PNOZ (emniyet röleleri)
PNOZ Pilz GmbH & Co. KG şirketinin sahip olduğu tescilli bir ticari markadır. Ürün bir emniyet rölesidir. Pilz 1987 yılında, insanı ve makineyi korumak için ilk acil duruş rölesini geliştirdi.[1]
Ürün geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]
Kontrol teknolojisinin ilk zamanlarında, üstünde durulan konu fonksiyon ve bunun sonucu olarak da işlem şekli olmuştur. Röleler ve kontaktörler işletme ve makineleri aktive ediyordu. Çalışanları korumak adına kapatma cihazlarının bulunduğu yerlerde aktuatör, ihtiyaç durumunda yalnızca güçten ayrılıyordu. Ancak insanlar zamanla bu tip bir koruma sisteminin arızalanarak devre dışı kalabileceğini anladılar. Koruyucu işlev artık garanti altında değildi. Sonuç olarak insanlar, bu çeşit bir güç kesme fonksiyonunu koruyacak alternatifleri göz önünde bulundurmaya başladı.[2]
3 kontaktör kombinasyonu gibi özel röle devreleri bu düşüncelerin ilk sonuçlarından biri oldu. Bu cihaz kombinasyonları son olarak ilk emniyet rölesi olan PNOZ'un geliştirilmesini sağladı. Patent EP0482437'den bir bölüm: Bağlantı kesintisi işleminden sonra kanalların (2, 3) başlatılmasına yönelik olarak, gelişigüzel şekilde çalıştırılan, manuel bir anahtar (21) aracılığı ile aktive edilen birincil başlatma devreli (4) iki kanallı acil durum kapatma cihazı (1) sağlanır. Bunu yapabilmek için acil durum kapatma cihazı (1) otomatik olarak açık duruma getirilirken, besleme gerilimi yeniden başladığında dahi besleme gerilimini yeniden başlatma işleviyle çalışan ve aksi takdirde etkisi bulunmayan ikinci bir başlatma devresi (5) bulunur.[3]
Ürün tanımı[değiştir | kaynağı değiştir]
Emniyet röleleri bu şekilde genellikle emniyet fonksiyonlarını gerçekleştiren cihazlardır. Bu gibi bir emniyet fonksiyonunun görevi, bir tehlike durumunda var olan riski kabul makul bir seviyeye çekmek için gerekli tedbirleri kullanmaktır. Bunlar şu emniyet fonksiyonları olabilir:[4]
- Bir hareketi kontrollü ve böylece emniyetli şekilde durdurma
- Hareketli koruyucuların konumunu izleme
- Erişim sırasında bir kapama hareketini kesme
Emniyet röleleri, belli bir fonksiyonu başka emniyet rölelerine bağlayarak izlerken, bir işletme veya makinenin eksiksiz şekilde izlenmesini garanti eder. Emniyetle ilgili ilk kontrol sistemleri programlanabilir lojik kontrolörü (PLC) içinde yapılana benzer olarak fonksiyonları, programlama vasıtası ile esnek olarak birbirine bağlama isteği sonucunda ortaya çıktı.[2]
Yapı ve fonksiyon[değiştir | kaynağı değiştir]
Günümüzde emniyet röleleri ilk olarak teknolojik tasarımları bakımından birbirinden ayrılır:
- Klasik kontak bazlı röle teknolojisi
- Elektronik değerlendirmeli ve kontak bazlı gerilimsiz çıkışlı
- Yarı iletken çıkışlı tam elektronik cihazlar
Emniyet röleleri doğru şekilde bağlandıklarında, cihazın her zaman, kendisinde ya da bir sensör veya aktuatöre bağlı olarak dış kaynaklı şekilde ortaya çıkan arızanın, emniyet fonksiyonunun yitirilmesine mahal vermeyecek şekilde tasarlanmalıdır.[5]
Röle teknolojisinde birinci nesil emniyet rölesinin tipik tasarımı klasik 3 kontaktör kombinasyonuna dayanır. Ekstra özelliklere sahip tasarım kablolama hatalarının emniyet fonksiyonunun yitirilmesine neden olmasının engellenmesini sağlar. Pozitif kutup kontaklı iki röle (K1, K2) emniyetli şalter kontakları sağlar. İki giriş devresi olan CH1 ve CH2 her biri dahili rölenin ikisinden birini etkinleştirir. Devre, K3 başlatma rölesi vasıtası ile başlatılır. Y1 ve Y2 bağlantı noktaları arasında (geri bildirim döngüsü) bir başka izleme devresi vardır. Bağlantı, emniyet kontakları vasıtası ile etkinleştirilebilen veya kapatılabilen aktuatör pozisyonlarının kontrol edilmesi ve izlenmesi için kullanılır. Cihaz, örneğin; bir acil durum kapanması / acil durum duruşu tuşunda veya çıkış rölesindeki emniyet kontaklarının kontak kaynaklarında ortaya çıkan arızaları tespit edecek şekilde tasarlanır. Emniyet cihazı tekrar açılan cihazı durdurur ve böylece K1 ve K2 rölelerinin etkinleşmesini de engeller.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Alman patenti 4033801". 9 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2013.
- ^ a b "Emniyet Özeti, Bölüm 4: Emniyetli kontrol teknolojisi, sayfa 115". 7 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2013.
- ^ "Uluslararası patent EP0482437". 21 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2013.
- ^ "Emniyet Özeti, Bölüm 4.1.1: Emniyet rölelerine genel bakış, sayfa 116". 7 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2013.
- ^ "Emniyet Özeti, Bölüm 4.1.2: Emniyet rölelerinin yapısı ve fonksiyonu, sayfa 116 takip eden sayfalar". 7 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2013.
- ^ "Emniyet Özeti, Bölüm 4.1: Emniyet röleleri, sayfa 118 takip eden sayfalar". 7 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2013.