Tomşuk

Koordinatlar: 39°52′0″K 79°4′0″D / 39.86667°K 79.06667°D / 39.86667; 79.06667
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Tomşuk
تۇمشۇق , 图木舒克/圖木舒克
5. yüzyıldan kalma bir Buda heykeli
Tomşuk'un Sincan Uygur Özerk Bölgesideki konumu (pembe)
Tomşuk'un Sincan Uygur Özerk Bölgesideki konumu (pembe)
ÜlkeÇin Çin
Özerk bölgeSincan Uygur Özerk Bölgesi
Yüzölçümü
 • Toplam1.927 km²
Rakım1205 m
Nüfus
 (2004)
 • Toplam110,000
Zaman dilimi+8
 • Yaz (YSU)UTC
Posta kodu
844000[1]
Alan kodu0998

Tomşuk (Uygurca: تۇمشۇق, Tumşuk, Tumxuk̡ Xəh̡ri, Tumushuq, Tumxuk̡,[2] Çince: 图木舒克/圖木舒克; Pinyin: Túmùshūkè), Çin'de Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne doğrudan bağlı ilçe düzeyi (县级市 xiànjíshì) bir şehir'dir.

Konumu[değiştir | kaynağı değiştir]

Tomşuk'un batısında Xegil (Xehila, Hsieh-ho-la) (31.6 km), doğusunda Wensu (34.6 km) ile Taglak (38.78 km) ve güneyinde Akyar (A-k'o-ya) (41.1 km) gibi yerleşim yerleri ve etrafı Maralbeşi İlçesi ile çevrilidir.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Diğer verilen isimler: T'u-mu-hsiu-k'o.[3]

Khotan (Hetian) ile Tomşuk (Maralwexi)'ta eski çağlarda bu bölgede yaşamış Sakalar (eski Farsça: Sakā, Antik Yunanca: Σάκαι; Sakai, Sanskritçe: शाक्य; Śaka)'dan kalma orta İran dillerinden olan Tomşuk Saka lehçesi ile yazılmış el yazıları bulunmuştur.[4]

502 - 550 yılları arasında Hunlar, 648 - 649 yılları arasında Tang Hanedanı zamanında Çinliler, 659 yılında tekrar Göktürkler, 714 - 790 ve 791 - tahminen 842 yılları arasında Tibetler ve 1006 yılından itibaren Karahanlılar 1032 - 1210 yılları arasında Doğu Karahanlılar, Doğu Karahanlıları Karahitaylar yıktıktan sonra Karahitaylar, daha sonra; önce 1227 - 1370 yılları arasında Çağatay Hanlığı daha sonra 1370 - 1514 yılları arasında Doğu Çağatay Hanlığı ve en son 1514 - 1680 yılları arasında Yarkand Hanlığı Tumşuk'ta egemenlik sürmüştür.

Ōkur Mazar Dağı'nın güney eteklerinde Karahanlılar döneminden kalma müslüman mezar türbeler bulunur.

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

1966 yılında Sincan Üretim ve İnşaat Kolordusu (XPCC, Çince: basit 新疆生产建设兵团; geleneksel: 新疆生產建設兵團; Pinyin: Xīnjiāng Shēngchǎn Jiànshè Bīngtuán) denilen üçüncü tarımsal bölümü kurulmuştur ve buradan yönetilir.

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Area Code and Postal Code in Xinjiang Uygur Autonomous Region 28 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi (İngilizce)
  2. ^ Resmi ismi "Tumxuk" Zhōngguó dìmínglù 中国地名录 Beijing, Zhōngguó dìtú chūbǎnshè 中国地图出版社 1997; ISBN 7-5031-1718-4; sayfa 312 olarak yazılmıştır
  3. ^ Tumxuk, China Page 13 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  4. ^ Emmerick, Ronald E.: Khotanese and Tumsuqese, in: Compendium Linguarum Iranicarum, 204-229, Hrsg. von Rüdiger Schmitt, Wiesbaden 1989. (Almanca)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]


Çin Sincan Uygur Özerk Bölgesi yönetim birimleri Başkent: Urumçi
İl düzeyi şehir, İl, Özerk il İlçe düzeyi şehir, İlçe, Özerk ilçe, Bucak
Urumçi Tanrı Dağı Bucağı | Saybağ Bucağı | Yenişehir Bucağı | Şuymogu Bucağı | Tudun Haba Bucağı | Tapançeng Bucağı | Mitung Bucağı | Urumçi İlçesi
Karamay Karamay Bucağı | Maydağ Bucağı | Cerenbulak Bucağı | Orku Bucağı
Turfan İli Turfan | Toksun İlçesi | Piçan İlçesi
Kumul İli Kumul (şehir) | Ara Türük İlçesi | Barköl Kazak Özerk İlçesi
Hotan İli Hotan (şehir) | Hotan İlçesi | Lop İlçesi | Niya İlçesi | Guma İlçesi | Çira İlçesi | Keriye İlçesi | Karakaş İlçesi
Aksu İli Aksu (şehir) | Onsu İlçesi | Şayar İlçesi | Bay İlçesi | Avat İlçesi | Kuçar İlçesi | Kelpin İlçesi | Toksu İlçesi | Uçturfan İlçesi
Kaşgar İli Kaşgar | Maralbeşi İlçesi | Poskam İlçesi | Feyzivat İlçesi | Kağılık İlçesi | Yopurğa İlçesi | Kaşgar Yenişehir İlçesi | Mekit İlçesi | Yengisar İlçesi | Yarkent İlçesi | Kaşgar Kuna Şehir İlçesi | Taşkurgan Tacik Özerk İlçesi
Kızılsu Kırgız Özerk İli Atuş İlçesi | Akto İlçesi | Uluğçat İlçesi | Akçi İlçesi
Bayangolin Moğol Özerk İli Korla (şehir) | Hoçing İlçesi | Lopnur İlçesi | Hoşut İlçesi | Çerçen İlçesi | Bağraş İlçesi | Bügür İlçesi | Çakılık İlçesi | Yençi Hui Özerk İlçesi
Sanci Hui Özerk İli Sanci (şehir) | Fukang (şehir) | Guçung İlçesi | Manas İlçesi | Jimisar İlçesi | Hutubi İlçesi | Mori Kazak Özerk İlçesi
Bortala Moğol Özerk İli Bortala | Çing İlçesi | Arişang İlçesi
Özerk bölgesine doğrudan bağlı ilçe düzeyi şehir Shihezi | Aral | Tomşuk | Vujyaçü

İli Kazak Özerk İli

İli Kazak Özerk İli Alt-eyalet düzeyi özerk ili olup Tarbagatay ve Altay'ı yönetmektedir.)
Doğrudan bağlı Gulca | Kuytun | Gulca İlçesi | Tekes İlçesi | Nilka İlçesi | Moğolküre İlçesi | Künes İlçesi | Korgas İlçesi | Dokuztara İlçesi | Çapçal Şibe Özerk İlçesi
Tarbagatay İli Çöçek (şehir) | Usu (şehir) | Dörbiljin İlçesi | Çağantogay İlçesi | Saven İlçesi | Toli İlçesi | Kobuksar Moğol Özerk İlçesi
Altay İli Altay (şehir) | Çinggil İlçesi | Jeminay İlçesi | Koktokay İlçesi | Burçin İlçesi | Burultokay İlçesi | Kaba İlçesi

(Hotan, Aksay Çin'nin hakimiyeti üzerine Çin ile Hindistan arasında anlaşmazlık mevcuttur. Şu an fiilen Çin Halk Cumhuriyeti yönetmektedir.