Manfred von Ardenne
Manfred von Ardenne | |
|---|---|
 1930'da Ardenne | |
| Doğum | 20 Ocak 1907 Hamburg, Alman İmparatorluğu |
| Ölüm | 26 Mayıs 1997 (90 yaşında) Dresden, Almanya |
| Milliyet | Alman |
| Vatandaşlık | Almanya |
| Tanınma nedeni | Sovyet atom bombası projesi elektron mikroskopi izotop ayrıştırma katot ışını tüpü |
| Ödüller | Stalin Prize (1947, 1953) National Prize of East Germany Lenin Medal (1970) Colani Design France Prize (1993) |
| Kariyeri | |
| Dalları | Uygulamalı fizik |
| Çalıştığı kurumlar | Sovyet atom bombası projesi TU Dresden |
| Etkilendikleri | Siegmund Loewe |
Manfred von Ardenne (20 Ocak 1907 – 26 Mayıs 1997) Alman araştırma ve uygulama fizikçisi ve mucittir. Elektron mikroskopisi, medical teknoloji, nükleer teknoloji, plazma fiziği ve radyo-televizyon teknoloji dahil olmak üzere birçok alanda 600’e yakın patent almıştır. 1928 yılından 1945’e kadar kendi özel araştırma laboratuvarı olan Forschungslaboratorium für Elektronenphysik’i yönetti. II. Dünya Savaşından sonra 10 yıl kadar Sovyetler Birliği atomik bomba projesinde çalıştı ve Stalin Ödülü ile ödüllendirildi. Batı Almanya’ya dönüşünden sonra başka bir özel laboratuvar olan Forschungsinstitut Manfred von Ardenne’de çalıştı.
Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]
1907 yılı Hamburg’ta zengin bir aristokrat ailede doğdu. Beş çocuktan en büyükleriydi. 1913 yılında babasının Kriegsministerium’a atanması üzerine Berlin’e taşındılar. Ardenne gençliğinden beri teknolojinin her türüne merak sarmış ve bu ailesi tarafından teşvik edilmiştir. Ardenne’in eğitimi evde özel öğretmenler ile başladı. Berlin 1919’da Realgymnasium’a fizik ve teknolojideki merakını gidermek için katıldı. Okul yarışmasında kamera ve alarm sistemi modelleri sundu ve ilk kez ödüllendirildi.[1][2]
1923 yılında, 15 yaşındayken, tek tüp telgraftaki kablosuz uygulamaları için çoklu (üç) sistem tüpü ile elektronik tüp için ilk patentini aldı. Bu sırada Ardenne Siegmund Loewe, Ardenne’in akıl hocası olmuş, ile birlikte radyo mühendisliği gelişimini takip etmek için Gymnasium’dan erken ayrıldı. Loewe, Ardenne’in çoklu sistem elektrik tüpünü kullanarak pahalı olmayan Loewe-Ortsempfänger OE333 yaptı. 1925 yılında patent satışları ve yayınlama vergisinden, Ardenne genişbantlı yükselteciyi önemli derecede geliştirdi. Bu televizyon ve radarın gelişiminin temelleriydi. Abitur olmadan, çünkü Gymnasium’dan mezun olmamıştı, Ardenne üniversite seviyesinde fizik, kimya ve matematik derslerine girdi. Dört dönemin sonunda üniversitenin esnek olmayan sistemi nedeniyle resmi derslerini bıraktı ve kendini eğitti. Kendini uygulamalı fizik için adadı.
1928 yılında nasıl isterse kullanabileceği mirasına kavuştu ve radyo-televizyon ve elektron mikroskopisi üzerine çalışmalarını yürütmek üzere kendi özel araştırma laboratuvarı olan Forschungslaboratorium für Elektronenphysik’i Berlin’de kurdu. Elektron tarama mikroskopu icat etti. Laboratuvarını vergi ile finanse etti ve icatlarından ve diğer endişelerindeki sözleşmelerinden teslim alındı. Örnek olarak nükleer fizikteki ve yüksek frekans teknolojisindeki çalışması Wilhelm Ohnesorge tarafından yönetilen Reichspostministerium tarafından finanse edildi. 1940 yılında M von Ardenne kendi tesisinde çalışacak üst seviye personelin, örnek olarak nükleer fizikçi Fritz Houtermans, ilgisini çekti. Ardenne ayrıca izotop ayrıştırması üzerinde de çalışma yürüttü. Ardenne’ın laboratuvarındaki ekipman listesi özel bir laboratuvar için etkileyiciydi. Örnek olarak 10 Mayıs 1945’te Rus fizikçiler Isaak Kikoin, Lev Artsimovich, George Flyorov ve V.V. Migulin eşliğinde NKVD Albay V. A. Makhnjov tarafından ziyaret edildi. Elektron mikroskobu, 60 tonluk kiklotron ve plazma-iyonik izotop ayırma donanımı da dahil olmak üzere yürürtülen çalışma ve ekipmanları övdüler.[1][3][4]
Ağustos 1931 Berlin Radyo Şovunda Ardenne, iletim ve alım için katot ışını tüpü kullanarak dünyanın ilk halka açık televizyon sistemi gösterisini verdi. 24 Aralık 1933’te Ardenne televizyon resimleri ilk alımını yaptı ve ardından halk televizyonları servisi için testler yürüttü, 1934. Dünyanın ilk elektronik tarayan televizyon servisi 1935 yılı Berlin’de başladı, 1936 Yaz Olimpik Oyunları yayını Berlin’den tüm Almanya’ya yayıldı. 1937 yılında Ardenne tarama alımı elektron mikroskobunu geliştirdi. İkinci Dünya Savaşı sırasında radar uygulama ve çalışmalarının bir parçası oldu. 1941 yılında Preußische Akademie der Wissenschaften Leibniz-Medaille tarafından Ocak 1945’te ödüllendirildi ve Reichsforschungsrat (Empire Araştırma Danışmanı) unvanını aldı.[5]
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinde[değiştir | kaynağı değiştir]
Von Ardenne, Gustav Hertz, Nobel Ödülü kazanan ve Siemens’teki Araştırma Laboratuvarı II nin yöneticisi, Peter Adolf Thiessen, Berlin Humboldt Üniversitesi ordinaryüs profesörü ve Berlin’deki Kaiser-Wilhelm Institut für physikalische Chemie und Elektrochemie (KWIPC) yöneticisi, ve Max Volmer Berlin Technische Hochschule’da ordinaryüs profesör ve Fiziksel Kimyasal Enstitü yöneticisi, bir takım oluşturdular. Takım, Ruslar ile ilk temas kuranın daha sonrasında da sözcü olacağı üzerine anlaştılar. Takımın üç amacı vardı: (1) Enstitü yağmasını önlemek, (2) Minimum kesinti ile işlerine devam etmek ve (3) kendilerini geçmişteki politik davalara karşı korumak. İkinci Dünya Savaşı’nın sonundan önce, Thiessen, NSDAP üyesi, komünist teması vardı. 27 Nisan 1945’te Thiessen Ardenne’in enstitüsüne büyük bir Sovyet Ordusu ile birlikte zırhlı araçta geldi.[6]
Dört takım üyesi de Sovyet Birliği’ne alındı. Von Ardenne Enstitü A, Sinop, başına geçti. Lavrentij Beria ile ilk toplantılarında von Ardenne’den Sovyet atomik bomba projesinin bir parçası olmasını istedi ama von Ardenne fark etti ki katılımı Almanya’ya geri dönüşünü tehlikeye atabilir ve obje olarak izotop zengişleştirmesi önerdi. Aedenne’in Enstirü A 3 hedef içerirdi: (1) İzotopların elektromanyetik ayrışması, Ardenne’ın liderliğinde, (2) İzotop ayrıştırma için gözenekli bariyerler tekniği geliştirme, Peter Adolf Thiessen liderliğinde, (3) Uranyum izotoplarını moleküler teknik ile ayırma Max Steenbeck liderliğinde.
Ingrid Schilling, Alfred Schimohr, Gerhard Siewert ve Ludwig Ziehl de diğer Enstitü A’ya dahil olanlar arasındaydı. 1940’ların sonuna kadar, yaklaşık 300 Alman enstitüde çalışıyordu ve çalışma gücü sadece onlar değillerdi.[7]
Hertz Agudseri’deki Enstitü G’nin başına geçti ve 1950 sonrasında Moskova’ya taşındı. Volmer Moskova’da Nauchno-Issledovatel'skij Institut-9’a gitti. Burada ağır su üzerine çalışacağı bir büro verdiler. Enstitü A’da Thiessen izotop ayırma gözenekli bariyerleri üretiminde yeni teknikler geliştirmek için başa geçti.[8] about 10 km southeast of Sukhumi and a suburb of Gul’rips (Gulrip'shi); after 1950, Hertz moved to Moscow. Volmer went to the Nauchno-Issledovatel'skij Institut-9 (NII-9, Scientific Research Institute No. 9),[9] in Moscow; he was given a design bureau to work on the production of heavy water.[10] In Institute A, Thiessen became leader for developing techniques for manufacturing porous barriers for isotope separation.[11]
Otoritelerin önerisi ile, Ardenne izotop ayırma araştırmasıı plazma araştırması ile değiştirdi.[12]
1947 yılında Stalin Ödülü aldı. 1953 yılında, Almaya’ya dönüşü öncesinde, atomik bomba projesi katkılarından dolayı ilk elden Stalin Ödülü aldı.[1][13]
(Doğu) Almanya’ya Geri Dönüşü[değiştir | kaynağı değiştir]
Ardenne’in dönüşünden sonra Technische Hochschule Dresden’de Professor für elektrotechnische Sonderprobleme der Kerntechnik (Nükleer teknolojideki özel elektroteknik problemleri profesörü) oldu. Ayrıca 500’den fazla çalışanı ile Doğu Almanya’daki tek özel olarak yürütülen araştırma laboratuvarı olan Forschungsinstitut Manfred von Ardenne araştırma laboratuvarını kurdu. Fakat 1991 Alman uzlaşması sonrasında maddi borçlar nedeniyle çöktü. Ardenne iki kez GDR’ın Ulusal Ödülü’nü kazandı.
1957 yılında DDR "Forschungsrat" üyesi oldu. Bu yılda medikal tanı için endoradiosonde geliştirdi. 1958 yılında "Nationalpreis" ile ödüllendirildi ve aynı yıl "Friedensrat" üyesi oldu. 1959 yılında kendi geliştirdiği elektron ışını fırını için patent aldı. 1961 yılında "Internationale Gesellschaft für medizinische Elektronik und biomedizinische Technik" başkanı seçildi. Ölümüne kadar yaklaşık olarak 600 patent aldı.[14][15][16][17]
Kişisel Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
1937 yılında Bettina Bergengruen ile evlendi ve dört çocukları oldu.
Onurları[değiştir | kaynağı değiştir]
Von Ardenne received many honors:[18]
- 3 July 1941 – Silver Leibniz Medal of the Prussian Academy of Sciences
- 2 January 1945 – Appointed to the Reichsforschungsrat
- 8 December 1947 – Stalin Prize of the USSR
- 31 December 1953 – Stalin Prize of the USSR
- 26 July 1955 – Member of the Physics Section of the German Academy of Sciences
- 10 November 1955 – Member of the Wissenschaftlichen Rates für friedliche Anwendung der Atomenergie (Scientific Council for Peaceful Applications of Atomic Energy) of the Council of Ministers of the GDR
- 1 June 1956 – Honorary Professor[19] at the Technische Hochschule Dresden
- 15 July 1957 – Member of the Forschungsrates (Research Council) of the GDR
- 7 December 1957 – Ernst Moritz Arndt Medal
- 18 April 1958 – Peace Medal of the GDR
- 25 September 1958 – Honorary Doctorate of Natural Sciences from the Ernst Moritz Arndt University of Greifswald
- 7 October 1958 – National Prize, First Class
- 4 January 1959 – Grand Cross of Service Medal of the United Arab Republic
- 27 May 1961 – President of the Gesellschaft für biomedizinische Technik (Society for Biomedical Technology)
- 2 November 1962 – member of the Wissenschaftlichen Rates des Ministerium für Gesundheitswesen (Scientific Council of the Ministry for Health Service) of the GDR
- 7 October 1965 – National Prize, Second Class
- 15 December 1965 – Member of the International Astronautical Academy of Paris
- 12 May 1970 – Lenin Medal
- 29 October 1973 – Hans Bredow Medal
- 12 December 1978 – Honorary Doctor of Medicine of the Akademie Dresden
- 20 June 1979 – Honorary Member of the Forschungsrates of the GDR
- 1 December 1981 – Barkhausen Medal of the Technische Universität Dresden
- 20 January 1982 – Gold Patriotic Service Medal
- 22 September 1982 – Honorary Doctor of Education of the Pädagogische Hochschule Dresden*25 October 1983 – Honorary Member of the Gesellschaft für Ultraschalltechnik (Society for Ultrasonics)
- 19 February 1984 – Honorary Member of the Ärztegesellschaft für Sauerstoff-Mehrschritt-Therapie (Physicians Society for Oxygen Multi-step Therapy)
- 11 April 1986 – Wilhelm Ostwald Medal of the Saxony Academy of Sciences
- 2 June 1986 – Richard Theile Medal of the German Television Technology Society
- 9 July 1986 – Ernst Abbe Medal of the Chamber of Technology of the GDR
- 24 April 1987 – Medal of the Art and Science Senate of Hamburg
- 15 May 1987 – Ernst Krokowski Prize of the Society for Biological Cancer Prevention
- 3 March 1988 – Ernst Haeckel Medal of Urania
- 21 October 1988 – Gold Diesel Medal of Münih
- 25 November 1988 – Friedrich von Schiller Prize of Hamburg
- 26 September 1989 – Honorary Citizen of Dresden
- 15 July 1993 – Colani Design France Prize
Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]
- Manfred von Ardenne Tabellen der Elektronenphysik, Ionenphysik und Übermikroskopie. Bd. 1. Hauptgebiete (VEB Dt. Verl. d. Wissenschaften, 1956)
- Manfred von Ardenne Tabellen zur angewandten Kernphysik (Dt. Verl. d. Wissensch., 1956)
- Manfred von Ardenne Eine glückliche Jugend im Zeichen der Technik (Kinderbuchverl., 1962)
- Manfred von Ardenne Eine glückliche Jugend im Zeichen der Technik (Urania-Verl., 1965)
- Manfred von Ardenne Ein glückliches Leben für Technik und Forschung (Suhrkamp Verlag KG, 1982)
- Manfred von Ardenne Sauerstoff- Mehrschritt- Therapie. Physiologische und technische Grundlagen (Thieme, 1987)
- Manfred von Ardenne Sechzig Jahre für Forschung und Fortschritt. Autobiographie (Verlag der Nation, 1987)
- Manfred von Ardenne Mein Leben für Forschung und Fortschritt (Ullstein, 1987)
- Siegfried Reball, Manfred von Ardenne, and Gerhard Musiol Effekte der Physik und ihre Anwendungen (Deutscher Verlag, 1989)
- Manfred von Ardenne, Gerhard Musiol, and Siegfried Reball Effekte der Physik und ihre Anwendungen (Deutsch, 1990)
- Manfred von Ardenne Die Erinnerungen (Herbig Verlag, 1990)
- Manfred von Ardenne Fernsehempfang: Bau und Betrieb einer Anlage zur Aufnahme des Ultrakurzwellen-Fernsehrundfunks mit Braunscher Röhre (Weidmannsche, 1992)
- Manfred von Ardenne Wegweisungen eines vom Optimismus geleiteten Lebens: Sammlung von Hinweisen, Lebenserfahrungen, Erkenntnissen, Aussprüchen und Aphorismen über sieben der Forschung gewidmeten Jahrzehnte (Verlag Kritische Wissensch., 1996)
- Manfred von Ardenne Erinnerungen, fortgeschrieben (Droste, 1997)
- Manfred von Ardenne, Alexander von Ardenne, and Christian Hecht Systemische Krebs-Mehrschritt-Therapie (Hippokrates, 1997)
- Manfred von Ardenne Gesundheit durch Sauerstoff- Mehrschritt- Therapie (Nymphenburger, 1998)
- Manfred von Ardenne Wo hilft Sauerstoff-Mehrschritt-Therapie? (Urban & Fischer Verlag, 1999)
- Manfred von Ardenne Arbeiten zur Elektronik. 1930, 1931, 1937, 1961, 1968 (Deutsch, 2001)
- Manfred von Ardenne Die physikalischen Grundlagen der Rundfunkanlagen (Funk Verlag, 2002)
- Manfred von Ardenne and Manfred Lotsch Ich bin ihnen begegnet (Droste, 2002)
- Manfred von Ardenne Des Funkbastlers erprobte Schaltungen: Reprint der Originalausgabe von 1926 (Funk Verlag, 2003)
- Manfred von Ardenne, Gerhard Musiol, and Siegfried Reball Effekte der Physik und ihre Anwendungen (Deutsch, 2003)
- Manfred von Ardenne Empfang auf kurzen Wellen - Möglichkeiten, Schaltungen und praktische Winke: Reprint der Originalausgabe von 1928 (Funk Verlag, 2005)
- Manfred von Ardenne, Gerhard Musiol, and Siegfried Reball Effekte der Physik und ihre Anwendungen (Deutsch, 2005)
- Manfred von Ardenne and Kurt Borchardt (editors) Handbuch der Funktechnik und ihrer Grenzgebiete (Franckh)
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Ardenne 2 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Deutsches Historisches Museum.
- ^ Ardenne[ölü/kırık bağlantı] – Journal of Microscopy.
- ^ Oleynikov, 2000, 6-7.
- ^ Hentschel, 1996, Appendix F; see entry for Ardenne.
- ^ Von Ardenne 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Dieter Wunderlich.
- ^ Oleynikov, 2000, 5.
- ^ Oleynikov, 2000, 10-11.
- ^ Naimark, 1995, 213.
- ^ Today, NII-9 is the Bochvar All-Russian Scientific Research Institute of Inorganic Materials, Bochvar VNIINM. See Oleynikov, 2000, 4.
- ^ Oleynikov, 2000, 13.
- ^ Oleynikov, 2000, 11.
- ^ Riehl and Seitz, 1996, 33-34.
- ^ Oleynikov, 2000, 18.
- ^ Manfred von Ardenne Sauerstoff- Mehrschritt- Therapie. Physiologische und technische Grundlagen (Thieme, 1987)
- ^ Manfred von Ardenne, Alexander von Ardenne, and Christian Hecht Systemische Krebs-Mehrschritt-Therapie (Hippokrates, 1997).
- ^ sachsen.de 24 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Zur Ehrung von Manfred von Ardenne.
- ^ MDR Figaro 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - "Zum 100. Geburtstag von Manfred von Ardenne."
- ^ Manfred von Ardenne Erinnerungen, fortgeschrieben. Ein Forscherleben im Jahrhundert des Wandels der Wissenschaften und politischen Systeme 588-589 (Droste, 1997).
- ^ An honorary professor has the authority to teach, but is not compelled to teach.
