Mahmut Tali Öngören

Mahmut Tali Öngören (d. 1931, İstanbul - ö. 13 Ekim 1999, İstanbul), Türk gazeteci, yazar, senarist ve TRT Televizyonu kurucusu.

1955 yılında Columbia Üniversitesi'nin Radyo-TV Yayıncılığı Bölümü'nden mezun olan Öngören, TRT Radyoları ve Basın - Yayın Yüksek Okulları'nda çalıştı. Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde Öğretim Üyesi olan Mahmut Tali Öngören, TRT televizyonunun kurulmasına öncülük etmiş olup, birçok ilke imza atmıştır. Türkiye'de ilk Sinematek'i ve Ankara Uluslararası Film Festivali'ni kurmuş, İnsan Hakları Derneği, Dayanışma Yayınevi, İnsan Hakları Vakfı ve TİHAK (Türkiye İnsan Hakları Kurumu Vakfı)'nın Kurucu Üyeleri arasında yer almış (TİHAK'da ilk Geçici Yönetim Kurulu üyesi iken ölmüştür), senaryo ve köşe yazarlığı yapmış, 1990’lı yılların ortalarından itibaren, Türkiye ve Almanya arasında kültürel diyaloğa yönelik sayısız projeye destek vererek, InterFilm Festivali’nin başarıya ulaşmasında katkı sunmuştur.

12 Eylül Darbesi'nde sonra Aziz Nesin ile birlikte "Aydınlar Dilekçesi Hareketi"ni imzalayan kişilerden oldu. Kendisiyle beraber Vedat Türkali, Uğur Mumcu, Atıf Yılmaz, Güngör Dilmen, Murat Belge, Korkut Boratav ve Bahri Savcı gibi isimler vardı.^[1]

Ayrıca Çağdaş Gazeteciler Derneği Genel Başkanlığı görevinde de bulunan Öngören, Radyo - TV - sinema üzerine çeşitli araştırma ve inceleme yazıları ile, Cumhuriyet ve Milliyet gazetelerinin kültür - sanat eklerinde köşe yazıları yazdı, 12 kitabı yayımlandı. Atatürk'le birlikte Bandırma Vapuru'ndan Samsun'a çıkan İbrahim Talî Öngören'in yeğeni olan Mahmut Tali Öngören, Dünya Kitle İletişimi Araştırma Vakfı'nın da kurucusuydu. Gazeteci - yazar Metin Aksoy, Öngören için "Tek başına orkestra" deyimini kullanmaktadır.

Öngören anısına, Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi mezunlarının oluşturduğu "İletişimliler Vakfı"nca "Öngören Bursları" verilmekte, İnterforum tarafından "Öngören - Demokrasi ve İnsan Haklari Ödülü" dağıtılmaktadır.

Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kitap

Senaryo ve Yapım Birinci Kitap, Alan Yayıncılık, Kasım 1985, ISBN 978-975-7414-56-8
Bu Ne Şiddet!, Kitle Yayınları, Kasım 1994, ISBN 978-975-7917-12-0
Senaryo ve Yapım Üçüncü Kitap "Yapım Tekniği", Alan Yayıncılık, Sonbahar 1993, ISBN 975-7414-17-4
Senaryo ve Yapım İkinci Kitap, Alan Yayıncılık, Kasım 1995, ISBN 978-975-7414-45-2
Yarının Radyo ve Televizyon Düzeni Özgür, Özerk ve Çoğulcu Bir Alternatif, İlad İletişim Araştırmaları Derneği, Tüses Türkiye Sosyal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı, 1990