Macera yarışları

Macera yarışları, organizatör tarafından önceden belirlenmiş bir etap ve zaman kısıtlaması çerçevesinde, genelde doğal ve ıssız yerlerde düzenlenen, birden fazla sportif disiplini içeren özel yarışmalardır.

Nispeten yeni bir spor dalı olan Macera Yarışları, İngilizcede "Adventure Races" kavramından Türkçeye çevrilmiştir. Dünyada 1980'lerden itibaren tanınmaya ve yayılmaya başlamış, bugün ise hızla büyüyen bir sektör haline gelmiştir.

Tarihçe

Macera Yarışlarının tarihinin kökenlerini araştırırken karşımıza giderek modern halini almış bir organizasyon yapısı çıkar. 1968 de düzenlenen Uluslararası Karrimor Dağ Maratonu bu sporun kökenlerinden biri olarak gösterilebilir. 1980 yılında Yeni Zelanda da düzenlenen Alpine Ironman de benzer yapılanmasıyla ön plana çıkar. Bu tür yarışmalarda giderek birden fazla disiplinin uygulanması ve bu disiplinler aracılığıyla takımların belirli bir mesafeyi belirli bir sürede katetmeye çalışması istenmiştir.

1989 yılında Gerald Fusil Yeni Zelanda'da Raid Gauloises ismindeki yarışı, Paris-Dakar Rallisi'nden feyz alarak düzenlemiştir. Bu yarış, modern macera yarışlarının ilki sayılmaktadır.

90'lı yıllarda Mark Burnett bu yarışları Amerika ya taşımaya karar vermiş ve daha geniş kitlelere ulaşması için çalışmalara başlamıştır. Burnett bu amaçla 1995 yılında Eco-Challenge yarışını düzenlemiştir. Eco-Challenge ile birlikte bu yarışlarda ve katılımcılarında patlama gözlenmiş ve 'macera yarışları' terimi yerleşmiştir.

Macera Yarışlarıyla ilgili birtakım özellikler

• Standartlarını belirleyen bir federasyon ya da benzeri düzenleme yoktur. Çeşitli şirket ya da şahıslar düzenlediği yarışmalar şeklinde vücut bulmaktadır.
• Yarışmada takımlar yarışır. Takımlardan genelde karma olmaları istenir.
• Yarışmalarda amaç, takımların, kendilerine verilen harita ve pusula yardımıyla, haritada işaretli kontrol noktalarına sırasıyla ulaşmalarıdır.
• Takım elemanlarının yüksek kondisyonun yanı sıra çok sağlam sinir sistemi, soğukkanlılık, liderlik, zor anlarda çözüm üretebilme gibi özelliklere de sahip olması gerekmektedir.

Disiplinler

Birçok farklı disiplini barındırır. En çok rastlanılanlar şunlardır:

• Oryantiring
• Trekking
• Dağ bisikleti
• Tırmanma ve ipli iniş
• Kano

Macera Yarışları Türleri

1. Sprint : 2-4 saatlik yarışlardır. Katılımcılardan oryantiring becerilerinden çok atik ve hızlı olmaları beklenir. Karmaşık oryantiring problemleri yoktur.
2. Dayanıklılık : 4-12 saat arası yarışlardır. Yön bulma becerileri nispeten daha ön plandadır.
3. Tam gün yarışlar : 12-36 saat arasında sürer. İp teknikleride dahil olmaya başlar. Oryantiring önem kazanır.
4. Çok günlü yarışlar : 36 saat - 4 gün arası sürer. Uykusuzluk ciddi bir sorun olmaya başlar, oryantiring çok önemlidir.
5. Keşif : 4-11 gün(ya da daha fazla) sürer. Çok sağlam sinir sistemi, dayanıklılık ve yüksek derece oryantiring becerisi ister.

Yarışçı Profili

Macera Yarışlarında genelde yarışmacılar güçlü karakterli, birçok doğa sporuyla aktif olarak ilgilenen, takım ruhu ve doğada sınırlarını geliştirme gibi amaçları olan kişilerdir. Dünyaca ünlü macera yarışçılarının genelde 40 yaş civarında olmasının nedeni ancak o yaşlarda insan karakterinin böylesine zorlu şartlara ruhen dayanır hale geliyor olması ve tecrübe faktörüdür.

Türkiye'de Macera Yarışları Tarihi

Dünyanın en zor yarışı olarak kabul edilen Eco-challenge yarışına katılan Türk macera yarışı takımı 3 sene üst üste katılılarak yeni bir spor dalını yurtdışında ilk defa gerçekleştirmiş oldu.

Patagonya 1999 Borneo 2000 ve Yeni Zelanda 2001 ekspedisyonları.

1999 Patagonya ekibi Serdar Kılıç, Sinan Saran,Kenan Saran Zeynep Atabay 2000 Borneo ekibi Serdar Kılıç, Sinan Saran, Zeynep Atabay, Gürsel Akay 2001 Yeni Zelanda: Zeynep Atabay,Serdar Kılıç, Cemal Gülas, Oğuz Omur 2000 yılında dünyada yapılan macera yarışlarınında temeli sayılan dağ maratonu yarışlarının bir benzeri DASK Anadolu Dağ Maratonu (Dağ Aşma Yarışması) Türkiye'deki dağ maratonlarının yaratıcısı Gökhan Türe'nin önderliğinde DASK(Doğa Araştırmaları, Sporları ve Kurtarma Derneği)tarafından gerçekleştirildi ve her yıl yenisi yapılmaktadır.

Sırası ile yurt dışında; Terra Incognita -Hırvatistan Bergson Winter Challenge-Polonya X Raid World Cup-Fransa The Raid World Championship-Kanda XVenture Race-Bulgaristan Patagonia Expedition Race-Şili Abu Dhabi Adcenture Challenge-Birleşik Arap Emirlikleriü yarışlarını koşup hem en tecrübeli macera yarış takımı da oldular. Aynı zamanda Expedisyon dalında Patagonya da k yarışta da Dünya 3. sü olmayı başardılar.

Türkiye'de macera yarışı serüvenine sonraki yıllarda Hazırkart Free-Challenge 2003, Trophy Coliseum2000/2003, Nokia City Challenge 2004, Salomon Adventure Race 2004-2005, Gillette Mach3 Turbo Outdoor Challenge 2004-2005, Kurabiye Macera Yarışı, Durusu Macera Yarışı, Atabay İlaç Yeniay Macera Yarışı, Kürtün Macera Yarışı isimli yarışlar izledi.

Türkiye'de Macera Yarışları

Dünyada giderek büyüyen ve teknik detayları netleşmekte olan bu disiplin, Türkiye de de tanınmakta ve yapılmaktadır. Ancak sporcuların çoğunun aslen dağ bisikletçisi oluşu Macera Yarışlarına odaklanılmasını ve özel yöntemlerle gelişim sağlanmasını engellemektedir. Ancak Türkiye'de ilk defa AliRıza Bilal önderliğinde kurulan "Touareg Turk" [1] adlı macera yarışı takımı,çeşitli yarışlar organize etmiş ve Macera Yarışı Dünya kupası ve Dünya Şampiyonasına katılan ilk Türk Macera Yarışı takımı olmuşlardır. Bunun yanında, yurtdışındaki yarışmalara katılımın pahalı oluşu ve sponsor bulmakta çekilen sıkıntılar bu sporun büyümesini nispeten yavaşlatmaktadır. Yine de özellikle Macera Akademisi [2]4 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ilkini Aralık 2005'te düzenlediği ve Mayıs 2006 dan itibaren her yıl 2-3 adet düzenlediği Macera Akademisi Yarışları'yla [3]9 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkiye'de bu spora olan ilgi ve katılımı yükseltmektedir.

Macera Akademisi Yarışları; sadece elit sporcular için planlanmamakta, yeni insanları da macera sporlarına tanıştırmayı amaçlamaktadır. Bu sebeple KISA - ORTA - UZUN şeklinde 3 ayrı kategoride katılım mümkündür.

İlgili Web Siteleri

Macera Akademisi4 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Doğa Sporları Malzemeleri Satışı yapan bir site Doğaya Dağlara ve Gökyüzüne23 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Av ve doğa sporları dergisi resmi web sitesi29 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.