Soğuksu Millî Parkı

Bu madde Ankara'daki millî park hakkındadır. Kars'taki tabiat parkı için Soğuksu Tabiat Parkı sayfasına bakınız.

Soğuksu Millî Parkı
Tür	Millî park
Konum	Kızılcahamam, Ankara, Türkiye
Koordinatlar	40°27′14.87″K 32°37′20.34″D
Yüzölçümü	1.187 ha (2.930 akre)
Açılış	1959
İşletmeci	Tarım ve Orman Bakanlığı
Durum	Etkin
Resmî site	Resmî Web sitesi

Soğuksu Millî Parkı, Ankara'nın Kızılcahamam ilçesinde yer alan ve 19 Şubat 1959'da kurulan bir millî parktır. Ankara şehir merkezine 80 kilometre uzaklıktadır. Parkın volkanik bölge olmasından dolayı, çevresindeki sıcak ve soğuk su kaynakları kaplıca olarak değerlendirilmektedir. Parkın yüksekliği 1.030-1.800 m (3.380-5.910 ft) arasında değişmektedir. Arhut Tepesi 1.789 m (5.869 ft) ve Tolubelen Tepesi 1.776 m (5.827 ft) ile parkın en yüksek zirveleridir.

Park, Avrupa-Sibirya bitki örtüsünün özelliklerini taşımaktadır. Sarıçam ağırlıklı (%65) orman yapısı içerisinde çeşitli ağaçlar mevcuttur. Park yaklaşık 160 kuş türüne ev sahipliği yaparken, bunlardan kara akbaba (Aegypius monachus) ve bazı kartal türleri gibi tehdit altındaki kuş türleri yaşamaktadır. Bunun dışında park, çeşitli yabani hayvanlarında yaşam alanıdır. Park, Orta Anadolu bozkırlarının karasal iklimiyle Kuzey Anadolu'nun yağışlı iklimi arasındaki geçiş zonu özelliğine sahiptir. Yıllık ortalama sıcaklık 11,9 °C (53,4 °F)'dir.

Şehir merkezine yakınlığı sebebiyle, halkın dinlence yeri haline gelmiştir. Parkın üçte biri halkın kullanımı için ayrılmış olup, kalan kısmı ise doğa koruma alanıdır. İçerisinde birçok sosyal tesis yer almaktadır. Ayrıca çeşitli sosyal aktiviteler için de gerekli imkânlar mevcuttur.

Coğrafya

Soğuksu Millî Parkı, yoğun ormanların hakim olduğu Batı Karadeniz Bölgesi ile İç Anadolu Bölgesi arasında bir geçiş bölgesinde, Ankara'nın yaklaşık 80 km (50 mi) kuzeyinde yer almaktadır. Parkın kapladığı alan 1997 yılındaki sınır değişikliği ile beraber yükselmiş ve 1.050 ha (2.600 akre) olmuştur.

Parkın volkanik arazi parçası üzerinde olması sebebiyle içerisinde bol miktarda doğal sıcak ve soğuk su kaynakları mevcuttur ve bunlar kaplıca turizmi açısından da kullanılmaktadır. Park sınırları içerisindeki Batılganın ve Küçük Soğuksu Dereleri'nin su seviyesi, yaz aylarında çok seyrek ya da tamamen kurudur.

Arazi sağlam bir topoğrafyaya sahiptir. Deniz seviyesinden yüksekliği 1.030-1.800 m (3.380-5.910 ft) arasında değişmektedir ve ortalama yükseklik 1.100 m (3.600 ft)'dir. En yüksek zirveleri Arhut Tepesi 1.789 m (5.869 ft) ile Tolubelen Tepesi'dir 1.776 m (5.827 ft). Diğer önemli tepeler; Harmandoruk Tepe 1.648 m (5.407 ft), Çakmaklı'nın Doruktepe 1.530 m (5.020 ft), Samrıdoruk Tepe 1.447 m (4.747 ft), Kayabelen Tepesi 1.400 m (4.600 ft), Kel Tepe 1.393 m (4.570 ft) ve Kara Tepe 1.300 m (4.300 ft).

Kızılcahamam'ın yanı sıra millî parkın çevresindeki insan nüfusunun olduğu yerler; Karacaören, Sazak, Saraycık ve Alveren gibi küçük köylerdir.

Jeoloji

Parkın giriş ve çıkış kapısı

Millî parkın ormanlık alanları, andezit, bazalt, tüf ve aglomera içeren volkanik kayalardan oluşmaktadır. Bölgede kaplıcalar ve soğuk su kaynakları bulunmaktadır. Kaplıcalar spa olarak değerlendirilmektedir.

Millî parkın kuzey kesiminde, yaklaşık 10-12 milyon yıl önce volkanik aktivasyon ile oluşan taşlaşmış ormanlar bulunmuştur. Burada birçok fosil ağaç bulunmaktadır. Bu ağaçlar içerisinde 250 cm (8,2 ft) uzunluğunda ve 170 cm (5,6 ft) çapındaki ağaç en büyük fosildir.

Ekosistem

Flora

Avrupa-Sibirya bitki örtüsünün özelliklerine sahip olan millî parktaki ormanlar, 933 ha (2.310 akre)'lık bir alanı kaplamaktadır. Sarıçam ağırlıklı (%65) orman yapısı içerisinde Karaçam (%24) ve Göknar (%6) gibi iğne yapraklı ağaçlar bulunmaktadır. Diğer parka hakim ağaçlar ise şunlardır; meşe (% 5) gibi geniş yapraklı ağaçlar ile kızılağaç, titrek kavak (Populus tremuloides), akçaağaç, kızılcık (Cornus) ve siyah akasya (Robinia pseudoacacia). Yabani çilek (Fragaria), yabani gül (Rosa canina), yabani armut (Pyrus communis), cüce ardıç (Juniperus pseudosabina), yabani fındık ve alıç (Crataegus), düşük bitki örtüsünün (çalılar ve otsu bitkiler) yaygın formlarıdır.

Fauna

Millî parkta yaklaşık 160 kuş türü vardır. Bölgede kara akbaba (Aegypius monachus) ve bazı kartal türleri gibi tehdit altındaki kuş türleri yaşamaktadır. Parkta ayrıca karaca, kızıl geyik ve boz ayı, altın çakal, tilki, çakal, gelincik, yaban domuzu, tavşan ve sincap gibi memeliler de nadir olarak yaşamaktadırlar.

Parka bağlı olarak kurulmuş üretme çiftliğinde ise kınalı keklik (Alectoris chukar), çil keklik (Perdix perdix), doğan, sülün, bıldırcın ve güvercin (Columbidae) üretilmektedir.

İklim

Soğuksu Millî Parkı ve çevresinin iklimi, Orta Anadolu bozkırlarının karasal iklimiyle Kuzey Anadolu'nun yağışlı iklimi arasındaki geçiş zonu özelliği göstermektedir. Yakınındaki Kızılcahamam ilçesinin yıllık ortalama sıcaklığı 9,6 °C (49,3 °F) olmasına rağmen parkınki yaklaşık 5 °C (41 °F) derece daha azdır. Yıllık ortalama sıcaklık 11,9 °C (53,4 °F), en yüksek sıcaklık 35,6 °F (2,0 °C) ve en düşük sıcaklık ise 14,6 °C (58,3 °F) civarındadır. Ortalama yağış miktarı 350.3 mm, yıl içinde yağmurlu gün sayısı 209, kapalı gün sayısı ise 81 gündür.

Tesisler ve rekreasyon

Mustafa Kemal Atatürk'ün Temmuz 1934'te altında dinlendiği çam ağacı, günümüzde "Atatürk Çamı" olarak adlandırılmıştır.

Başkent ile olan yakınlığı nedeniyle, millî park Ankara halkı için popüler bir destinasyondur. Park alanının sadece üçte biri halkın kullanımına açılmış, kalan kısmı ise doğa koruma alanı olarak ayrılmıştır. 16 km (9,9 mi) uzunluğunda yürüyüş yoluna sahiptir.

Millî parkta bir bilgi merkezi, iki restoran ve bir kiosk hizmet vermektedir. Parkta 300 yataklı bir termal spa tesisi de ziyaretçilerin kullanımına açıktır. Yaklaşık 12.000 ziyaretçinin ihtiyaçlarını karşılayabilecek kamp alanları, piknik masaları, şömineler, musluklar ve umumi tuvaletler gibi diğer olanaklar da mevcuttur.

Millî park, hiking, trekking, kampçılık, kuş gözlemi, dağcılık ve foto safari gibi çeşitli açık hava etkinlikleri için de imkân sunmaktadır. Osmandede Tepesi'nin kuzeybatı kısmında dağ tırmanışı yapılmaktadır. Kayabeleni Tepesi yamacında, 2009 yılı sonunda yapılan Kara Akbaba Gözetleme İstasyonu, Yanık Sırtı'nda ise Kara Akbaba Besleme İstasyonu yer almaktadır.

Atatürk Çamı, Millî Park'ta tarihi değere sahip, Mustafa Kemal Atatürk'ün (1881-1938) bir zamanlar dinlendiği bir yerdir. Bu sitede 18 Temmuz'da "Atatürk Günü" düzenlenmektedir.

Ulaşım

Parka Ankara-İstanbul karayolu ile ulaşılabilir. Soğuksu Millî Parkı Kızılcahamam'ın 2 km (1,2 mi) batısındadır. Ankara'nın ise 78 km (48 mi) kuzeyindedir.

Ankara şehir içi otobüs hattı EGO 527, Ulus'tan günde dört defa millî parka sefer düzenlemektedir. Yolculuk iki buçuk saat sürmektedir.

Popüler medyada

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın "Soğuksu: Bozkırdaki Orman" isimli, millî parkta yaşayan yaban kedisini konu alan 5 dakikalık bir belgesel film hazırladı. Film sosyal medyada büyük ilgi gördü.

Parkın yüksek konumundan bir panoramik manzara.

Dış bağlantılar

• Belgesel filmi, Soğuksu: Bozkırdaki Orman 16 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.