Rus karşıtlığı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Lena Hades'in Gizemli Rus Ruhunun Chimera'sı, yabancıların Ruslar hakkındaki yaygın klişelerini tasvir ediyor.[1]
"Dünyanın aşağılamasına maruz bırakıldı". "Puck" hiciv dergisinden, Kişinev'deki Yahudi karşıtı pogroma adanmış bir resim (Nisan 1903), 17 Haziran 1903

Rus karşıtlığı veya Rus düşmanlığı, Rusya'ya, Ruslara ve onların kültürlerine karşı ön yargı, korku veya nefreti tanımlar.[2][3] Rusofili, tersine, Rusya'ya ve Ruslara yönelik olumlu duyguları ifade eder.

Geçmişte, Rus karşıtlığı, Ruslara devlet destekli kötü muameleyi de içeriyordu. Nazi Almanyası, Rusları ve diğer Slavları aşağı bir ırk ve insanlık dışı olarak kabul etmişti.[4][5] Sonuç olarak, milyonlarca Rus sivil ve savaş esiri, II. Dünya Savaşı sırasında Naziler tarafından öldürüldü ve Generalplan Ost'un bir parçası olarak on milyonlarca kişinin daha öldürülmesi planlandı.[6][7]

Günümüzde, Ruslarla ilgili çeşitli popüler kültür klişeleri ve olumsuz stereotipler mevcuttur. Bazı kişiler tarih, ırkçılık, propaganda veya kökleşmiş klişeler ve nefret nedeniyle Ruslara karşı ön yargı veya nefret duyabilir.[8][9][10][11][12]

İstatistik[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekim 2004'te Uluslararası Gallup Örgütü, anketine göre, Rusya karşıtı duyarlılığın Avrupa genelinde ve genel olarak Batı'da oldukça güçlü olduğunu açıkladı. Rusya'nın küresel olarak en az popüler olan G-8 ülkesi olduğunu belirtti. Rusya'yı "çok olumsuz" veya "oldukça olumsuz" algılayan nüfusun yüzdesi Kosova'da[a] %73, Finlandiya'da %62, Norveç'te %57, Çek Cumhuriyeti ve İsviçre'de %42, Almanya'da %37, Danimarka ve Polonya'da %32 ve Estonya'da %23'tür. Genel olarak, Rusya hakkında olumlu görüşe sahip katılımcıların yüzdesi yalnızca %31'di.[13][14][15]

Pew Research Center tarafından yapılan 2014 anketine göre, Rusya'nın Ukrayna'daki 2014 krizine dahil olması sırasında çoğu ülkede Rusya'ya yönelik tutumlar önemli ölçüde kötüleşti. 2013'ten 2014'e kadar, Avrupa'da orta derecedeki olumsuz tutumlar %54'ten %75'e ve Amerika Birleşik Devletleri'nde %43'ten %72'ye yükseldi. Orta Doğu, Latin Amerika, Asya ve Afrika'da da olumsuz tutumlar 2013'e kıyasla arttı.[16]

Rusya'ya yönelik olumsuz tutumların ve Batı medyasında Rus hükûmetinin sık sık eleştirilmesinin Rus halkına ve kültürüne yönelik olumsuz tutumlara katkıda bulunup bulunmadığı sorusu var. Bir Guardian makalesinde, İngiliz akademisyen Piers Robinson, "Gerçekten de batılı hükümetler, abartı, ihmal ve yanlış yönlendirme içeren aldatma yoluyla sıklıkla manipülasyon stratejileri uyguluyorlar" diyor.[17] 2012 yılında yapılan bir ankette, AB'deki Rus göçmenlerin ırksal nedenli nefret suçlarına maruz kaldıklarını belirten yüzdelik oranı %5 idi; bu oran, AB'deki çeşitli göçmen ve etnik azınlık grupları tarafından bildirilen ortalama nefret suçları oranı olan %10'dan daha düşüktür.[18] AB'deki Rus göçmenlerin %17'si, son 12 ayda hırsızlık, saldırı, korkutucu tehditlerin veya taciz gibi suçların mağduru olduklarını söyledi; bu oran, birkaç göçmen ve etnik azınlık grubunun karşılaştığı benzer davranışların ortalama oranı olan %24'ün altındadır.[19]

Ülkelere göre karşıtlık[değiştir | kaynağı değiştir]

Rusya içinde[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuzey Kafkasya[değiştir | kaynağı değiştir]

2001 yılında bir Çeçen olan Goyçaev cinayet, tecavüz ve soygun suçlarından ölüm cezasına çarptırıldı. Cezası daha sonra müebbet hapis cezasına çevrildi. Savcılardan alınan bilgilere göre Goyçaev'in çetesi, 1997 ile 1999 yılları arasında Çervlyonnaya'da (Çeçenistan'ın Şelkovsky Bölgesi) Rusları hedef aldı ve 10 kişiyi öldürdü.[20] Goyçaev soykırımla suçlandı, ancak mahkeme onu soykırımdan suçlu bulmadı çünkü soykırımın insanlığın huzur ve güvenliğine karşı bir suç olduğu anlaşıldı.[21][22] Çeçenler tarafından yakalanan Rus NTV kanalı muhabiri Yelena Masyuk, 2009 yılında Çeçenya'da söylentilere göre herhangi bir etnik temizlik belirtisi görmediğini söyledi.[23]

Gazeteci Fatima Tlisova, 2009 yılında, Çerkeslerin kitlesel sınır dışı edilmesini başlatan insanlarla ilişkili olan haç nedeniyle, Çerkesya'daki binalardan kesilen ve dağlardan atılan Rus Ortodoks haçlarının sık sık meydana geldiğini tartışan bir makale yayınladı.[24]

Polemik unsuru yapmak[değiştir | kaynağı değiştir]

Kremlin ve destekçileri bazen hükûmet politikasına yönelik eleştirilere karşı koymak için "Rus düşmanlığı" iddialarını bir propaganda biçimi olarak kullandıkları için eleştiriliyorlar.[25][26]

2006'da şair ve denemeci Lev Rubinstein, "faşizm" terimine benzer şekilde, "Rus düşmanlığı" teriminin, kendilerini etnik veya coğrafi anlamda değil ideolojik şekilde "Rus" olarak konumlandıran kişi veya kuruluşların sözlerine veya eylemlerine katılmayan insanlara yapıştırılan siyasi bir etiket haline geldiğini yazdı.[27]

Transkafkasya[değiştir | kaynağı değiştir]

Ermenistan[değiştir | kaynağı değiştir]

Erivan'da Putin karşıtı protesto, 2 Aralık 2013.

II. Nikolay'ın Ruslaştırma politikalarını yoğunlaştırması ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Ermenilere yönelik katliamlarından sonra harekete geçmemesi üzerine Ermeni milliyetçi gruplar arasında Rus karşıtı duyarlılık arttı. Rus hükûmetinin 1903'te Ermeni Kilisesi topraklarına el koymasının ardından bu durum, Taşnak partisinin seferber ettiği Ermeniler tarafından Rus yetkililere ve onlarla işbirliği yapan Ermenilere yönelik saldırılara yol açtı.[28]

Temmuz 1988'de Karabağ hareketi sırasında, Erivan yakınlarındaki Zvartnots Uluslararası Havalimanı'nda bir Ermeni'nin öldürülmesi ve Sovyet ordusu tarafından onlarca kişinin yaralanması, Rusya ve Sovyet karşıtı gösterileri ateşledi.[29] 2005 yılında Ermenistan ile Rusya arasındaki ilişkiler, Gümrü'de 7 kişilik bir Ermeni ailenin buradaki Rus üssünde görevli bir Rus asker tarafından katledilmesinin ardından gerildi.[30][31]

Azerbaycan[değiştir | kaynağı değiştir]

Azerbaycan'ın bağımsızlığından önceki 1990 Kara Ocak katliamı ve Rusya'nın Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki Birinci Dağlık Karabağ Savaşı'ndaki karmaşık rolü, Rusya hakkındaki olumsuz algıyı artırdı.[32] 1992-93'te Ebulfez Elçibey'in başkanlığı döneminde, Rusya ile Azerbaycan arasındaki ilişkiler, onun Rusya karşıtı politikaları nedeniyle zarar gördü,[33] ancak İlham Aliyev döneminde ilişkiler iyileşti.[34]

Gürcistan[değiştir | kaynağı değiştir]

2012'de yapılan bir ankete göre, Gürcülerin %35'i Rusya'yı Gürcistan'ın en büyük düşmanı olarak görürken, bu oran 2011'de %51 ile önemli ölçüde yükseldi.[35] Şubat 2013'te yapılan bir ankette Gürcülerin %35'i Rusya'yı Gürcistan'ın en önemli ortağı olarak görürken, buna karşılık %63'ü Rusya'yı Gürcistan'ın en büyük siyasi ve ekonomik tehdidi olarak gördüğünü söyledi.[36] Bunun arkasındaki temel neden, Rusya'nın Abhazya ve Güney Osetya'nın bağımsızlığını desteklediği ve Abhaz-Gürcü çatışmasına, Gürcistan-Osetya çatışmasına ve daha sonra 2008'de Rusya ile savaşa neden olan 1990'lardan beri yaşanan olaylardan kaynaklanmaktadır.[37] Bunu 1990'larda Çeçen-Rusya çatışması sırasında Gürcülerin Çeçenlere duyduğu sempati de izledi.[38]

Avrupa'nın geri kalanı[değiştir | kaynağı değiştir]

Baltıklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Estonya[değiştir | kaynağı değiştir]

Deneyimli Alman yazar, gazeteci ve Rusya muhabiri Gabriele Krone-Schmalz'a göre, Estonya'da Rusça olan her şeye karşı derin bir kınama var.[39] Gallup International tarafından yapılan bir ankette, Estonların %34'ünün Rusya'ya karşı olumlu bir tavrı olduğu öne sürüldü, ancak anket sonuçlarını ülkedeki büyük etnik Rus azınlığın etkilemiş olduğu düşünülüyor. Bununla birlikte, 2012'de yapılan bir ankette Estonya'daki Rus azınlığın yalnızca %3'ü ırksal nedenli bir nefret suçu yaşadıklarını bildirdi (AB'deki etnik azınlıklar ve göçmenler arasında ortalama %10'luk bir orana kıyasla).

Eston filozof Jaan Kaplinski'ye göre, Estonya'da Rus karşıtı duyguların doğuşu, Alman karşıtı duyguların baskın olduğu çarlık ve ilk bağımsızlık döneminde çok az olduğu veya hiç olmadığı için 1940'a kadar uzanıyor. Kaplinski, 1940'ta Joseph Stalin yönetiminde Sovyet egemenliğinin dayatıldığını ve Sovyet yetkililerinin müteakip eylemlerinin, Alman karşıtı duyguların yerini yalnızca bir yıl içinde Rus karşıtı duyarlılıkla değiştirdiğini ve bunu "Sovyet otoritelerinin en büyük başarılarından biri" olarak nitelendirdi.[40] Kaplinski, Rus karşıtı hissiyatın 1940'ta Alman karşıtı duyarlılığın olduğu kadar çabuk ortadan kalkabileceğini varsayıyor, ancak Estonya'da hakim düşüncenin "Rus karşıtı duyguların siyasi savaşta kullanılması" ile birlikte "[Estonya] medyasının eğilimli tavrını" kullanan Estonyalı siyasetçiler tarafından sürdürüldüğünü belirtiyor.[40] Kaplinski, "iyi olan her şeyin Batı'dan ve kötü olan her şeyin Doğu'dan gelmesi biçiminde Estonya'da bir dereceye kadar katı bir Doğu-Batı tutumu bulunduğunu" söylüyor; Kaplinski'nin görüşüne göre bu tutum "muhtemelen 1940'tan daha eskiye gitmiyor ve muhtemelen Nazi propagandasından kaynaklanıyor".[40]

Letonya[değiştir | kaynağı değiştir]

Letonya 1991'de bağımsızlığını yeniden kazandığından beri, çeşitli Rus yetkililer, gazeteciler, akademisyenler ve Rusya yanlısı aktivistler Letonya'yı Letonca dili yasası ve Letonya vatandaşlık yasası nedeniyle eleştirdiler ve defalarca bu durumu "Ruslara karşı etnik ayrımcılık",[41] "Rusya karşıtlığı"[42] ve "Russofobi" ile suçladılar.[43][44][45] 1993 yılında Rusya Federasyonu Başkanı Boris Yeltsin ve Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Andrei Kozyrev, Letonya'nın etnik temizlik için hazırlandığını açıkladılar.[46] Ancak Letonya bağımsızlığını geri kazandığından beri hiçbir Rus, siyasi, milliyetçi veya ırkçı nedenlerle öldürülmedi, hatta yaralanmadı.[47][48][49] 2019'da Letonya Rus Birliği eşbaşkanı ve eski milletvekili Tatjana Ždanoka, Rusların ve Rusça konuşanların durumunu ve Letonya'da iddia edilen zulmü II. Dünya Savaşı öncesi Yahudilerin uğradığı zulme benzetti.[50][51][52]

Litvanya[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarihsel deneyimler nedeniyle, Litvanya'da Rusya'nın Kırım'da görüldüğü gibi Litvanya'nın nihai ilhakı için planları olduğuna dair düşünceler de dahil olmak üzere, Baltıklar üzerindeki iktidarı pekiştirmek istemekten asla vazgeçmediğine dair bir korku hakim.[53] Rusya'nın Litvanya ile sınır komşusu olan Kaliningrad bölgesinde, Rusya'nın artan askeri konuşlandırmasıyla ilgili endişeler de var.[54][55]

Orta ve Doğu Avrupa[değiştir | kaynağı değiştir]

Moldova[değiştir | kaynağı değiştir]

Moldova'nın bağımsızlığından beri, Rusya defalarca çeşitli yerel politikacılar ve seçilmiş yetkililer tarafından,[56] özellikle Moldova senatörü olan Andrian Candu tarafından Moldova siyasetine karışmakla suçlanıyor.[57] Rusya'nın Transdinyester'deki Rus yanlısı ayrılıkçılarla ilişkisi, Rusya ile Moldova arasındaki ilişkileri daha da gerginleştirdi ve Moldova Başbakanı Pavel Filip, Rusya'dan bölgeyi terk etmesini istedi.[58]

2018'de Moldova Parlamentosu, Rusya'nın ulusal bilgi güvenliğine yönelik saldırıları ve iç siyasete karışmasını kınayan bir bildirgeyi "oybirliğiyle" kabul etti.[59]

Ukrayna[değiştir | kaynağı değiştir]

2004'te Svoboda Partisi'nin lideri Oleh Tyahnybok, Ukrayna'yı yöneten "Moskova-Yahudi mafyası" ile savaşmaya çağırdı.[60] Bu sözler nedeniyle Tyahnybok, Temmuz 2004'te Ukrayna parlamenter grubundan ihraç edildi.[61] Batı Ukrayna'daki Sağ Sektör'ün eski koordinatörü Oleksandr Muzychko, "damarlarımda kan aktığı sürece komünistlerle, Yahudilerle ve Ruslarla" savaşmaktan bahsetti.[62]

Mayıs 2009'da Kiev Uluslararası Sosyoloji Enstitüsü'nün Ukrayna'da düzenlediği bir ankette, ankete katılanların %96'sının Rusların etnik bir grup olduğu konusunda olumlu olduğunu, %93'ünün Rusya Federasyonu'na saygı duyduğunu ve %76'sının Rus kuruluşuna saygı duyduğu söylendi.[63]

Ukrayna'nın Lviv kentinde UNA-UNSO milliyetçileri tarafından Rusya ve Polonya bayraklarına yapılan saygısızlık, 1997.

Ekim 2010'da, Ukrayna Ulusal Bilim Akademisi Sosyoloji Enstitüsü'nün istatistikleri, Ruslara yönelik olumlu tutumların 1994'ten beri azalmakta olduğunu söyledi. Ruslara karşı olan hoşgörüyü ölçen bir soruya Batı Ukraynalıların sadece %15'i olumlu yanıt verdi. Orta Ukrayna'da %30'u olumlu yanıt verdi (1994'te %60); Güney Ukrayna'da %60'ı olumlu yanıt verdi (1994'te %70); Doğu Ukrayna'da %64'ü olumlu yanıt verdi (1994'te %75). Dahası, Batı Ukraynalıların %6-7'si ile Orta Ukrayna'dakilerin %7-8'i Rusların Ukrayna'dan tamamen sürgün edilmesi gerektikleri cevabını verdiler. Bu görüş Güney veya Doğu Ukrayna'da bulunamadı.[64]

Sağcı siyasi parti "Svoboda",[65][66][67] Rus karşıtı radikal bir retoriğe[68] başvurdu ve Batı Ukrayna'daki bölgesel konsey Ternopil'de görüldüğü gibi, yerel konseylerde çoğunluk desteğini[69] toplayacak kadar seçim desteğine sahiptir. Analistler, "Svoboda" seçmenleri tarafından fazla Rus yanlısı olarak görülen Azarov hükûmetinin politikalarının bir sonucu olarak 2010 Ukrayna yerel seçimlerinde Svoboda'nın Doğu Galiçya'daki zaferini açıkladılar.[70][71] Kiev-Mohyla Akademisi Ulusal Üniversitesi'nde Siyaset Bilimi Kıdemli Öğretim Görevlisi Andreas Umland'a göre,[72] Svoboda'nın Ukrayna medyasında artan etkisi bu başarılara katkıda bulundu.[73] İngiliz akademisyen Taras Kuzio'ya göre, Viktor Yanukoviç Başkanlığı muhalefeti itibarsızlaştırmak için bu durumu üretti.[74]

Ukrayna bağımsızlığını yeniden kazandıktan sonra, milliyetçilerin yalnızca küçük bir azınlığı güçlü Rus karşıtı görüşlerini dile getirdi; çoğunluk Rusya ile iyi ilişkilere sahip olmayı umuyordu. 2014 yılında, Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesinden sonra, Rusya'ya karşı tutum keskin bir şekilde değişti. Nisan 2017'de, Sosyoloji grubu "RATING" tarafından yapılan bir anket, ankete katılanların %57'si Rusya'ya karşı "çok soğuk" veya "soğuk" bir tutum ifade ederken, %17'sinin "çok sıcak" veya "sıcak" bir tutum sergilediğini ortaya çıkardı.[75]

Çek Cumhuriyeti[değiştir | kaynağı değiştir]
Komünizmin olumsuz bir sembolü olarak bir Rus geleneksel matruşka bebeğinin karikatürü; Prag, Çekya.

1991 yılından bu yana yapılan anketlerde Rusya, Çekler arasında sürekli olarak en olumsuz algılanan ülkeler arasında yer alıyor ve Kasım 2016'da Çeklerin sadece %26'sı Rusya hakkında olumlu düşündüklerini söyledi.[76][77][78]

Polonya[değiştir | kaynağı değiştir]

2005'te New York Times, Polonyalı Gazeta Wyborcza'dan sonra "uluslar arasındaki ilişkilerin 1989'teki Sovyet bloğunun çöküşündeki kadar kötü olduğunu" bildirdi.[79] Bağımsız Polonya düşünce kuruluşu Stefan Batory Vakfı'nın uluslararası programlar Direktörü Jakub Boratyński, 2005'te Polonya'nın AB ve NATO'ya katılmasından bu yana Rus karşıtı duyguların önemli ölçüde azaldığını ve Polonyalıların eskisinden daha güvende hissettiğini, ancak Polonya'daki birçok insanın hala şüpheli bir şekilde Rus dış politika hareketlerine baktığını ve Rusya'nın "İmparatorluğu farklı bir biçimde yeniden yaratmaya" çalıştığından korktuğunu itiraf etti.[80] Moskova merkezli düşünce kuruluşu Siyasi Teknolojiler Merkezi'nin müdür yardımcısı Boris Makarenko'ya göre, Polonya'daki modern Rus karşıtı duyguların çoğu geçmişte yaşanan şikayetlerden kaynaklanıyor.[80] Tartışmalı konulardan biri, Rus hükûmetinin vahşeti resmen kabul etmesine ve özür dilemesine rağmen, 1940'taki Katyn Katliamı'nın yanı sıra yüz binlerce etnik Polonyalı'nın sınır dışı edilmesi de dahil olmak üzere Stalinist dönem etnik temizlik operasyonlarıdır.[81]

2013 BBC Dünya Servisi anketine göre, Polonyalıların %19'u Rusya'nın etkisini olumlu olarak değerlendirirken, %49'u olumsuz görüş bildirdi.[82]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Kosova, Kosova Cumhuriyeti ile Sırbistan Cumhuriyeti arasındaki toprak anlaşmazlığının konusudur. Kosova Cumhuriyeti 17 Şubat 2008 tarihinde tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. İki hükümet, Brüksel Anlaşması'nın bir parçası olarak ilişkileri normalleştirmeye başladı. Kosova şu anda 193 Birleşmiş Milletler üye devletinin 98'i tarafından bağımsız bir devlet olarak tanınmaktadır. Toplamda 113 Birleşmiş Milletler üye devleti bir noktada Kosova'yı tanıdı ve bunlardan 15'i daha sonra tanımalarını geri çekti.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Художник Елена Хейдиз и ее цикл «Химеры», возмутивший шовинистов" 17 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radio Liberty, Russian edition, May 7, 2008
  2. ^ "Russophobia". thefreedictionary.com. 15 Kasım 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2018. 
  3. ^ "The American Heritage Dictionary: Russophobia". The American Heritage Dictionary. 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2020. 
  4. ^ Historical Dictionary of the Holocaust - Page 175 Jack R. Fischel - 2010 Lebensraum'un politikası aynı zamanda, doğudaki Slav halklarının Aryan ırkından aşağı olduğunu kabul eden Nazi ırksal ideolojisinin ürünüydü.
  5. ^ Hitler's Home Front: Wurttemberg Under the Nazis, Jill Stephenson p. 135, Other non-'Aryans' included Slavs, Blacks and Roma.
  6. ^ The Ashgate Research Companion to Imperial Germany edited by Matthew Jefferies Colonialism and Genocide by Jurgent Zimmerer page 437 Routledge 2015 70 milyon Rus'un Sibirya'ya sınır dışı edilip yok olmaya terk edileceğini öngören Generalplan Ost hakkında tartışmalar..
  7. ^ Snyder (2010), Bloodlands,p. 411. Snyder states "4,2 milyon Sovyet vatandaşı Alman işgalciler tarafından aç bırakıldı"
  8. ^ "Submission to the United Nations Committee on the Elimination of Racial Discrimination". doi:10.1163/2210-7975_hrd-9211-20180082. 
  9. ^ Macgilchrist, Felicitas (21 Ocak 2009). "Framing Russia: The construction of Russia and Chechnya in the western media". Europa-Universitat Viadrina Frankfurt (Oder). 28 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2015. 
  10. ^ Le, E´lisabeth (2006). "Collective Memories and Representations of National Identity in Editorials: Obstacles to a renegotiation of intercultural relations" (PDF). Journalism Studies. 7 (5). ss. 708-728. doi:10.1080/14616700600890372. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Nisan 2021. 
  11. ^ Mertelsmann, Olaf. "How the Russians Turned into the Image of the 'National Enemy' of the Estonians" (PDF). Estonian National Museum. 24 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2012. 
  12. ^ Luostarinen, Heikki (May 1989). "Finnish Russophobia: The Story of an Enemy Image". Journal of Peace Research. 26 (2): 123-137. doi:10.1177/0022343389026002002. JSTOR 423864. 
  13. ^ Helsingin Sanomat, October 11, 2004, International poll: Anti-Russian sentiment runs very strong in Finland. Only Kosovo has more negative attitude
  14. ^ World Doesn't Like Russia or the U.S., Survey Shows, Moscow Times, October 13, 2014
  15. ^ "Survey: Respondents' Views on Other Countries Shift or Remain Static". Transatlantic Trends. 14 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2015. 
  16. ^ "Russia's Global Image Negative amid Crisis in Ukraine". Pew Research Center. 9 Temmuz 2014. 9 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2015. 
  17. ^ Robinson, Piers (2 Ağustos 2016). "Russian news may be biased – but so is much western media". the Guardian. 3 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ Pressrelase 20 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. and Fact sheet 21 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. for the study "Hate crime in the European Union" by EU Fundamental Rights Agency November 2012
  19. ^ EU-MIDIS, European Union Minorities and Discrimination Survey: Minorities as Victims of crime (PDF). European Union Agency for Fundamental Rights. 2012. 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  20. ^ Chechen terrorist Goychaev sentenced to death (Archive) // Nezavisimaya gazeta, 18 April 2001.
  21. ^ Bandits were killing Russians // Kommersant, № 206 (2336), 10 November 2001 (Rusça)'
  22. ^ The first death sentence for five years 31 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // Gazeta.Ru, 18 April 2001 (Rusça)
  23. ^ Total Albatz show 6 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Echo of Moscow, 13 December 2009
  24. ^ Tlisova, Fatima (21 Ağustos 2009). "The Role of the Russian Orthodox Church in the North Caucasus". Eurasia Daily Monitor. 6 (162). 26 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2009. 
  25. ^ Umland, Andreas (21 Ocak 2016). "The Putinverstehers' Misconceived Charge of Russophobia: How Western Apology for the Kremlin's Current Behavior Contradicts Russian National Interests". Harvard International Review. 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2016. 
  26. ^ Darczewska, Jolanta; Żochowsky, Piotr (October 2015). "Russophobia in the Kremlin's strategy: A weapon of mass destruction" (PDF). Point of View. OSW Centre for Eastern Studies (56). ISBN 978-83-62936-72-4. 13 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Kasım 2016. 
  27. ^ Lev Rubuinstein, "РуСССкие на марше" 21 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ("RuSSSians are Marching"), Grani.ru]
  28. ^ Batalden, Stephen K.; Batalden, Sandra L. (1997). The Newly Independent States of Eurasia: Handbook of Former Soviet Republics. 2nd. Phoenix: Oryx. s. 99. ISBN 9780897749404. 
  29. ^ Cohen, Ariel (1998). Russian Imperialism: Development and Crisis. Greenwood Publishing Group. s. 135. ISBN 9780275964818. Ermeniler cenazede Rus karşıtı ve Sovyet karşıtı gösteriler düzenlediler. 
  30. ^ Nikoghosyan, Alina (13 Ocak 2015). "Shock and Questions: Gyumri mourns murders as it looks for reasons". ArmeniaNow. 14 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  31. ^ Grigoryan, Armen (16 Ocak 2015). "Murder of Armenian Family by Russian Soldier Severely Strains Moscow-Yerevan Relations". Eurasia Daily Monitor. Washington, DC: The Jamestown Foundation. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2021. 
  32. ^ "Betwixt and between: the reality of Russian soft-power in Azerbaijan". Böll SOUTH CAUCASUS. 9 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  33. ^ Cornell, Svante (1 Aralık 2000). Small Nations and Great Powers: A Study of Ethnopolitical Conflict in the Caucasus. Taylor & Francis. ISBN 9780203988879. 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2016 – Google Books vasıtasıyla. 
  34. ^ "Official web-site of President of Azerbaijan Republic - NEWS» Receptions Ilham Aliyev received Deputy Chairman of Council of Federation of Russian Federal Assembly and chairman of People's Assembly of Dagestan". en.president.az. 5 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2017. 
  35. ^ Kempe, Iris, (Ed.) (17 Haziran 2013). "The South Caucasus Between The EU And The Eurasian Union" (PDF). Caucasus Analytical Digest. Forschungsstelle Osteuropa, Bremen and Center for Security Studies, Zürich (51–52): 20-21. ISSN 1867-9323. 8 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Kasım 2016. 
  36. ^ "Georgian National Study February 18 – 27, 2013" (PDF). International Republican Institute, Baltic Surveys Ltd., The Gallup Organization, The Institute of Polling And Marketing. February 2013. s. 35. 16 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2016. 
  37. ^ Levy, Clifford J. "Russia Backs Independence of Georgian Enclaves". 21 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2021. 
  38. ^ "Caucasus: Georgians, Chechens Take Stand Against Russia Over Pankisi". RadioFreeEurope/RadioLiberty. 20 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  39. ^ Krone-Schmalz, Gabriele (2008). "Zweierlei Maß". Was passiert in Russland? (Almanca) (4 bas.). München: F.A. Herbig. ss. 45-48. ISBN 978-3-7766-2525-7. 
  40. ^ a b c Subrenat, Jean-Jacques, (Ed.) (2004). Estonia: Identity and Independence. Rodopi. s. 273. ISBN 978-90-420-0890-8. 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2016. 
  41. ^ Tsygankov, Andrei (2009). Russophobia: Anti-Russian Lobby and American Foreign Policy. Palgrave MacMillan. s. 58. ISBN 978-0-230-61418-5. 
  42. ^ "Aven: no anti-Latvian sentiment in Russia, but anti-Russian sentiment can be observed in Latvia". The Baltic Times. 20 Temmuz 2017. 14 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2018. 
  43. ^ Bausman, Kristine (15 Temmuz 2016). "Russophobia in Latvia: To Be Modern Is to Hate Russia! (Video)". Russia Insider. 20 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2018. 
  44. ^ "Latvia blamed for Russophobia". Baltic News Network. 22 Mart 2012. 27 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2018. 
  45. ^ "Opinion: Russophobia in Latvia crosses all "red lines"" (Rusça). RIA Novosti. 3 Nisan 2012. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2018. 
  46. ^ Latvia; Yeltsin Accuses Latvia of Preparing for 'Ethnic Cleansing'; Talks BBC Summary of World Broadcasts, April 29, 1993
  47. ^ Human Rights and Democratization in Latvia. Implementation of the Helsinki Accords. United States Congress, Commission on Security and Cooperation in Europe. 1993. s. 6. Yeltsin ve Kozyrev de dahil olmak üzere Rus yetkililer, etnik gruplar arası kan dökülmesine rağmen Letonya ve Estonya politikalarını tanımlamak için "etnik temizlik" terimini bile kullandılar. 
  48. ^ Rislakki, Jukka (2008). The Case for Latvia: Disinformation Campaigns Against a Small Nation. Rodopi. s. 37. ISBN 978-90-420-2424-3. Letonya'nın yeni bağımsızlığı sırasında hiçbir Rus veya Yahudi siyasi, milliyetçi veya ırkçı nedenlerle "hiçbir zaman" yaralanmadı veya öldürülmedi. 
  49. ^ Clemens Jr., Walter C. (2001). The Baltic Transformed: Complexity Theory and European Security. Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. s. 130. ISBN 978-08-476-9858-5. Ancak, 1990-1991 yıllarında Sovyet birlikleri tarafından öldürülenler dışında, 1990'larda Baltık'ta hiç kimse etnik veya diğer siyasi çatışmalardan ölmedi. 
  50. ^ "Security Service starts case over Ždanoka's remarks in EP discussion". Public Broadcasting of Latvia. LETA. 6 Mart 2019. 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2019. 
  51. ^ "State Security Service starts criminal procedure over Zdanoka's remarks in European Parliament discussion". The Baltic Times. 6 Mart 2019. 12 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2019. 
  52. ^ "Vaidere turns to State Security Service over Zdanoka's statements during an EP discussion". The Baltic Times. 25 Şubat 2019. 26 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2019. 
  53. ^ Graham-Harrison, Emma; Boffey, Daniel (3 Nisan 2017). "Lithuania fears Russian propaganda is prelude to eventual invasion". the Guardian. 3 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  54. ^ ERR (5 Şubat 2018). "Lithuania: Russia permanently stationing Iskander missiles in Kaliningrad". 5 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  55. ^ EndPlay (5 Şubat 2018). "Lithuania: Russia deploying more missiles into Kaliningrad". 19 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  56. ^ "Can Merkel End Russian Meddling in Moldova?". Carnegie Europe. 2 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  57. ^ "Senior Official Accuses Russia Of Meddling In Moldovan Politics". RadioFreeEurope/RadioLiberty. 10 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  58. ^ "Moldovan PM Renews Call For Russia To Quit Transdniester". RadioFreeEurope/RadioLiberty. 18 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  59. ^ "Moldova Parliament condemns Russia's attacks on national informational security, meddling in internal politics - Moldova.org". www.moldova.org. 12 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  60. ^ The Ukrainian Nationalism at the Heart of ‘Euromaidan’, The Nation (January 21, 2014)
  61. ^ (Ukraynaca) Олег Тягнибок 8 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ukrinform
    Yushchenko Finally Gets Tough On Nationalists 13 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Jamestown Foundation (3 August 2004)
  62. ^ "Blind eye turned to influence of far-right in Ukrainian crisis: critics". Global News. 7 Mart 2014. 8 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  63. ^ "Россияне об Украине, украинцы о России - Левада-Центр". June 27, 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: April 5, 2015. 
  64. ^ "Institute of Sociology: Love for Russians dwindling in Western Ukraine". zik. 9 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2010. 
  65. ^ The Christian Science Monitor (28 Eylül 2007). "Ukraine's orange-blue divide". The Christian Science Monitor. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2015. 
  66. ^ Sewall, Elisabeth (16 Kasım 2006). "David Duke makes repeat visit to controversial Kyiv university". Kyiv Post. 19 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  67. ^ "Tiahnybok considers 'Svoboda' as the only right-wing party in Ukraine", Hazeta po-ukrainsky, 06.08.2007. edition 18 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., edition 16 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  68. ^ UKRAINIAN APPEALS TO ANTI-SEMITISM IN ELECTION WIN 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Internet Centre Anti-Racism Europe (November 4, 2010)
  69. ^ (Ukraynaca) Вибори: тотальне домінування Партії регіонів, BBC Ukrainian (November 6, 2010)
  70. ^ Nationalist Svoboda scores election victories in western Ukraine, Kyiv Post (November 11, 2010)
  71. ^ (Ukraynaca) Підсилення "Свободи" загрозою несвободи, BBC Ukrainian (November 4, 2010)
  72. ^ On the move: Andreas Umland, Kyiv – Mohyla Academy 26 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Kyiv Post (September 30, 2010)
  73. ^ Ukraine right-wing politics: is the genie out of the bottle? 14 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., openDemocracy.net (January 3, 2011)
  74. ^ Kuzio, Taras (23 Haziran 2015). Ukraine: Democratization, Corruption, and the New Russian Imperialism: Democratization, Corruption, and the New Russian Imperialism. ABC-CLIO. s. 183. ISBN 978-1-4408-3503-2. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2021. 
  75. ^ How Ukraine views Russia and the West 13 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Brookings Institution (October 18, 2017)
  76. ^ Milan Tuček. Sympatie české veřejnosti k některým zemím – listopad 2016 7 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (in Czech). CVVM. Published on 5 January 2017.
  77. ^ "In Eastern Europe, Pact With Russians Raises Old Specters". The New York Times. 7 Nisan 2010. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2021. 
  78. ^ "Rusové přicházejí!" 11 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (the title is the popular phrase "The Russians are coming!"), Oskar Krejčí, February 26, 2008
  79. ^ Bernstein, Richard (4 Temmuz 2005). "For Poland and Russia, old enmity persists". The New York Times. 2 Ağustos 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  80. ^ a b Radio Free Europe. Eastern Europe: Russian-Polish Tensions Rise Over Attack On Russian Children In Warsaw, by Valentinas Mite. 3 August 2005; last accessed on 14 July 2007
  81. ^ The Saint Petersburg Times. Lingering Bitterness Over May 9. 26 April 2005. retrieved on 14 July 2007 19 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  82. ^ "BBC 2013 World Service Poll: Views of China and India Slide While UK's Ratings Climb: Global Poll" (PDF). BBC. 22 Mayıs 2013. 9 Eylül 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.