Nusret Suman
Mustafa Nusret Suman (21 Mart 1905, Karaferye[1] - 15 Ağustos 1978, İzmit), Türk heykeltıraş ve ressam. Portre ve anıt heykelciliğinde eserler vermiş bir sanatçıdır. Son yapıtı, bir dönem Ankara'nın simgesi olan Hitit Güneş Kursu Anıtı'dır.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
1905 yılında Selanik yakınındaki Karaferye'de dünyaya geldi. Babası Osmanlı ordusunda subay olan İsmail Hakkı Bey, annesi ilk Türk kadın fotoğrafçı Naciye Hanım'dır.[2] Osmanlı Devleti'nin Balkan Savaşı'ndaki yenilgisinden sonra ailesi İstanbul’a göç etti. Sanata ilgisi, babasının yaptığı suluboya resimleri izleyerek başladı.[3]
1922'de Sanayi Nefise Mektebi'ne girdi, Hikmet Onat'ın, İbrahim Çallı'nın atölyelerinde resim eğitimi aldı. 1925'te İhsan Özsoy'un heykel atölyesine geçti. 1929'da mektebin heykel bölümünden mezun oldu. Mezuniyetinden hemen sonra açılan sınavda “Tayyareci Fethi ve Sadık Anıtı” ile Avrupa öğrenimi ödülü kazandı,[4] böylece Türkiye Cumhuriyeti'nin devlet bursu ile yurt dışına gönderdiği ilk heykelcilerden birisi oldu. Önce Münih'te resim, ardından da Paris'te heykel öğrenimi gördü.[5]
1934'te Türkiye'ye döndü; Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği'ni kurma çalışmalarına katıldı; 1941'de D Grubu sanatçıları arasına girdi.[4] 1943'te İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'ne Öğretim Üyesi olarak atandı, pek çok öğrenci yetiştirdi. Anıtkabir'deki heykel ve kabartmalar için açılan yarışmada İnkılap Kulesi, Barış Kulesi, Müdafaa-i Hukuk Kulesi ve Misak-ı Millî Kulesi kabartmaları dalında birinciliği kazandı.[6] 1969'da profesörlük unvanını aldıktan sonra akademideki görevinden emekliye ayrıldı. Sanat çalışmalarını üç yıl ABD'de sürdürdü.[1]
Yaşamı boyunca çoğu Atatürk'ü konu edinen yirmiye yakın anıt çalışması gerçekleştiren Nusret Suman, 1978 yılında, Ankara'da Sıhhiye Meydanı'na konulmak üzere Hitit Güneş Kursu Anıtı'nı gerçekleştirdi. Açılıştan önce son çalışmaları denetlemeye giderken geçirdiği trafik kazasında hayatını kaybetti.[7]
Bazı eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Tokat Atatürk Anıtı (1935)[8]
- Muğla Atatürk Anıtı (1937)
- Mustafakemalpaşa Atatürk Anıtı (1939)
- Kırıkkale Atatürk Anıtı (1942)
- Orhan Veli büstü (1958, İstanbul Resim ve Heykel Müzesi)[9]
- Balıkesir Atatürk Anıtı (1959)
- Çorlu Atatürk Anıtı (1960)
- Karacabey Atatürk Anıtı (1961)
- Çarşamba Atatürk Anıtı (1961)
- Sivas Atatürk Anıtı (1964)
- Adapazarı Atatürk Anıtı (1964)
- Ankara Fen Fakültesi Atatürk Anıtı (1964)
- Bingöl Atatürk Anıtı (1965)
- Sinop Atatürk Anıtı (1967)
- Gaziantep Atatürk Anıtı (1967)
- Ana (1970)
- Hipi Şair (1971)
- Hitit Güneş Kursu Anıtı (1978)
- Namık Kemal Heykeli, Tekirdağ
- Galatasaray Lisesi Fatih Sultan Mehmet büstü[10]
- Mimar Sinan Heykeli (İstanbul Resim ve Heykel Müzesi)
- Ankara Fen Fakültesi, Atina, İsviçre'de ve Belçika'da (1978)[11]Henry Dunant büstleri
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Nusret Suman Kimdir, Filozof.net, Erişim tarihi:22.05.2013". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2013.
- ^ "Erol Çınar, Yüzyıllık Çınar Nedret Ekşigil, Mag Dergi, Erişim tarihi:22.05.2013". 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2013.
- ^ "Nusret Suman'ın Kısa Biyografi'si, Arkitekt Dergisi, 1976, Cilt 4, Sayı 364" (PDF). 1 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Mayıs 2013.
- ^ a b "Nusret Suman'ın kısa özgeçmişi, Arkitekt Dergisi, 1980, Cilt :1 Sayı:377" (PDF). 20 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Mayıs 2013.
- ^ "Heykelci Prof. Dr. Mustafa Nusret Suman, Edebiyatakademisi.com sitesi, Erişim tarihi:22.05.2013". 15 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2013.
- ^ "Erol Morkoç, Heykel ve Kabartma Yarışması, Anitkabir.org sitesi, 24.04.2011, Erişim tarihi:22.05.2013". 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2013.
- ^ "Aydın Tiryaki, Hitit Heykeli Hakkında, 27.11.2006, Erişim tarihi:22.05.2013". 19 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2013.
- ^ "Nusret Suman, Atatürk ve Atlet heykelleri, Arkitekt Dergisi, 1935, Sayı 1935-10 (58)" (PDF). 19 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Mayıs 2013.
- ^ "Orhan Veli büstü, Orhanveli.net sitesi , Erişim tarihi:22.05.2013". 19 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2013.
- ^ Ahmet Bayındır, Fatih Heykelleri, Eyüpsultan Sempozyumu VII Tebliğ Kitapçığı, 2013[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "1978 Henri Dunant (1828-1910), Sculpturepublique.be sitesi, Erişim tarihi:22.05.2013". 30 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2013.