Makat çatlağı
| Makat çatlağı | |
|---|---|
 | |
| Bir Anal fissür | |
| Uzmanlık | Gastroenteroloji  |
Makat çatlağı, makat yırtığı veya anal fissür; anal kanal yüzeyinde meydana gelen yırtılma.[1][2] İlk kez 1934 yılında klinik bir olgu olarak kabul edilen çatlak;[3] makatta yırtılır gibi şiddetli bir ağrı, dışkılama sırasında veya tuvalet kağıdına bulaşmış olarak parlak kırmızı renkte kan ile belirti verir.[1] Makat çatlağı sadece makat deliğinin ağzında olduğu gibi, ilerleyen vakalarda orta hatta makatın arka tarafına doğru genişler. Olguların büyük bir bölümünde makattaki çatlak veya yırtık yüzeysel iken, bazılarında derinleşip makat kasına dek inebilir.
Nedenleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Makat çatlakları sıklıkla makatın aşırı zorlanması yani aşırı ıkınma sonucunda oluşurlar. Bunun dışında kronik hastalıklar, enfeksiyon veya tümörlere bağlı olarak görülebilir.[1][3]
Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]
Kronik ve akut olmak üzere ikiye ayrılır.[2] Akut fissürler kısa süreli küçük ve yüzeysel çatlaklardır. Zorlanmayla bazen yüzeysel, geçici, akut çatlaklar bebekler dahil herkeste oluşabilir. Kronik çatlaklar daha derin ve büyük olan lezyonlardır. Çatlağın komşuluğunda, etrafında deri kıvrımı denen çıkıntının oluşma sebebi uzun süreli hastalıkta komşu derinin sürekli şişmesidir.[2]
Sıklığı[değiştir | kaynağı değiştir]
Kadın ve erkeklerde eşit oranda rastlanır ve tüm yaşlarda görülebilir.[3]
Tedavi[değiştir | kaynağı değiştir]
Cerrahi olmayan yöntemler[değiştir | kaynağı değiştir]
Lifli gıdalar tüketerek veya lift desteği alarak dışkının yumuşatılması, ilaçlarla dışkılamanın kolaylaştırılması, bol su tüketimi, ılık oturma banyoları, anüs çevresine ilaç uygulanarak ağrının giderilmesi veya kasların gevşetilmesi gibi uygulamalar bulunur.[1][3]
Cerrahi yöntemler[değiştir | kaynağı değiştir]
Çoğu çatlakta gerekmemekle beraber özellikle kronik olanlarda cerrahi yöntemler kullanılmaktadır. Buradaki amaç, anal sfinkter kasını gevşetmektir. Kas dokuya Botulinum toksini enjeksiyonu veya dokunun bir kısmının kesilmesi gibi uygulamalar bulunmaktadır.[1][3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e "Anal Fissür". www.tkrcd.org.tr. Türk Kolon ve Rektum Cerrahisi Derneği. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020.
- ^ a b c Menteş, Bülent; Leventoğlu, Sezai (2011). "Anal Fissür" (PDF). Anorektal Bölgenin Selim Hastalıkları. Türk Kolon ve Rektum Cerrahisi Derneği. ss. 37-49. 17 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020.
- ^ a b c d e Ersan, Yılmaz; Yavuz, Nihat; Çiçek, Yusuf; Ergüney, Sabri; Kuşaslan, Ramazan (2004). "Anal Fissürlerde Medikal Tedavi" (PDF). Cerrahpaşa Tıp Dergisi. 35 (4). ss. 194-199. 3 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020.
| Sınıflandırma | |
|---|---|
| Dış kaynaklar |