çok az deneyime sahipti. Turnuvaya kickboksçu Patrick Smith ve Kevin Rosier, savateci Gerard Gordeau, karate ustası Zane Frazier, sumo güreşçisi Teila Tuli, boksör Art Jimmerson, Ken Shamrock ve Brezilya jiu-jitsusunda siyah kuşağı bulunan Royce Gracie katıldı. Royce Gracie'nin BJJ becerileri turnuvaya damga vurdu ve sırasıyla Jimmerson, Shamrock ve Gordeau'yu yenen Gracie ilk turnuvayı kazanan isim oldu. İlk etkinlik 86,592 öde-izle abonesiyle beraber son derece büyük bir başarıya ulaştı.

Organizasyonun ilk dönemlerinde siklet kavramı olmayınca katılımcılar daha büyük ve uzun rakiplerle karşılaşmak zorunda kaldı. Mesela UFC 3 etkinliğinde 1.80 boyundaki Keith Hackney, 2.03 boyundaki Emmanuel Yarbrough ile karşılaşıyordu. Fakat pek çok katılımcı tekniğin hacimden daha önemli olduğunu düşünüyordu. 79 kg dövüşen Royce Gracie'nin ilk dört turnuvanın üçünü kazanması bu düşünceyi kanıtlayan bir sonuç olarak ortaya çıktı.

Organizasyon ilk dönemlerinde, UFC farklı stilleri ve savaşçıları bir araya getirdi. Daha önce katılımcı olan Royce Gracie, Ken Shamrock ve Patrick Smith'in yanı sıra turnuvalarda Dan Severn, Marco Ruas, Gary Goodridge, Don Frye, Kimo Leopoldo, Oleg Taktarov ve Tank Abbott gibi katılımcılar da yer aldı. İlk etkinliklere jiu-jitsunun olmasına rağmen, diğer dövüş stilleri başarılı oldu: önce güreş, sonra grappling, kick boks, boks ve kirli boks ve en sonunda modern karma dövüş sanatları.

Nisan 1995'te Davie ve Gracie haklarını SEG ve WOW Organizasyonuna sattı. Buna karşında Davie şovun komisyoneri olarak görevine Aralık 1997'ye kadar devam etti.

Daha sıkı kuralların ortaya çıkışı[değiştir | kaynağı değiştir]

UFC, 1990'ların başlarında "Kural yok" sloganını kullansa da, UFC aslında sınırlı kurallarla faaliyet gösterdi. Isırmayı ve göze parmak sokmayı yasakladı ama saç çekme, kafa atma, kasıklara vurma ve ağızdan yakalama gibi tekniklere izin verdi.

Bir UFC 4 eleme maçında, rakipler Jason Fairn ve Guy Mezger, saçlarını çekmemeye karar verdiler; çünkü ikisinde arka bağlanmış uzun saçları vardı. Ama etkinlikte Keith Hackney ve Joe Son arasında maçta, Hackney rakibinin kasıklarına yerdeyken darbe indiriyordu.

UFC, özellikle de ilk günlerde, UFC 5 yayını başlangıcında şiddetle ilgili izleyicileri uyarmış olan bir feragatname ile kanıtlandığı üzere, son derece şiddetli bir olay olarak ünlendi.

UFC 5, üç kez turnuva galibi olan Royce Gracie ile Ken Shamrock arasında 'Süper dövüş' olarak adlandırılan rövanşa sahne oldu. Bu maç organizasyon tarihindeki turnuva dışı ilk müsabaka oldu. Böylece iki dövüşçü de diğer turlarda dövüşerek yıpranan turnuva dövüşçülerine kıyasla çok çok daha dinç bir şekilde maça çıktılar.

Bu 'Süper dövüş' UFC'deki turnuva sistemini için de sonun başlangıcıydı. Bu maçın kazananı ilk UFC şampiyonu olarak kabul edilecekti fakat 36 dakika boyunca kazanan çıkmadı. O tarihlerde jüri de olmadığı için maç beraber olarak sonuçlandı. UFC 6'da yine bir turnuva dışı maçta Dan Severn'i yenen Ken Shamrock ilk turnuva dışı belirlenen UFC şampiyonu olarak tarihe geçti. 1998 yılındaki UFC Brezilya etkinliğinden sonra turnuva usulü UFC tarafından rafa kaldırıldı.

90'ların sonu[değiştir | kaynağı değiştir]

Gelişmekte olan sporun şiddetli doğası, ABD makamlarının dikkatini çekti.

1996 yılında Senatör John McCain ilk UFC etkinliklerinin bir kasetini gördü ve iğrenç buldu. McCain, UFC'yi yasaklamak için bir kampanya başlattı ve “insanların horoz dövüşü” niteleyerek, 50 ABD eyaletinin valisine etkinliği yasaklamalarını isteyen mektuplar gönderdi.

UFC 12'nin arifesinde, New York da dahil 36 eyalet bu kural dövüşleri yasaklayan yasaları yürürlüğe sokarak, etkinliklerin Dothan, Alabama'ya taşınmasını zorladı. UFC, daha küçük bir öde-izle yayını yapan DirecTV PPV ile devam etmek zorunda kaldı.

Bu olayların ardından UFC, devlet atletik komisyonları ile işbirliğini artırdı. UFC 12'de siklet ayrımı ile ağızdan yakalama yasağı yürürlüğe girdi. UFC 14'te eldivenler zorunlu hale geldi ve yere düşen rakibinin kafasına tekme atmak yasaklandı. UFC 15'te saç çekme, boyun ile kafanın arkasına vurma, kafa atma ve kasıklara vurmak yasaklandı. UFC 21'deki beş dakikalık raunt sistemine geçişle beraber UFC, kendisini bir spor olarak markalaştırmaya başladı.

UFC komisyoneri Jeff Blatnick ve hakem John McCarthy öncülüğünde devlet atletizm komisyonlarıyla çalışılmaya devam edildi. Blatnick, McCarthy ve Joe Silva, UFC'nin birçoğu bugüne kadar var olan atletizm komisyonları tarafından onaylanan politikalar, prosedürler, davranış kuralları ve kurallar rehberi oluşturdu. Blatnick ve McCarthy ülkeyi dolaşarak eğitimler veriyor, kana susamış ve insanlık dışı olduğu düşünülen bir spor hakkındaki algıları değiştiriyorlardı. Nisan 2000'de girişimleri sonuç verecekti. Kaliforniya, karma dövüş sanatlarını yöneten bir dizi kodlanmış kural üzerine imza atan ABD’deki ilk eyalet oldu. Kaliforniya'yı kısa bir süre sonra New Jersey izledi.

UFC, atletizm komisyonları ile çalışmaya devam ettikçe, etkinlikler daha küçük ABD pazarlarında ve Lake Charles Civic Center gibi mekanlarda gerçekleştirildi. Bu küçük pazarlar Iowa, Mississippi, Louisiana, Wyoming, ve Alabama gibi büyük ölçüde kırsal olan, az popüler eyaletlerdi. 2000 yılında, UFC 28 ile birlikte ilk yasal etkinlik düzenlendi. Müsabakalar New Jersey Eyaleti Atletik Kontrol Kurulu'nun kontrolünde "Birleşmiş Kurallar" kapsamında yaptı.

UFC kuralları güncellendikçe karma dövüş sanatçıları da değişti. Mark Coleman, Randy Couture, Pat Miletich, Chuck Liddell, Matt Hughes ve Tito Ortiz gibi daha sonrasında şöhretler müzesine girecek isimlerin yanı sıra Vitor Belfort, Mark Kerr, Pedro Rizzo, Murilo Bustamante, Frank Shamrock, Mikey Burnett, Jeremy Horn, Pete Williams, Jens Pulver, Evan Tanner, Andrei Arlovski ve Wanderlei Silva gibi önemli isimler UFC çatısı altında dövüştü.

2000'lerin başı - Zuffa çağı[değiştir | kaynağı değiştir]

Sporun güvence altına alınmasına yönelik uzun bir uğraştan sonra iflasın eşiğindeki SEG, 2000 yılında Station Kasinolarının sahibi olan Frank ve Lorenzo Fertitta kardeşler ile onların iş ortağı Dana White'dan bir satın alma teklif aldı. Ocak 2001'de Fertittalar, UFC'yi 2 milyon dolar karşılığında satın aldı ve Zuffa, LLC'yi kurup UFC'yi o şirkete bağlı yönetmeye başladı.

Lorenzo Fertitta, Fighter's Only dergisine verdiği röportajda avukatlarının bu satışa verdiği tepkiyi şu sözlerle ifade ediyordu: "Avukatlarım bana deli olduğumu söylüyorlardı çünkü onlara göre bir hiç uğruna 2 milyon dolar harcadım." Sözlerine devam eden Fertitta: "Onlara dedim ki 'Anlamadığınız şey şu ki; ben üç harfle alabileceğim en değerli şeye sahip oldum: UFC. Herkes beğense de, beğenmese de bu markayı tanıyor ve tepki veriyor'"

Nevada Eyaleti Atletik Komisyonuyla (Lorenzo Fertitta, NEAK'nun eski bir üyesiydi) kurulan bağlantı sonrasında Zuffa, Nevada eyaletinde karma dövüş sanatları kurallarını koruma altına aldı. Kısa bir süre sonra UFC, üç şampiyonluk müsabakasının olduğu UFC 33 ile beraber kablo izle-öde etkinliklerine geri döndü.

Hayatta kalmak ve geri dönüş için mücadele[değiştir | kaynağı değiştir]

UFC, Zuffa satışından sonra yavaş ama istikrarlı şekilde popülerlik kazanmaya başladı. Bunun nedeni kısmen daha fazla reklam, kurumsal sponsorluk, kablo öde-izleye dönüş ve piyasaya sürülen DVD sürümleridir.

Trump Taj Mahal ve MGM Grand Garden Arena gibi kasino mekanlarındaki yaptığı büyük gişe satışlarıyla birlikte UFC, Fox Sports Net ile organizasyonun ilk TV anlaşmasını gerçekleştirdi. Haziran 2002'de FSN ekranlarında yayınlanan En İyi Lanet Spor Gösterisi Periyodu programında ana maçında Tito Ortiz ile Vitor Belfort'un dövüştüğü UFC 37.5 yayınlandı. Bu Amerikan kablo televizyonların yayınlanan ilk karma dövüş sanatları müsabakasıydı. Sonrasında bir saatlik programda özetler şeklinde en iyi UFC karşılaşmaları yayınlandı.

Ken Shamrock, UFC'nin ana akım sporuna dönüşümünde etkili oldu.

UFC 40, Zuffa döneminde en kritik etkinliklerden biri oldu. 13,022 bilet satışı ve 150,000 öde-izle satışıyla Zuffa öncesi döneme neredeyse iki kat fark atıldı. Etkinliğin ana maçında UFC Hafif Ağır Siklet şampiyonu Tito Ortiz ile eski UFC şampiyonu Ken Shamrock intikam maçına çıkacaktı. 1997'deki zorlu dönemden sonra UFC ilk defa böylesine büyük bir eşleşme bulmuştu. UFC 40, ESPN ve USA Today gibi kitlesel medya kuruluşlarının da ana ilgi odağı oldu ki bu alışıldık bir olay değildi bu noktada. Birçok kişi UFC 40 ve Ortiz-Shamrock maçına duyulan heyecanın şirketi iflastan kurtardığını düşünüyordu. Önceki etkinlikler ortalama 40,000 izle-öde satışı yapıyordu ve şirket gelir-gider dengesini tam olarak sağlayamıyordu. UFC 40'ın başarısı, UFC için bir umut ışığı oldu ve karma dövüş sanatlarının büyük olabileceği umudunu canlı tuttu. Rekabetin ötesinde, UFC 40'ın başarısı kısmen Japonya'daki Pride FC'de olduğu karma dövüş sanatları ile profesyonel güreş arasında gidip gelen sporcularının pazarlama ve destek gücünden kaynaklanıyordu. UFC hakemi "Big" John McCarthy, UFC 40'ın Amerika'da karma dövüş sanatları sporunun hayatta olup olmayacağının dönüm noktası olduğunu hissettiğini ifade etmişti.

UFC 40'ın başarısına rağmen, UFC hâlâ mali açıklar yaşıyordu. 2004 yılı itibarıyla Zuffa, UFC'yi satın aldığından beri 34 milyon dolar zarar etmişti. Bu dönemde Anderson Silva, Georges St-Pierre, Rich Franklin, B.J. Penn, Sean Sherk, Matt Serra, Ricco Rodriguez, Robbie Lawler, Frank Mir, Karo Parisyan ve Nick Diaz gibi önemli dövüşçüler gün yüzüne çıkmıştı.

The Ultimate Fighter ve popülerliğin artması[değiştir | kaynağı değiştir]

Kapanma ihtimali ile karşı karşıya kalan UFC, öde-izle sınırlarının dışına çıktı ve televizyona adım attı. Reality şov serisi olan Amerikan Casino'da yer aldıktan ve serinin bir tanıtım aracı olarak ne kadar iyi çalıştığını gördükten sonra, Fertitta kardeşler UFC için kendi reality şov serisini yapma fikrini geliştirdiler.

The Ultimate Fighter logosu

Fikirleri, The Ultimate Fighter (TUF) UFC dışında gelişmekte olan karma dövüş sanatçılarını; altı haneli UFC kontratı için amatör kurallarda eleme usulü bir turnuvada dövüştürmekti. Birçok ağ ile görüşüp red yanıtı aldıktan sonra Spike TV ile 10 milyon dolarlık üretim maliyetini kendileri ödeyecek bir teklifte anlaştılar.

Ocak 2005'te, Spike TV WWE Raw'dan sonraki zaman diliminde The Ultimate Fighter 1'i yayınlamaya başladı. Şov, hafif ağır siklet finalistleri Forrest Griffin ve Stephan Bonnar'ın altı haneli sözleşmeyi kazanma hakkı için kıran kırana geçen maçıyla kayda değer bir sezon finali ile sonuçlandı. Sezon finali canlı yayını 1.9 gibi etkileyici bir reyting aldı ve Dana White'a UFC'yi kurtarmak için adeta bir kredi verdi.

Griffin/Bonnar finalinin hemen ardından 2005 yılının Ağustos ayında The Ultimate Fighter'ın ikinci sezonu için çekimler başladı ve 2006'da iki sezonu gösterime başladı. Spike ve UFC, 2012'de FX'e geçene kadar yeni sezonlar yaratmaya ve yayınlamaya devam etti.

The Ultimate Fighter'ın başarısının ardından Spike, UFC Unleashed'i de aldı. Spike ayrıca, UFC Fight Night, Ağustos 2005'te çıkan bir dizi dövüş etkinliğini ve yaklaşan UFC öde-izle kartlarını tanıtmak için Countdown özel yayınlarını da yayınladı.

Spike ile çok başarılı bir dönem geçiren UFC, FOX ile yaptığı anlaşmayı duyurduktan sonra, Spike yetkilileri UFC ile ortaklıklarının sona ermesiyle ilgili bir açıklama yaptılar, "Eylül ayında Ultimate Fighter 14 sezonu son yayınımız olacak... UFC ile 6 yıllık ortaklığımız, markalarımızı oluşturmak için inanılmaz derecede faydalı oldu, kendilerine gelecekte en iyisini diliyoruz. ”

Ağustos 2011'de UFC'nin Fox ile ortaklığı açıklandıktan sonra, Eylül ayında 14. sezonuna giren The Ultimate Fighter, 2012 baharında sezon 15'ten başlayarak Cuma akşamlarında FX kanalına taşındı.

2000'lerin ortası[değiştir | kaynağı değiştir]

New York'taki Times Square'da yer alan bir UFC 88 reklamı

Popülerliğin artmasıyla beraber öde-izle satışlarında patlama yaşandı. The Ultimate Fighter'ın ilk sezonunda koçluk yapan iki isim Chuck Liddell ve Randy Couture'un ana maçında karşılaştığı UFC 52, 300,000 öde-izle satışı yaptı. Bu önceki rekor olan UFC 40'ın iki katıydı. İkilinin son bir kez karşılaşacağı UFC 57 için heyecan büyüktü. Maçtan önce yaşanılan heyecan satışlara da vurdu. UFC 57 410,000 izle-öde satışı yaptı.

2006 yılının geri kalanında Matt Hughes ile Royce Gracie'nin karşılaştığı UFC 60 etkinliği 620,000 sattı. Bu maç Royce Gracie'nin 11 sene sonraki ilk UFC müsabakasıydı. Hemen ardından UFC 61 merakla beklenen Ken Shamrock-Tito Ortiz rövanşına sahne oldu. Etkinlik 775,000 sattı. UFC 66'ya gelindiğinde UFC bir kilometre taşını geride bırakacaktı. Chuck Liddell-Tito Ortiz rövanşı 1 milyonun üzerinde satış yaptı.

Aralık 2006'da Zuffa, Kuzey Kaliforniya merkezli World Extreme Cagefighting'i (WEC); International Fight League(IFL)'in Versus'la (şimdiki NBC Spor Ağı) bir anlaşma yapmaktan alıkoymak için satın aldı. O zamanlar, UFC'nin Spike ile özel bir anlaşması vardı, bu yüzden WEC'nin satın alınması, Zuffa’nın sözleşmeyi ihlal etmeden IFL’yi Versus’tan engellemesine yol açtı. WEC, karma dövüş sanatlarında daha hafif sikletleri sergilerken, UFC daha ağır ağırlık sınıflarına sahipti. Urijah Faber, Jamie Varner, Carlos Condit, Benson Henderson, Donald Cerrone, Anthony Pettis, Eddie Wineland, Miguel Angel Torres, Mike Thomas Brown, Leonard Garcia, Brian Bowles, Dominick Cruz ve José Aldo gibi önemli isimlere sahipti.

Aralık 2006'da Zuffa ayrıca Las Vegas merkezli rakibi World Fighting Alliance (WFA)'i satın aldı. Böylece Quinton Jackson, Lyoto Machida ve Martin Kampmann gibi önemli isimlerin kontratına sahip oldu.

Karma dövüş sanatlarının popülerliği, online kumar sitesi BodogLife.com'un 2007'de UFC'nin bahis gelirleri açısından ilk kez boksu aşacağını yazmasıyla iyice fark edildi. UFC, 2006 yılında yaptığı öde-izle satışları ve 222,766,000 dolarlık gelirle boks ve WWE'yi çoktan geride bırakmıştı.

Pride FC'nin satın alımı ve entegrasyonu[değiştir | kaynağı değiştir]

Pride FC'nin organize ettiği Fedor Emelianenko ve Mark Coleman arasında ringde yapılan karma dövüş sanatları maçı

27 Mart 2007'de UFC'nin çoğunluk hisse sahipleri Frank ve Lorenzo Fertitta'nın Japonya merkezli büyük rakip Pride Fighting Championship markasını satın aldığı duyuruldu.

İlk fikirler her iki organizasyonun da ayrı ayrı yürütülmesi içindi, her iki kuruluşun da şampiyonları ve üst düzeydeki dövüşçülerini içeren kartların ortaklaşa hazırlanması planlarıyla bir araya getirildi. Ancak, Pride satın aldıktan sonra Dana White Pride modelinin sürdürülebilir olmadığını hissetti. Daha sonra Antônio Rodrigo Nogueira, Maurício Rua, Dan Henderson, Mirko Filipović, Wanderlei Silva ve diğer dövüşçüleri UFC çatısı altına aldı. 4 Ekim 2007'de Pride, Japonya ofisini kapattı.

18 Haziran 2008'de Lorenzo Fertitta, Zuffa'nın ve özellikle de UFC'nin uluslararası iş gelişimine daha fazla zaman ayırmak için Station Casinolarından istifasını açıkladı. Fertitta, Çin, Fransa, Meksika ve Almanya'daki TV anlaşmalarına ve diğer projeler arasında yeni bir UFC video oyunu ve UFC aksiyon figürleri ile açık alternatif gelir akışlarına yardım ederek istifanın önemli olduğunu kanıtladı.

2000'lerin sonu ve 2010'ların ortaları[değiştir | kaynağı değiştir]

UFC 2009 yılında popülarite açısından önemli eşikleri atladı.Brock Lesnar, Frank Mir, Georges St-Pierre, Thiago Alves, Dan Henderson ve Michael Bisping gibi önemli isimlerin yer aldığı UFC 100 etkinliği 1,6 milyon öde-izle satışı yaparak rekorları alt üst etti.

UFC, 100. etkinliği sebebiyle ESPN kanalının büyük ilgisini çekti. ESPN, UFC ve MMA haberlerini sıklaştırdı ve son olarak ESPN 2 kanalında MMA Live programını yayına soktu.

2009'un ikinci yarısında sakatlıklar kartların yeniden şekillenmesine yol açtı ve organizasyonu zora soktu. Fakat 2010'nın başlarında Georges St-Pierre, Anderson Silva ve Lyoto Machida gibi isimlerin maçlarıyla ivme yeniden yakalandı. UFC 114'te iki eski şampiyon Rashad Evans ve Quinton Jackson karşı karşıya geldi. Bu etkinlik ana maçında iki siyahi dövüşçünün karşılaştığı ilk etkinlik olarak tarihe geçti ve 1 milyonun üzerinde satış yaptı.

UFC 129 önceki Kuzey Amerika gişe ve seyirci rekorlarını alt üst etti.

Bu ivme 2010 yaz aylarında da devam etti. Ağır siklet şampiyonu Brock Lesnar'ın unvanın Shane Carwin'e karşı koruduğu UFC 116 etkinliği 1.25 milyon satış yaptı.

Hemen ardından UFC 117'de Anderson Silva'nın Chael Sonnen'e karşı 5 rauntta aldığı dramatik galibiyet geldi. UFC 121'de ilk rauntta nakavt olan Brock Lesnar unvanını Cain Velasquez'e kaptırdı.

Toronto'daki Rogers Centre'da gerçekleştirilen, ana maçında Georges St-Pierre ile Jake Shields karşılaştığı UFC 129 en kalabalık etkinlik olarak tarihe geçti. 55,000 biletli seyircinin izlediği etkinlikten organizasyon 11 milyon dolar gelir elde etti ve rekorları resmen alt üst etti.

5 Kasım 2016'da UFC seneler sonra New York eyaletine UFC 205 etkinliğiyle geri döndü. Tarihi gecenin ana maçında Conor McGregor aynı anda çift sıklet şampiyonu olarak tarih yazdı.

WEC ile birleşme[değiştir | kaynağı değiştir]

Anthony Pettis son WEC etkinliği için tartıda

UFC'nin ana şirketi olan Zuffa, 2006'nın sonlarında World Extreme Cagefighting'i satın aldı ve 20 Ocak 2007'de yeni sahiplik altındaki ilk WEC etkinliğini gerçekleştirdi. Kısa bir süre sonra WEC, Haziran 2007'de Versus Network'te yayınlanan ilk etkinliğini gerçekleştirdi.

28 Ekim 2010'da Zuffa, WEC'nin UFC ile birleşeceğini açıkladı. WEC, son kartını 16 Aralık 2010'da gerçekleştirdi. Birleşme sonucunda UFC, WEC'nin horoz, tüy, hafif siklet dövüşçülerini ve diğer kayda değer dövüşçülerini bünyesi altına aldı. WEC'de Horoz siklet şampiyonu olan Dominick Cruz UFC Horoz siklet şampiyonu, WEC Tüy siklet şampiyonu Jose Aldo da UFC tüy siklet şampiyonu olarak tanıtıldı.

Strikeforce'un satın alınması[değiştir | kaynağı değiştir]

Strikeforce kafesi

12 Mart 2011'de Dana White, Zuffa'nın Strikeforce'u satın aldığını açıkladı. White, Strikeforce'un bağımsız bir organizasyon olarak faaliyet göstereceğini ve Scott Coker'in organizasyonu sürdürmeye devam edeceğini açıkladı. Strikeforce CEO'su Scott Coker, Fedor Emelianenko'nun henüz belli olmayan bir Temmuz ya da Ağustos etkinliğine dönüşünü açıkladı ve şirketin M-1 Global ile ortaklığa devam edeceğini söyledi. Satın alımın ardından UFC Jason Miller, Nick Diaz, Dan Henderson, Alistair Overeem ve Cung Le gibi Strikeforce'un önemli isimlerini bünyesine kattı. Zuffa'nın mülkiyeti altında, Strikeforce, Karma Dövüş Sanatları Birleşmiş Kurallarını tam olarak benimsedi, erkeklerde hafif sikletin aşağısındaki sikletleri kapadı ve amatör müsabakalara sahne olan alt kartları iptal etti. 2012'de organizasyonun ağır siklet dövüşçüleri UFC bünyesine alındı.

Son Strikeforce etkinliği 12 Ocak 2013'te yapıldı ve ardından tüm dövüşçü kontratları UFC'ye geçti.

Fox ortaklığı[değiştir | kaynağı değiştir]

UFC FOX Etkinliklerinin Nielsen Reytingleri
Etkinlik Tarih Reyting Share İzleyici
Velasquez vs. dos Santos 12 Kasım 2011 3.1 5 5,7 milyon
Evans vs. Davis 28 Ocak 2012 2.6 5 4,7 milyon
Diaz vs. Miller 5 Mayıs 2012 1.5 3 2,4 milyon
Shogun vs. Vera 4 Ağustos 2012 1.4 3 2,4 milyon
Henderson vs. Diaz 8 Aralık 2012 2.5 5 4,4 milyon
Johnson vs. Dodson 26 Ocak 2013 2.4 5 4,2 milyon
Henderson vs. Melendez 20 Nisan 2013 2.2 4 3,7 milyon
Johnson vs. Moraga 27 Temmuz 2013 1.5 3 2,4 milyon
Johnson vs. Benavidez 2 14 Aralık 2013 1.8 3 2,8 milyon
Henderson vs. Thomson 25 Ocak 2014 1.9 3 3,2 milyon
Werdum vs. Browne 19 Nisan 2014 1.6 3 2,5 milyon
Lawler vs. Brown 26 Temmuz 2014 1.5 3 2,5 milyon
dos Santos vs. Miocic 13 Aralık 2014 1.6 3 2,8 milyon
Gustafsson vs. Johnson 24 Ocak 2015 1.8 4 3,0 milyon

18 Ağustos 2011'de, The Ultimate Fighting Championship ve FOX yedi senelik bir TV anlaşması yaptıklarını duyurdu. Anlaşma yılda 4 FOX etkinliği, 32 cuma günü gerçeleşecek ve kablo ağ kanalı FX'de yayınlanacak Dövüş Gecesi kartı, 24 The Ultimate Fighter reality şov bölümü ve 6 tane de ayrı Dövüş Gecesini kapsıyordu.

UFC'nin Fox'da yayınlanan ilk etkinliğinde Junior Dos Santos, şampiyon Cain Velasquez'i dakikalar içinde nakavt etti. Etkinlik 5,7 milyon izleyiciye ulaştı. 2003'te HBO'da yayınlanan Lennox Lewis-Vitali Klitschko maçından sonra en çok izleyiciye ulaşan dövüş sporu yayını oldu.

Kadınlar sıkleti[değiştir | kaynağı değiştir]

Ronda Rousey ilk kadın UFC şampiyonudur. Horoz siklet unvanını 3 Mart 2012'den 15 Kasım 2015'e kadar korumuştur.

16 Kasım 2012 tarihinde, Dana White UFC'nin ilk kadın karma dövüş sanatçısı olarak Strikeforce horoz siklet şampiyonu Ronda Rousey ile anlaştığını ve kadınlar maçlarının olacağını doğruladı. Ronda Rousey imzasıyla beraber UFC horoz siklet şampiyonu olarak tanıtıldı. Rousey, 15 Kasım 2015'te UFC 193'te Holly Holm'e yenilmeden önce unvanını toplam altı kez 1.074 gün boyunca başarılı bir şekilde savundu.

11 Aralık 2013'te UFC, kadınlar saman sikletini kurmak için 11 kadın karma dövüş sanatçısının kontratlarını Invicta FC organizasyonundan satın aldı. Bunların sekizi The Ultimate Fighter'ın 20. sezonunda şampiyonluk için turnuvada dövüştü. Turnuva sonunda finalde Rose Namajunas'ı yenen Carla Esparza ilk kadınlar saman siklet şampiyonu oldu.

11 Şubat 2017'de yapılan UFC 208 etkinliğiyle beraber UFC kadınlarda yeni bir siklet açmış oldu. Etkinliğin ana maçında eski horoz siklet şampiyonu Holly Holm'ü yenen Germaine de Randamie, organizasyonun ilk kadınlar tüy siklet şampiyonu oldu.

2017 yılının ikinci yarısında organizasyon 2014'te saman siklet için uyguladığı stratejiyi kadınlar sinek siklet için de uyguladı. The Ultimate Fighter'ın 26. sezonun 8 kadın yeni sinek siklet şampiyonu olmak için savaştı. 1 Aralık 2017 tarihinde finalde Roxanne Modafferi'yi yenen Nicco Montaño organizasyonun ilk kadınlar sinek siklet şampiyonu oldu.

Anti doping ajansıyla işbirliği[değiştir | kaynağı değiştir]

1 Temmuz 2015 tarihinde UFC, organizasyondaki tüm temiz sporcuların haklarını korumak için Amerika Birleşik Devletleri Anti-Doping Ajansıyla işbirliği yapıldığını açıkladı.

Endeavor çağı[değiştir | kaynağı değiştir]

Mayıs 2016'da ESPN yaptığı haberde UFC'nin ana şirketi olan Zuffa, LLC'nin 3.5-4 milyar dolara satılacağını yazdı. Başlangıçta satışla ilgilenen şirketler Dalian Wanda Group, China Media Capital ve WME – IMG idi.

9 Temmuz 2016 tarihinde UFC'nin WME–IMG grubuna 4,2 milyar dolara satıldığı resmen duyuruldu. UFC'nin %9'una sahip olan Dana white, yeni işte de pay sahibi olmuştu. Satıştan kısa bir süre sonra White'ın başkan olarak görevine devam edeceği duyuruldu. WME-IMG, Eylül 2017'de Endeavour olarak yeniden adlandırıldı.

ESPN ortaklığı[değiştir | kaynağı değiştir]

Mayıs 2018'de ESPN ile UFC, Ocak 2019'dan itibaren geçerli bir TV anlaşması konusunda anlaştığını duyurdu. 5 senelik olan anlaşmada UFC yıllık 300 milyon dolar gelir sağlayacak.

Sıkletler ve mevcut şampiyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Sıklet İsmi Minimum Ağırlık
(kg)
Maksimum Ağırlık
(kg)
Mevcut Şampiyon
Sinek Sıklet 52,6 56,7 Meksika Brandon Moreno
Horoz Sıklet 57,2 61,2 Amerika Birleşik Devletleri Sean O'Malley
Tüy Sıklet 61,7 65,8 İspanya Gürcistan İlia Topuria
Hafif Sıklet 66,2 70,3 Rusya İslam Mahaçev
Velter Sıklet 70,8 77,1 İngiltere Leon Edwards
Orta Sıklet 77,6 83,9 Güney Afrika Cumhuriyeti Dricus du Plessis
Hafif Ağır Sıklet 84,3 93 Brezilya Alex pereira
Ağır Sıklet 93,4 120,2 Amerika Birleşik Devletleri Jon Jones

UFC rekorları[değiştir | kaynağı değiştir]

Rekor Dövüşçü Rakam
En Genç Şampiyon Amerika Birleşik Devletleri Jon Jones 23 yıl, 8 ay
En Yaşlı Şampiyon Amerika Birleşik Devletleri Randy Couture 45 yıl, 146 gün
En Uzun Şampiyonluk Saltanatı Brezilya Anderson Silva 2457 gün
YenilgisizŞampiyonluk Rusya Khabib Nurmagomedov 1
En Fazla Maça Çıkma Amerika Birleşik Devletleri Jim Miller 38
En Çok Galibiyet Amerika Birleşik Devletleri Donald Cerrone 23
En Çok Bitiriş Brezilya Charles Oliveira 18
En Çok Nakavt Brezilya Vitor Belfort
Amerika Birleşik Devletleri Matt Brown
Amerika Birleşik Devletleri Derrick Lewis
12
En Çok Pes Ettirme Brezilya Charles Oliveira 15
En Çok Kararla Gelen Galibiyet Kanada Georges St-Pierre
Amerika Birleşik Devletleri Diego Sanchez
Amerika Birleşik Devletleri Brad Tavares
Amerika Birleşik Devletleri Neil Magny
12
Unvan Maçlarında En Çok Galibiyet Amerika Birleşik Devletleri Jon Jones 14
En Çok Unvan Maçı Amerika Birleşik Devletleri Randy Couture
Kanada Georges St-Pierre
15
En Çok Ardışık Unvan Savunma Amerika Birleşik Devletleri Demetrious Johnson 11
En Uzun Galibiyet Serisi Brezilya Anderson Silva 16
En Çok Maç Sonu Ödülü Amerika Birleşik Devletleri Donald Cerrone
Brezilya Charles Oliveira
18
En Çok Gecenin Performansı Ödülü Brezilya Charles Oliveira 12
En Çok Gecenin Nakavtı Ödülü Brezilya Anderson Silva 7
En Çok Gecenin Pes Ettirişi Ödülü Amerika Birleşik Devletleri Joe Lauzon 6
En Çok Gecenin Maçı Ödülü Amerika Birleşik Devletleri Nate Diaz
Amerika Birleşik Devletleri Frankie Edgar
Brezilya Edson Barboza
8
En Uzun Toplam Maç Süresi Amerika Birleşik Devletleri Frankie Edgar 7:55:09
En Hızlı Nakavt Amerika Birleşik Devletleri Jorge Masvidal 0:05
En Hızlı Pes Ettiriş Rusya Oleg Taktarov 0:09
Unvan Maçlarında En Hızlı Nakavt İrlanda Conor McGregor 0:13
Unvan Maçlarında En Hızlı Pes Ettiriş Amerika Birleşik Devletleri Ronda Rousey 0:14

Onur listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Öncü Dövüşçüler Çağdaş Dövüşçüler Emektarlar Dövüşler
Brezilya Royce Gracie Amerika Birleşik Devletleri Forrest Griffin Charles Lewis Jr. Forrest Griffin vs. Stephan Bonnar 1
Amerika Birleşik Devletleri Ken Shamrock Amerika Birleşik Devletleri B.J. Penn Jeff Blatnick Matt Hughes vs. Frank Trigg 2
Amerika Birleşik Devletleri Dan Severn Amerika Birleşik Devletleri Urijah Faber Bob Meyrowitz Mark Coleman vs. Pete Williams
Amerika Birleşik Devletleri Randy Couture Amerika Birleşik Devletleri Ronda Rousey Joe Silva Maurício Rua vs. Dan Henderson 1
Amerika Birleşik Devletleri Mark Coleman Birleşik Krallık Michael Bisping Bruce Connal Diego Sanchez vs. Clay Guida
Amerika Birleşik Devletleri Chuck Liddell Amerika Birleşik Devletleri Rashad Evans Art Davie Jon Jones vs. Alexander Gustafsson 1
Amerika Birleşik Devletleri Matt Hughes Kanada Georges St-Pierre
Amerika Birleşik Devletleri Tito Ortiz
Amerika Birleşik Devletleri Pat Miletich
Hollanda Bas Rutten
Brezilya Antônio Rodrigo Nogueira
Amerika Birleşik Devletleri Don Frye
Amerika Birleşik Devletleri Maurice Smith
Japonya Kazushi Sakuraba
Amerika Birleşik Devletleri Matt Serra
Amerika Birleşik Devletleri Rich Franklin
Amerika Birleşik Devletleri Kevin Randleman

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2023. 

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]