Prestij

Prestij
The Prestige
	Prestij
Yönetmen	Christopher Nolan
Yapımcı	Christopher Nolan; Emma Thomas; Aaron Ryder
Senarist	Christopher Priest (Roman); Christopher Nolan; Jonathan Nolan
Oyuncular	Hugh Jackman; Christian Bale; Michael Caine; Scarlett Johansson; David Bowie; Daniel Davis; Andy Serkis
Müzik	David Julyan
Görüntü yönetmeni	Wally Pfister
Sanat yönetmeni	Kevin Kavanaugh
Kurgu	Lee Smith
Stüdyo	Warner Bros Pictures; Touchstone Pictures
Dağıtıcı	Warner Bros Pictures
Yapım yılı	2006 / ABD, Birleşik Krallık (Ortak)
Çıkış tarih(ler)i	22 Aralık 2006
Süre	128 dakika
Dil	İngilizce
Bütçe	40 milyon $
Hasılat	109.676.311 $

Prestij (İngilizce özgün adıyla The Prestige), yönetmenliğini Christopher Nolan'ın yaptığı 2006 ABD-Birleşik Krallık ortak yapımı film. Yazar Christopher Priest'in aynı adlı romanından sinemaya uyarlanmıştır. Nolan'a, senaryo yazımında 2000 yılında Akıl Defteri (Memento) filminde de birlikte çalıştığı kardeşi Jonathan Nolan eşlik etmiştir. Sinema tarihinin en iyi filmleri arasında gösterilmiştir.^[1]

Önceleri birlikte çalışan iki sihirbazın daha sonra rekabete ve hatta düşmanlığa dönüşen öyküsünün anlatıldığı filmin konusu, 19. yüzyılın İngiltere'sinde Viktorya Dönemi olarak anılan zaman diliminde geçer. Filmin yapımında yönetmen Nolan'nın yanı sıra, Aaron Ryder ve eşi Emma Thomas görev almıştır.

Başlıca rollerde; Hugh Jackman, Christian Bale, Michael Caine, Scarlett Johansson, David Bowie'nin yer aldıkları film iki dalda 79. Akademi Ödülleri'ne aday olmuş fakat ödül alamamıştır.

Film üzerine[değiştir | kaynağı değiştir]

Film Christopher Priest'in Londra'da 19. yüzyıl sonlarında yaşayan iki sihirbazın öyküsünü anlattığı 1995 yılında yayımlanan, aynı adlı romanından sinemaya uyarlanmıştır. Roman sihirbazlığı; vaat, dönüm noktası ve prestij olmak üzere üç evrede ele alır:
Vaat, sihirbazın yapacağını vadettiği sihrin sunumu.
Dönüm noktası; Nesnelerin tanıtımı, gerekli hazırlık, seyircinin heyecanlı bekleyişi.
Sihirbazlığın en üst noktası prestij; vadedilen sihrin gerçekleştiği an, şaşkın ve hayran bakışlarla seyircinin alkışlaması.
Roman ve dolayısıyla aynı adlı romandan uyarlanan film, adını aslında sihirbazlık sanatı ile bir ilgisi olmayan bu üç evreden, sihirbazlığın en üst mertebesine vurgu ile prestijden alır.
Prestij bir dönem filmi olmasına rağmen konusunun geçtiği Viktorya döneminin kültürel yapısı ile ilgili detayları bünyesinde barındırmaz. Film ekibinin bilinçli tercihi olan bu durumu yönetmen Christopher Nolan şu şekilde açıklar:
- Viktorya dönemi sanayide bir devrim, bilimsel gelişmelerde bir dönüm olarak bilinse de genelde sıkıcı bir zaman olarak gösterilmektedir. Elektriğin bulunuşu, sinemanın icadı, afişli reklamcılığın başlangıcı ve birçok yenilik bu döneme denk gelir. Dönemin detaylarından çok ana hikâyedeki duyguyu yakalamaya çalıştık...

Yönetmen Nolan'ın son dört filminde birlikte çalıştığı görüntü yönetmeni Wally Pfister dönemin duygusunu görüntüde hissettirmek için bilgisayara aktarılan filmin renk ayarlarını düzenlemek yerine klasik bir yöntemle, sahneleri çeşitli ışık derecelerine maruz bırakmış. Çekim öncesi film ekibi ve ana karakter iki sihirbazı canlandıran oyuncular sihirbazlar üzerine uzun araştırmalar yapmışlar. Hugh Jackman ve Christian Bale konu ile ilgili kendilerine yöneltilen birçok soruya ortak cevap niteliğinde şunu söyler:
- Sahnede sihirbazlık yapmak zorunda değildik. Daha çok sihirbazların iç dünyasını anlamaya çalıştık. Sahnede neler hissettiğini ve nasıl çalıştıklarını inceledik. Filmde olduğu gibi geçmişte de sihirbazların rekabet içinde oldukları, genelde yalnız çalıştıklarını ve bilindiği üzere en büyük numaralarını kesinlikle açıklamadıklarını, bizi biraz üzse de bir kez daha öğrenmiş olduk.

Sihirbaz Alfred Borden'i canlandıran Christian Bale'in dedesi de bir sihirbazmış fakat, kendisini hiç görmediği için rolüne pek faydası olmamış. Filmin yapımcıları, seyirci illüzyonu canlı izlediğinde ekrandaki seyirden farklı olarak gözünün boyandığını pek hissetmediğini, aksine sihrin nasıl yapıldığını düşünerek bir yandan da hoş vakit geçirdiğini, dolayısıyla yapımcıların bu tür film yapmayı pek tercih etmediğini söyler.

Senaryoyu hazırlamak için iki yıla yakın bir süre çalıştığını söyleyen Jonathan Nolan, romanın sihir dünyasındaki yolculuğunu sinemaya taşırken sadık bir çizgide renklendirdiğini, zaten sinemacılarla sihirbazların ortak yönünün izleyiciyi şaşırtmak, beklenmedik sürprizlere hazırlamak olduğunu, bu zorluğu bir nebzede aştıklarını vurgular. Nolan, bu filmden kısa bir süre önce gösterime giren ve yine yakın bir temanın işlendiği The Illusionist (Sihirbaz) filminden sonra Prestij'e olan ilginin nasıl olabileceği yönünde endişe taşıdığını, senaryonun bitiminde ise böyle bir filmin yapılmamış olacağını düşündüğünü ve akabinde bunu gerçekleştirdiklerini iddialı bir şekilde dile getirir.

Prestij romandaki ana temaya sadık, kimi zaman hikâye yapısına uzak, karmaşık bir anlatım tarzı ile konuya odaklı bir süreç takip eder. İnsan algısını zorlamayı da hedef aldığı düşünülen ve titiz bir çalışma ürünü olarak görülen filmin önemli sahneleri (Oyuncu bakış açısı) omuz üstü kameraları ile çekilmiştir.

Prestij'de ilginç bulunan başka bir vurgu, ana karakterlerin kahraman/antikahraman olarak gel-git yapması, dolayısıyla seyircinin kendisini hangi tarafta bulacağını bilemez durumda filmi izlemesi ve finalin ardından yapacağı sentezlerdir. Bu, filmin en önemli özelliği olarak nitelendirilebilir. Bunun cevabı filmin finalinde verilmiş olsa da, en temel soru cevapsız bırakılmıştır. Asıl soru, rekabetin kontrolden çıkmasına neden olan kazadır ki bunun cevabını sebep olan kişi de bilmemektedir. Filmde, ön tartışma kazaya uğrayacak kişinin buna neden olan davranışı onaylaması olarak verilir. Özde kötü niyete dayanmayan ve sorun çıkarmayacağına inanılan bir davranış sonucunda oluşan ölüm, geride kalan ve bu sonuçtan duygusal olarak en çok zarar gören kişi tarafından daha da sorgulanır. Tercih bunu seyirciye bırakır ki cevap da buradadır.

İkinci bir problem yine olana inanmakta zorlanan kişiye dayanır ki basit bir sihrin cevabını kabullenmez.

Prestij' filminde dikkati çeken, seyircinin aklını ve algısını zorlayan ve açıklanması zor pek çok sahne vardır. Belki de asıl mesaj Nikola Tesla 'nın idealist ve bilimi zenginlerin,sanayi patronlarının değil insanlığın hizmetine ve eşitce sunma çabalarıdır. Bu çabaları çok sert, her türlü baskı ve manipülasyon ile bastırmaya çalışan Thomas Edison'un hikâyesidir.

Konu[değiştir | kaynağı değiştir]

Film, 19. yüzyılda hızla değişmekte olan Londra'da başlar. Sihirbazların ileri derecede saygı duyulan ve gizemli kişiler olarak kabul edildikleri bu dönemde, Genç sihirbazlar olan Robert Angier (Hugh Jackman) ve Alfred Borden (Christian Bale) şöhret olma yolundadırlar. Angier'in eşi Julia (Piper Perabo) yaptıkları bir gösteri sırasında kaza sonucu ölünce, Angier olaydan Borden'i sorumlu tutar. Bu olay iki sihirbazın arasında ömür boyu sürecek olan düşmanlık ve rekabetin başlangıcı olur.

Oyuncular[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana karakterler olan iki sihirbazdan Alfred Borden'i, yönetmen Christopher Nolan'ın 2005 yılı yapımı Batman Begins (Batman Başlıyor) filminde de rol vermiş olduğu oyuncu Christian Bale; sihirbaz Robert Angier'i, X-Men filminde rol alan oyuncu Hugh Jackman; sihirbazlardan Alfred Borden'in eşi Sarah Borden'i Rebecca Hall; Robert Angier'ın eşi Julia McCullough'u Piper Perabo; Angier'in sahne yardımcısı Olivia Wenscombe'u, inci küpeli kız (girl with a pearl earring) filmindeki rolüyle Altın Küre adayı, Bir Konuşabilse (Lost in Translation) filmiyle Bafta ödüllü ve (İngiliz akademi film ödülleri) alan oyuncu Scarlett Johansson oynamışladır.

Angier'in baş yardımcısı eski sihirbaz Harry Cutter rolünde, yönetmenin Batman Begins filminde de rol verdiği ünlü oyuncu Michael Caine yere almıştır.
Kadronun en büyük sürprizi olarak nitelendirilen isim ise, sihirbaz Angier'ın bir sihrine yardımda bulunacak olan Sırp asıllı ünlü bilim adamı Nikola Tesla'yı canlandıran İngiliz müzisyen David Bowie olmuştur. Filmde Tesla'nın asistanı Mr. Alley'i Andy Serkis canlandırmıştır. Ayrıca senarist Jonathan Nolan'da küçük bir rol ile filmde görünmüştür.

Hugh Jackman (Sungun Babacan^[2]) - Robert Angier , Gerald Root
Christian Bale (Murat Şen) - Alfred Borden , Falton Borden
Michael Caine (Levent Dönmez) - Harry Cutter
Scarlett Johansson (Hümay Güldağ) - Olivia Wenscombe
Piper Perabo (Pınar Erengil) - Julia McCullough
Rebecca Hall (Oya Prosçilee) - Sarah Borden
David Bowie (Selçuk Kıpçak) - Nikola Tesla
Andy Serkis (Atilla Şendil) - Mr. Alley
Ricky Jay - Milton

Aday olduğu ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

79. Akademi Ödülleri

En İyi Görüntü - Wally Pfister
En İyi sanat Yönetmeni - Kevin Kavanaugh

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "The Prestige / Movies". The Guardian. 9 Kasım 2006. 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2023.
^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2015.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

(Türkçe) Sinemalar.com profili ve fragman 4 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
IMDb'de Prestij

[1] "The Prestige / Movies". The Guardian. 9 Kasım 2006. 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2023.

[2] "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2015.

[1]

[2]

g t d Christopher Nolan'ın yönettiği filmler
Uzun metraj	Takip (1998) Akıl Defteri (2000) Uykusuz (2002) Batman Başlıyor (2005) Prestij (2006) Kara Şövalye (2008) Başlangıç (2010) Kara Şövalye Yükseliyor (2012) Yıldızlararası (2014) Dunkirk (2017) Tenet (2020) Oppenheimer (2023)
Kısa metraj	Doodlebug (1997) Quay (2015)