Büyük Budapeşte Oteli

Büyük Budapeşte Oteli
The Grand Budapest Hotel
	Otelin girişinde Ralph Fiennes
Yönetmen	Wes Anderson
Yapımcı	Wes Anderson; Scott Rudin; Steven Rales; Jeremy Dawson;
Senarist	Wes Anderson
Hikâye (eser)	Wes Anderson; Hugo Guinness;
Oyuncular	Ralph Fiennes; F. Murray Abraham; Mathieu Amalric; Adrien Brody; Willem Dafoe; Jeff Goldblum; Harvey Keitel; Jude Law; Bill Murray; Edward Norton; Saoirse Ronan; Jason Schwartzman; Léa Seydoux; Tilda Swinton; Tom Wilkinson; Owen Wilson; Tony Revolori;
Müzik	Alexandre Desplat
Görüntü yönetmeni	Robert Yeoman
Kurgu	Barney Pilling
Stüdyo	American Empirical Pictures; Indian Paintbrush; Studio Babelsberg; Scott Rudin Productions; TSG Entertainment;
Dağıtıcı	Fox Searchlight Pictures
Cinsi	Sinema filmi
Renk	Renkli
Çıkış tarih(ler)i	6 Şubat 2014 (Berlin); 6 Mart 2014 (Almanya); 7 Mart 2014 (ABD & İngiltere)
Süre	100 dakika
Ülke	Almanya; ABD
Dil	İngilizce
Bütçe	€23 milyon
Hasılat	$174.8 milyon

Büyük Budapeşte Oteli, yönetmenliğini Wes Anderson'ın gerçekleştirdiği 2014 çıkışlı Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri ortak yapımı filmdir. Stefan Zweig'ın notlarından esinlenilerek uyarlanan filmin başrolünde Ralph Fiennes yer almıştır.

Konusu[değiştir | kaynağı değiştir]

Filmin başlangıç sahnesinde günümüzde bir genç kız mezarlıktaki bir yazar anısına yapılmış anıta yaklaşır. Yazarın 1968 yılında Büyük Budapeşte Oteline yaptığı ziyareti anlatan kitabı okumaya koyulur.

Yazar, Alp Dağlarındaki kurgusal bir Avrupa ülkesi olan Zubrowka Cumhuriyeti'nin savaş sonrasında yoksulluk ve bakımsızlıktan harap durumda olduğunu görür. Bir zamanlar göz kamaştıran otel, âdeta bir harabeye dönüşmüş, ziyaretçileri de oldukça azalmıştır.

Yazar otelde bir akşamüstü Sıfır Mustafa ile karşılaşır ve akşam yemeğinde buluşup sohbet etmeye karar verirler. Yemek sırasında Mustafa otele nasıl sahip olduğunu ve onu neden kapatmak istemediğini anlatır.

Hikâye 1932 yılında otelin şatafatlı günlerinin sonlarına yakın dönemde başlar. Bu dönemde Mustafa otelde karşılama görevlisi olarak çalışmaktadır. Zubrowka savaşın eşiğindedir ama otelin ünlü odacısı Gustave'ın umurunda bile değildir. Otelin zengin misafirlerinin ihtiyaçlarıyla ilgilenen Gustave, diğer zamanlarda ise yaşlı ve sarışın zengin müşterilerle birlikte olmaktadır. Bu kadınlardan bir tanesi Madam Céline Villeneuve Desgoffe und Taxis otelden ayrıldıktan kısa bir süre sonra evinde esrarengiz şekilde ölü bulununca olaylar gelişmeye başlar.

Değerlendirme[değiştir | kaynağı değiştir]

Filmin iç çekimlerinin yapıldığı Görlitzer Warenhaus
Karlovy Vary'deki Palace Bristol Oteli
Filmde de kullanılan Karlovy Vary'deki geyik heykeli^[a]
Karlovy Vary'deki Grandhotel Pupp

Film tamamen Almanya'da çekilmiş, çoğunlukla Görlitz ve Saksonya eyaleti civarı tercih edilmiştir. Otelin iç avlusu sahnesi için Görlitzer Warenhaus yapısı kullanılmıştır.^[b] Çekimler 2013 yılı Mart ayında tamamlanmıştır. Otelin dış mekân çekimleri için Anderson üç metrelik minyatür bir model yaptırmış, bunun için özellikle Karlovy Vary'deki tarihî Palace Bristol Hotel ve Grandhotel Pupp otellerinden ilham almıştır.

Film eleştirmenlerden genellikle olumlu eleştiriler almıştır. Oyuncu kadrosunun genişliği takdir kazanmıştır.^[5] Anderson'ın gerçek tarihten kopartarak hayali ama gayet gerçekçi bir Avrupa ülkesi macerası yaratması hem tarihsel süreçlerle dalga geçilmesi hem de tarihten kaçarak ondan intikam almayı denemek olarak değerlendirilmiştir.^[6]

Oyuncu kadrosu[değiştir | kaynağı değiştir]

Ralph Fiennes, Mösyö Gustave H.
Tony Revolori, genç Sıfır Mustafa
Adrien Brody, Dmitri Desgoffe-und-Taxis
Willem Dafoe, J.G. Jopling
Jeff Goldblum, Vilmos Kovacs
Saoirse Ronan, Agatha
Edward Norton, Müfettiş Henckels
F. Murray Abraham, yaşlı Sıfır Mustafa
Mathieu Amalric, Serge X.
Jude Law, yazarın gençlik hâli
Harvey Keitel, Ludwig
Bill Murray, Mösyö Ivan
Léa Seydoux, Clotilde
Jason Schwartzman, Mösyö Jean
Tilda Swinton, Madam Céline Villeneuve Desgoffe-und-Taxis
Tom Wilkinson, yazarın yaşlı hâli
Owen Wilson, Mösyö Chuck
Bob Balaban, M. Martin

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

87. Akademi Ödülleri'nde; En İyi Yapım Tasarımı ve Set Dekorasyonu, En İyi Özgün Film Müziği, En İyi Kostüm Tasarımı ve En İyi Saç ve Makyaj dallarında ödüle layık görüldü. Film Şubat 2014 tarihindeki 64. Berlin Film Festivali açılış filmi oldu. Festivalde Jüri Özel Ödülü Gümüş Ayı ödülünü kazandı.^[7]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Rivayete göre Bohemya ve daha sonra Kutsal Roma İmparatoru olan IV. Karl günümüzde kendi adının verildiği Karlovy Vary bölgesinde geyik avındayken bölgedeki şifalı suların varlığını av köpekleri tarafından yaralanan geyiklerin şifalı sulara girince iyileştiklerini görerek keşfeder
^ Bu bina II. Dünya Savaşından yıkılmadan çıkan çok nadir büyük binalardandır

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "The Grand Budapest Hotel (15)". 20th Century Fox. British Board of Film Classification. 12 Şubat 2014. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2014.
^ "The Grand Budapest Hotel". LUMIERE. European Audiovisual Observatory. 24 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2015.
^ "Hollywood zu Gast in Görlitz" (Almanca). Frankfurter Rundschau. 20 Şubat 2013. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2014.
^ Box Office Mojo'da Büyük Budapeşte Oteli
^ New York Daily News gazetesinde Joe Neumaier eleştirisi 9 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 5 Mayıs 2014 tarihinde erişilmiştir
^ Scott, A. O. (6 Mart 2014). "Bittersweet Chocolate on the Pillow". The New York Times (İngilizce). 28 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ İlgili haber 14 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 24 Nisan 2014 tarihinde erişilmiştir

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Karlovy Vary

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Filmin resmi internet sitesi 24 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
IMDb'de Büyük Budapeşte Oteli

[5] Rivayete göre Bohemya ve daha sonra Kutsal Roma İmparatoru olan IV. Karl günümüzde kendi adının verildiği Karlovy Vary bölgesinde geyik avındayken bölgedeki şifalı suların varlığını av köpekleri tarafından yaralanan geyiklerin şifalı sulara girince iyileştiklerini görerek keşfeder

[6] Bu bina II. Dünya Savaşından yıkılmadan çıkan çok nadir büyük binalardandır

[1] "The Grand Budapest Hotel (15)". 20th Century Fox. British Board of Film Classification. 12 Şubat 2014. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2014.

[lumiere-2] "The Grand Budapest Hotel". LUMIERE. European Audiovisual Observatory. 24 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2015.

[3] "Hollywood zu Gast in Görlitz" (Almanca). Frankfurter Rundschau. 20 Şubat 2013. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2014.

[BOM-4] Box Office Mojo'da Büyük Budapeşte Oteli

[7] New York Daily News gazetesinde Joe Neumaier eleştirisi 9 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 5 Mayıs 2014 tarihinde erişilmiştir

[8] Scott, A. O. (6 Mart 2014). "Bittersweet Chocolate on the Pillow". The New York Times (İngilizce). 28 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[9] İlgili haber 14 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 24 Nisan 2014 tarihinde erişilmiştir

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]

[b]

[5]

[6]

[7]

g t d Wes Anderson filmleri
Filmler	Bottle Rocket (1996) Rushmore (1998) Tenenbaum Ailesi (2001) The Life Aquatic with Steve Zissou (2004) Küs Kardeşler Limited Şirketi (2007) Fantastic Mr. Fox (2009) Moonrise Kingdom (2012) Büyük Budapeşte Oteli (2014) Köpek Adası (2018) The French Dispatch (2021)
Kısa filmler	Bottle Rocket (1994) Hotel Chevalier (2007) Castello Cavalcanti (2013) Come Together: A Fashion Picture in Motion (2016)
Yapımcı olarak	The Squid and the Whale (2005) She's Funny That Way (2014)

g t d Altın Küre En İyi Film Ödülü - Müzikal veya Komedi
1950–1975	Paris'te Bir Amerikalı (1951) With a Song in My Heart (film) (1952) Ödül verilmedi (1953) Siyah Karmen (1954) Gönül Yolu (1955) Kral ve Ben (1956) Aşk Ortakları (1957) Gigi / Sevgili Teyze (1958) Porgy and Bess / Bazıları Sıcak Sever (1959) Sonsuz Şarkı / Garsiyoner (1960) Batı Yakasının Hikâyesi / A Majority of One (1961) The Music Man / That Touch of Mink (1962) Tom Jones (1963) Benim Güzel Meleğim (1964) Neşeli Günler (1965) Ruslar Geliyor (1966) Mezun (1967) Oliver! (1968) Kasabanın Sırrı (1969) Cephede Eğlence (1970) Damdaki Kemancı (1971) Kabare (1972) American Graffiti (1973) The Longest Yard (1974) Güneş Çocukları (1975)
1976–2000	A Star Is Born (1976) The Goodbye Girl (1977) Heaven Can Wait (1978) Breaking Away (1979) Coal Miner's Daughter (1980) Arthur (1981) Tootsie (1982) Yentl (1983) Romancing the Stone (1984) Prizzi'lerin Onuru (1985) Hannah and Her Sisters (1986) Hope and Glory (1987) Çalışan Kız (1988) Bayan Daisy'nin Şoförü (1989) Yeşil Kart (1990) Güzel ve Çirkin (1991) The Player (1992) Müthiş Dadı (1993) Aslan Kral (1994) Babe (1995) Evita (1996) Benden Bu Kadar (1997) Aşık Shakespeare (1998) Oyuncak Hikâyesi 2 (1999) Şöhrete Bir Adım (2000)
2001–günümüz	Kırmızı Değirmen (2001) Chicago (2002) Bir Konuşabilse (2003) Sideways (2004) Sınırları Aşmak (2005) Rüya Kızlar (2006) Sweeney Todd: Fleet Sokağı'nın Şeytani Berberi (2007) Barselona, Barselona (2008) Felekten Bir Gece (2009) İki Kadın, Bir Erkek (2010) Artist (2011) Sefiller (2012) Düzenbaz (2013) Büyük Budapeşte Oteli (2014) Marslı (2015) Aşıklar Şehri (2016) Uğur Böceği (2017) Yeşil Rehber (2018) Bir Zamanlar Hollywood'da (2019) Borat Subsequent Moviefilm (2020) Batı Yakası'nın Hikayesi (2021) The Banshees of Inisherin (2022) Poor Things (2023)

g t d David di Donatello Yabancı Dilde En İyi Film Ödülü
1958–1969	Prens ve Şovkızı (1958) Gigi (1959) Ben-Hur (1961) Nüremberg Duruşması (1962) En Uzun Gün (1963) Arabistanlı Lawrence (1964) Benim Güzel Meleğim (1965) Acı ve İlham (1966) Doktor Jivago (1967) Beklenmeyen Misafir (1968) 2001: Bir Uzay Destanı (1969)
1970–2000	Kış Aslanı (1970) İrlandalı Kız (1971) Kanunun Kuvveti (1972) Baba (1973) Jesus Christ Superstar (1974) Yangın Kulesi (1975) Nashville (1976) Vahşi Koşu (film) (1977) Üçüncü Türden Yakınlaşmalar (1978) Dilek Ağacı (1979) Kramer Kramer'e Karşı (1980) Mephisto (1982) Gandhi (1983) Fanny and Alexander (1984) Amadeus (1985) Benim Afrikam (1986) Manzaralı Oda (1987) Au revoir les enfants (1988) Yağmur Adam (1989) Ölü Ozanlar Derneği (1990) Cyrano de Bergerac (1991) Kırmızı Fenerler (1992) A Heart in Winter (1993) In the Name of the Father (1994) Ucuz Roman (1995) Nelly and Mr. Arnaud (1996) Gülünç İlişkiler (1997) Anadan Doğma (1998) Train of Life (1999) Annem Hakkında Her Şey (2000)
2001–günümüz	Le Goût des autres (2001) Orada Olmayan Adam (2002) Piyanist (2003) Barbarların İstilâsı (2004) Milyonluk Bebek (2005) Çarpışma (2006) Babil (2007) İhtiyarlara Yer Yok (2008) Gran Torino (2009) Soysuzlar Çetesi (2010) Öteki Dünya (2011) Bir Ayrılık (2012) Zincirsiz (2013) Büyük Budapeşte Oteli (2014) Birdman (2015) Casuslar Köprüsü (2016) Gece Hayvanları (2017) Dunkirk (2018) Roma (2019) Parazit (2020) 1917 (2021) Belfast (2022) Fabelmanlar (2023)