Tevfikiye, Çanakkale
| Tevfikiye | |
|---|---|
 | |
 | |
 Çanakkale'nin Türkiye'deki konumu | |
  Tevfikiye Tevfikiye'nin Çanakkale'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Çanakkale |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| Rakım | 49 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 430 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0286 |
| İl plaka kodu | 17 |
| Posta kodu | 17000 |
_(8709942456).jpg)
Tevfikiye, Çanakkale ilinin merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Troya Ören yeri ile bitişik olan köy, kimi kaynaklara "11. Troya yerleşimi" olarak ifade edilir.[3] 2018 Troya Yılı kapsamında düzenlenen çalışmalar sonucu bir arkeo-köye dönüştürülmüştür.[4]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Troya kalıntılarının hemen yanındaki "Asarlık Tepe" ya da "Hisarlık" olarak bilinen ve o dönemde Çıplak köyü sınırları içinde bulunan alana 93 Harbi'nden sonra Bulgaristan'ın Servi kazasının (bugünkü Sevlievo) Rahova (Rahovtsite) köyünden gelen göçmenler yerleşmiştir. Göçmenlerin geldikleri dönemde meşhur Heinrich Schliemann'ın yörede kazılar yaptığı, gelenlerin de Schliemann'ın yanında, yani kazılarda çalışarak geçimlerini sağladıkları bilinmektedir.[5] Yerleşimciler, evlerini sazlardan ve kazı alanından getirdikleri taşlarla inşa etti. 1878-1879 yılları arasında köylülerle göçmenler arasında çıkan anlaşmazlıklar sonucu, Hisarlık Tepe'deki yerleşimin yeni bir köy olmasına karar verildi ve köyün adı, "Tevfikiye" oldu.[6]
"Tevfikiye" adı, Osmanlı padişahı Abdülmecid'in torunu Şehzade İbrahim Tevfik Efendi'den gelir. Babası Mehmed Burhaneddin Efendi'nin ölümünden sonra amcası II. Abdülhamid tarafından yetiştirilen şehzadenin adı, amcasının isteği üzerine bu köye verilmiştir.[5]
Köy camisi, 1895 yılında Erenköylü (İntepe) olan Rum bir usta tarafından tamamı Troya Ören Yeri’nden alınan taşlarla inşa edilmiştir. 1969 yılında yeni bir cami inşa edilmiş; harap durumdaki tarihî cami 2018 yılında restore edilmiştir.[7] Kalafat Köyü tarafından girişte 20.yüzyıl başından kalmış olduğu düşünülen bir çeşme vardır. Köyün kuzey tarafında antik mimari parçalarının bulunduğu bir alana mezarlık denilmektedir ancak bu alanda yapılan araştırmalarda mezara rastlanmamıştır.[7]
Köye, gerek Cumhuriyet döneminin ilk yıllarındaki Balkan göçleriyle (1928-1930) gerekse 1950-1951’deki göçlerle gelen bazı aileler de yerleştirilmişlerdir.[7]
2018 yılında köyde yol, su, elektrik altyapısının iyileştirilmesi, sokak aydınlatmaları, köylerin dış duvarlarının Troya Antik Kentini anımsatan bir biçimde dış cephe kaplaması ile yenilenmesi çalışmaları yürütülmüştür.[3] Çanakkale Valiliği ile Opet arasında 21 Kasım 2017 tarihinde imzalanan protokol ile başlayan ve üç yıl sürmesi planlanan bir proje kapsamında köy kahvesi, düğün salonu ve sağlık ocağında “Troya 6” dönemi konseptine göre mimari yenileme çalışmaları yapıldı; düğün salonu müze ve kültür sanat merkezine dönüştürüldü; tarihî köy camisi yenilendi; meydan seyir yerine İlyada destanından karakterlerin büstleri (Sarpedon, Priamos, Paris, Helen, Hektor, Homeros, Akhilleus, Agememnon, Aias,Patroklos, Odysseus), köy meydanına Mustafa Kemal Atatürk ve Fatih Sultan Mehmed heykelleri yerleştirildi.[8] Bu proje kapsamında ayrıca okul binası pansiyona dönüştürüldü; Antik Yunan-Roma dünyasının peynir tatlısı "Globi"nin Çanakkale otel ve lokantalarında "Çanakkale Troya Tatlısı" olarak sunulması için çalışmalar yapıldı.[8][9]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Köy, Çanakkale il merkezine 30 km uzaklıktadır.[10]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri[11] | |
|---|---|
| 2020 | 430[2] |
| 2019 | 438[2] |
| 2018 | 439[2] |
| 2017 | 453[2] |
| 2016 | 466[2] |
| 2015 | 487[2] |
| 2014 | 488[2] |
| 2013 | 501[2] |
| 2012 | 508[2] |
| 2011 | 567[2] |
| 2010 | 581[2] |
| 2009 | 607[2] |
| 2008 | 617[2] |
| 2007 | 589[2] |
| 2000 | 866[10] |
| 1990 | 1.324[10] |
| 1985 | 967[10] |
| 1980 | 837[12] |
| 1975 | 875[13] |
| 1970 | 916[14] |
| 1965 | 951[15] |
Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]
Alüvyal topraklar üzerindeki verimli bir ova üzerinde kurulu bir köydür. En büyük geçim kaynağı tarımdır 6000 dönüm sulu tarım, 400 dönüm kuru tarım, 1200 küçük baş hayvan, 150 büyük baş hayvan ve 650 dönüm meraya sahiptir.[11] Köyde ev pansiyonculuğu, hotel, karavan kamping yerleri vardır. Turistik cazibesini arttırmak üzere seyir terası ve Troya savaşları alanına bakan bir amfi tiyatro mevcuttur.[11] Troya Müzesi'nin inşa edilmesi ve 2018 Troya Yılı sebebiyle köyün fiziksel ve sosyal değişimini içeren çalışmalar gerçekleştirilen projeler sonucu turizm potansiyeli güçlenmiştir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Tevfikiye, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Çanakkale Merkez Tevfikiye Köyü Nüfusu". Nufusune.com. 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.
- ^ a b Çabanoğlu, Şermin Atak; Erdoğan, Melike. "Bütünleşik Kırsal Kalkınma Perspektifinden Troya Milli Parkı Alanının Değerlendirilmesi". Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Cilt 10, Sayı 4, Yıl: 2018. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.
- ^ "Opet Troya Tevfikiye Köyü Rehabilitasyon Projesi". Troya2018.com sitesi. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.
- ^ a b Eroğlu, Güneş. "Son Troyalılar'ın Yaşayan İki Köyü: Tevfikiye Köyü ve Çıplak Köy". Rehbername.com, 28 Aralık 2020. 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.
- ^ Polat, Fecri; İpek, Mübarek. "Balkanlar'dan Tevfikiye Köyüne Son Troyalılar". Derin Tarih dergisi, Haziran 2018. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.
- ^ a b c Uysal, Ali Osman (2019). "Troya (Truva) Millî Parkında Osmanlı Arkeolojisi". 3 (1). Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research. 13 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
- ^ a b "Troya Tevfikiye Arkeo-Köy Projesi". Opet.com.tr. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.
- ^ "Karşınızda: Globi.. Yani "Çanakkale Troya Tatlısı"". Aynalı Pazar gazetesi, 27 Eylül 2018. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.
- ^ a b c d "Tevfikiye Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2018.
- ^ a b c Nemutlu, Füsun Erduran. "Kırsal Alan Kültürel Peyzaj Değerlerinin Belirlenmesi: Troya'dan Dört Köy Örneği (Çanakkale-Turkey)". ÇOMÜ Zir. Fak. Derg. Cilt 5, Ayo 1, Yıl: 2017. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1981). "1980 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1977). "1975 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1973). "1970 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.