Svetlana Alliluyeva
Svetlána Iósifovna Allilúyeva (Rusça: Светла́на Ио́сифовна Аллилу́ева, Gürcüce: სვეტლანა ალილუევა; d. 28 Şubat 1926, Moskova, Sovyetler Birliği – ö. 22 Kasım 2011, Richland Center, Wisconsin, ABD) ya da daha sonra kullanmayı tercih ettiği adıyla Lana Peters, Sovyet devlet başkanı Josef Stalin'in ve onun ikinci eşi Nadejda Alliluyeva'nın kızıdır. Soğuk Savaş yıllarında komünizmi reddetmiş, 1967 yılında CIA'in yardımıyla Amerika Birleşik Devletleri'ne göç ederek uluslararası bir sansasyona neden olmuş ve 1978'de ABD vatandaşı olmuştur. 1984-1986 yıllarında kısa süre Sovyetler Birliği'ne dönerek Sovyet vatandaşlığını geri kazanmıştır.[1] 2011'de ölümüne dek Stalin'in hayatta kalan son çocuğuydu.[2] Babası Stalin'i "hayatını mahveden ahlaki ve ruhani bir canavar" olarak tanımlamıştır.[3]
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
Alliluyeva üst düzey Sovyet yetkililerinin çoğunun çocukları gibi, bir dadı tarafından büyütülmüş ve sadece zaman zaman anne ve babasını görmüştür. Annesi Nadejda Alliluyeva, 9 Kasım 1932 tarihinde vefat etti. Nadejda Alliluyeva hakkında aslında intihar gibi çeşitli komplo teorileri vardır. Nikita Kruşçev'e göre Stalin evliliğinin daha sonraki bölümünde eşini çok suistimal ettiği belirtilmiştir. Anılarında, babası Stalin'in, bir partide sarhoşken ve bir öfke anında ağlayan eşinin saçlarından tutup onu dans pistine sürüklediğini söylemiştir.[4] Ancak, o ve onun yakınları her zaman bunun bir yalan olduğunu söyledi.[5]
Evlilikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Svetlana Alliluyeva 16 yaşında iken, 40 yaşında bir Sovyet yönetmen olan Aleksei Kapler, kendisine âşık oldu. Babası bu durumu şiddetle reddetti. Daha sonra Kapler, Kuzey Kutup Dairesi yakınlarındaki Vorkuta sanayi kentine gönderilerek, on yıl sürgün cezasına çarptırıldı. Bir yıl sonra, 17 yaşında, Grigori Morozov adlı Moskova Üniversitesi'nde bir öğrenciden evlilik teklifi aldı. Babası istemeye istemeye çiftin evlenmesine izin verdi. Iosif adında bir oğlu 1945 yılında doğdu. Çift 1947 yılında boşanmış, ancak onlarca yıldır yakın arkadaş olarak kalmıştır.
Alliluyeva ikinci evliliği Stalin'in sağ kolu olan Andrei Jdanov'un oğlu ve aynı zamanda Stalin'in yakın İştiraki Yuri Jdanov ile yapmıştır. Çift 1949 yılında evlendi. 1950 yılında, Alliluyeva, Yekaterina adında bir kız çocuğu doğurdu ama bu evlilik de kısa bir süre sonra sona erdi. 1970-1973'ten itibaren bir Amerikalı mimar olan William Wesley Peters ile evlendi ve Olga adında bir kızı oldu.
Stalin'in ölümünden sonra[değiştir | kaynağı değiştir]
1953 yılında babasının ölümünden sonra, Moskova'da bir öğretim üyesi ve çevirmen olarak çalıştı. Edebiyat ve yazma tutkusu olmasına rağmen, onun eğitimi, babası tarafından çalışmak zorunda olduğu tarih ve siyasal düşünce konuları oldu. Stalin bu konularda okulu ona yasaklamıştır. Aynı zamanda Almanca, Fransızca ve İngilizce de dahil olmak üzere dört dili çocukluğundan beri çalışmış ve akıcı bir şekilde konuşabilmekteydi.
Siyasi sığınma ve daha sonraki yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
6 Mart 1967'de Alliluyeva Yeni Delhi'deki Amerika Birleşik Devletleri elçiliğinde o zamanki Büyükelçi Chester Bowles, ona siyasi sığınma hakkı ve Amerika Birleşik Devletleri'nde yeni bir hayat sundu. Alliluyeva bu teklifi kabul etti. Hindistan hükûmeti, Sovyetler Birliği'nin tepkisinden korktuğu için, onu hemen İtalya'nın başkenti Roma'ya gönderdi. Nisan 1967 yılında New York'a gitti. Babasını, rejimi ve Sovyet hükûmetini kınayan bir basın toplantısı düzenledi. Alliluyeva Princeton, New Jersey'ye taşındı.
1978'de Alliluyeva ABD vatandaşı oldu ve 1982 yılında kızı ile birlikte İngiltere'ye Cambridge'a taşındı ve burada Cambridge Üniversitesi Botanik Bahçesi yakınında bir daire de yaşadılar.
Alliluyeva 1984'te tekrar Sovyetler Birliği vatandaşı oldu ve kızı ile birlikte ülkesine döndü.Gürcistan'ın başkenti Tiflis'e yerleşti. Bu dönemde ABD'yi eleştirerek Soğuk Savaş'ın şiddetli döneminde kendisine vatandaşlık hakkı verilmesi karşılığında Komünizmi eleştirmesi söylendiğini belirtti.[6] 1986 yılında, yakınları ile tartıştıktan sonra, Amerika Birleşik Devletleri'ne döndü.
Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]
Alliluyeva ikamet ettiği Richland Center'da Wisconsin'de kolon kanserinden ortaya çıkan komplikasyonlar sonucu 22 Kasım 2011 tarihinde vefat etti.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Martin 2011
- ^ "Publishing: Land of Opportunity". TIME. 26 Mayıs 1967. 21 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2019.
- ^ IMDb - Svetlana Alliluyeva
- ^ Nikita Khrushchev (1990). Kruschev Remembers. s. 220. ISBN 0-316-47297-2.
- ^ YouTube'da Svetlana – Kremlin Princess. TVC channel
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2015.
