Luigi Dallapiccola

Luigi Dallapiccola
Doğum	3 Şubat 1904 Mitterburg, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu (günümüzde Pazin, Hırvatistan)
Ölüm	19 Şubat 1975 Floransa, İtalya
Meslek	Müzisyen. Piyanist. Opera bestecisi. Müzik eğitimcisi
İmza

Luigi Dallapiccola (d. 3 Şubat 1904 – ö. 19 Şubat 1975. İtalyan müzisyen, piyanist, opera bestecisi, müzik eğitimcisi. "Oniki-ton" prensiplerine, yani serializme, uygun lirik müziksel kompozisyonları ile tanınmıştır.

Yaşamı

1904'te İtalyan asıllı bir ailenin oğlu olarak o zaman Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'na bağlı olan İstriya yarımadasının kentlerinden olan "Mitteburg"'da doğdu. Bu bölgede bu şehir I. Dünya Savaşı sonundan itibaren büyük politik değişikliklere uğradı. Őnce İtalya'nın sonra Yugoslavya'nın bir parçası olduktan sonra günümüzde Hırvatistan'a bağlı Pazin ismiyle anılan kent oldu.

Babası Pio Dallapíccola (1869-1951) bu kentte İtalyanca tedrisat yapan ve İtalyan asıllı öğrencileri olan "Realgymnasıum" okulunda Latince ve Grekçe hocası ve okul müdürü idi. Babası İstriya'nın İtalya'ya verilmesi için çalışan aktivistlerin başkanı idi. Babasının müdürü olduğu okulda eğitime başladı ve 1914'te müzik ve piyano dersleri üzerine dikkatini yöneltmeye başladı. 1915'te İtalya'nın Müttefikler yanında savaşa katılması ile Avusturya idarecileri okulu kapattılar ve İtalyan milliyetçisi olduğu için babasını ve ailesini Graz'da ev tutuklaması altına aldılar.

Savaştan sonra ailesi Rapallo Antlaşması ile İtalya'ya bağlanan Istriya yarımadasında o zaman ismi "Pisino"'ya değiştirilen kentlerine geri döndüler. Luigi Dallapiccola işe Trieste'de müzik çalışmalarına oradaki konservatuvarda devam etti.

1922'den sonra Luigi Dallapiccola müzik çalışmalarına Floransa'da devam ettirdi. Bundan sonra hayatının sonuna kadar ikamet yeri Floransa oldu. 1924'te Floransa'daki konservatuvarıdan piyano virtüözlüğü diplomasi alarak mezun oldu. Aynı yıl 1 Nisan'da Floransa'da Pitti Sarayı Sala Bianca salonunda verilen bir modern müzik konserinde Avrupa modern batı müziğinin öncülüğünü yapan ve "oniki-tonlu" veya serializm akımının önderi olan Arnold Schoenberg şefliğinde verilen konser için yardımcı şeflik yaptı ve bu modern müzik akımına katkılarına bir başlangıç oldu. Dellapiccola'nın hazırladığı ilk müzik eserleri şair Bıagio Marin (1924-1926) şiir metni üzerinde hazırladığı şarkılar, İstriya folklor şarkılarından esinlenen şarkı besteleri ve İtalyan milliyetçi şair Gabriele D’Annunzio şiirlerini içeren "Canzöne del Quarnero" şarkıları oldu.

Floransa'nın müziksel atmosferine girerek konser piyanistlik kariyerine girdi. Arkadaşı kemancı Sandralli ile 1930 yılından başlayarak sonraki 40 yıl süre ile birlikte konserler verip Avrupa konser seyircisine modern bestecilerden Debussy, Ravel, Stravinski, Jánacek gibilerinin eserlerini yaymaya başladılar.

1930'da Dellapioccola Viyana ve Berlin'e gidip bu şehirlerde Strauss'in Elektra ve Salome operaları ve Verdi'nin Simon Boccanegra operalarının yapımlanmasında ve Mahler'in Birinci Senfonisi'nin prömiyer konserinin hazırlanmasında büyük yardımlarda bulundu.

1931'de Roma'daki konservatuvardan kompozisyon diplomasi aldı.

1932'de Gian Francesco Malipiero'nın "Torneo notturno" adlı operasını prömiyer yapımlanmasında yardımcı olarak çalıştı.

1934'te Floransa'daki "Luigi Cherubini Konservatuvarı"'nda "Eşlik için Piyano" Profesörlüğü'ne getirildi. Bu arada kompozisyon hazırlamaya devam etti. Bunlarda "Üç Piyano İçin Müzik" "Concorso ınternazionale del Carillon" yarışmasında birincilik ödülü aldı. 1930'lu yıllarda uluslararası yarışmalarda "Partita pour Orchestre" adlı eseri ile bir sıra ödül kazandı.

1936'da "Michelangelo Buonarroti Koroları" üçüncü serisini tamamlayarak "Tre laudi" adlı bir kompozisyon hazırlayıp "ön-iki tonlu" kompozisyon eserlerine başlangıç yaptı. Aynı yıl Prag, Viyana, Paris'i ziyaret etti ve buralarda ve İtalya'ya gelenler ile (Alban Berg, Darius Milhaud, Francis Poulenc gibi) Avrupa'nın önemli müziksel bestecileri ile bağlanlatılar kurdu. Fransız yazarı Antoine de Saint-Exupéry'den popüler romanı olan Gece Uçuşu'nu operaya çevirrmek için liberetto hazırlamak için izin aldı. Yine o yıl ilk operalardan olan Monteverdi'nin Il ritorno d'Ulisse in patria'nın modern müziğe adaptasyonunu yaptı.

1938'de "Laura Coen Luzzatto" adlı bir Yahudi hanımla ile evlilik yaptı. 1939'da "Santa Cecilia Akademisi" üyesi seçildi. Ertesi yıl Floransa'daki konservatuvarda gösterdiği yüksek liyakat dolayısıyla "Kompozisyon Kursu Profesörü" olarak görevlendirildi. 1940'ta ilk operası olan Gece Uçuşu operasının prömiyer temsili yapıldı.

1942-1945 II. Dünya Savaşı yılları Dellapiccola ve ailesi için zorluklar ve endişeler yılları oldu. Özellikle Mussolini hükûmetinin 1943'te düşürülmesi ile Nazi Almanların İtalya'yı işgal etmeleri Yahudi'lerin İtalya'da yaşamalarını çok zorlaştırdı. Dellapiccola ve Yahudi asıllı karısı Laura Florensa cemiyet hayatından çekilmek zorunda kalıp şehrin kenarındaki tepelik arazide bulunan Fiesole'de bir villada sanki inzivaya çekildiler.

Floransa'nın müttefikler tarafından 11 Ağustos 945'te Almanlardan ele geçirilmesi Dellapıoccola ve ailesi için büyük bir sevinç vesilesi oldu. Dallapiccola Floransa Konservatuvarı'ndaki "Kompozisyon Kursu Profesörü" görevinden ayrıldı ama müzik "Eşlik için Piyano Profesörü" görevine davam etti. Ailenin yeni bir kız çocukları oldu. Harbin bitişinden sonra, Dellapıccola uluslararası ilişkilerini geliştirmeye devanm=m etti. Faşist rejim dolayısıyla ideoloji nedenler ile Londra'da bulunan "Uluslararası Günümüz Müziği Cemiyeti"'nde çekilmiş olan İtalya'nın bu cemiyete tekrar alınmasına büyük katkısı oldu. Dallapıccola'nın modern müziğinin daha geniş olarak tanınması ilk defa ABD'de New York'ta " Due liriche di Anacreonte" eserinin bir konserde çalınması ile başladı. Alessandro Bonsanti'nin başeditörü olduğu "İl Mondo" gazetesinde müzik hakkında yazılar yazmaya başladı. 1949'da Avusturyalı besteci Arnold Schönberg'in 69. yasının kutlaması için onun hayatı ve seserleri için yazdığı makale ile onun müziğe katkılarını ortaya attı ve hazırladığı "Tre Pöemi" adlı eserini ona ithaf etti.

1950'de Floransa'da her yıl yapılan "Maggio Musicale Fierentino" festivalinde "İl prigioniero" adlı eseri temsil edildi. Hayatının karanlık dönemlerindeki I. Dünya Savaşı sonlarında ailesi ile Graz'da hapse atılmaları ve II. Dünya Savaşı sonlarında kendinin ve karısının ırksal nedenle devamlı hapse atılma tehdidi altında yaşaması gibi şahsi hayat tecrübeleri, Dellapiccola'nin bu opera eseri için büyük ilham kaynağı olmuştu. Bu eserin New York'ta Julliard Tiyatrosu'nda ABD prömiyeri yapıldı. Bu eserin temsillerinden sonra Dallapıccola'nın çalışma hayatı nispeten daha rahat bir duruma geçti. Birleşik Amerika'ya birkaç defa ziyarette bulundu. Bunlara arasında 1951 ve 1952'de Tanglewood yaz festivaline iştirak etmesi ve New York'taki Queens Koleji'nden usta-müzikçi dersleri vermesi sayılabilir. Batı Avrupa ve Amerikalarda çok popüler olarak bir konferans konuşmacısı olarak tanındı. Müzik kompozisyon eserleri üzerinde çalışmaları gittikçe azaldı ve hayatının bu geç yıllarında çalşimalarını düzyazı denemeler hazırlamaya teksif etti.

Kariyerinin zirvesi olarak 1968 yazında Berlin'de, konusunu ve ana metnini antik Yunan Homeros'un Odysseia destanından aldığı, "Ulisse" adlı operasının prömiyer temsili yapıldı. Luigi Dallapiccola'nın bu eseri hazırlamak için 10 yıldır çalışmakta olduğu bilinmektedir ve kendisi bu eserin "bir hayat boyu çalışma meyvası" olduğunu ifade etmiştir.

1972'de en son kompozisyonu olan ve bir kahince ismi olan çalgılı ve sesli müzik içeren "Commiatio" adlı eserinin ilk konseri verildi.

Bu son kompozisyonundan sonra Luigi Dallapiccola'nın sağlığı kötüleşti ve 19 Şubat 1975'te Floransa'da yaşamakta olduğu Annalena Sarayı'nın bir ek dairesinde bir akciğer ödemi'si dolayısıyla vefat etti. Hayatının sonuna kadar üzerinde çalıştığı, aralarında ölümünün son gününe kadar üzerine ek yaptığı ama bitmemiş olan bir vokal parça dahil, bazı eser parçaları bulunmaktadır.

Luigi Dallapıccola sol eğilimli hümanist bir sanatkar olduğu için, bestelediği operalar kantatalarda işlediği ana tema, genellikle saldırgan bir cemiyet içinde, kendinin gerçek kişiliğini bulmak için devamlı arayış içinde olan insandır. Müziksel olarak Luigi Dallapiccola "12-ton serializm" metodundan çok etkilenmekle beraber İtalyan "belkanto" geleneklerine de dayanmakta devam etmiştir.

Seçilmiş yapıtları

Operalar

• Volo di Notte (Gece uçuşu) 1940, Floransa
• Il prigioniero (Tutuklu) 1949, Floransa
• Job 1950,
• Ulisse 1968, Berlin

Bale

• Marsia (1948)

Vokal muzik

• Sei cori di Michelangelo Buonarroti il giovane (1933-1936)
• Canti di prigionia (1938-1941)
• Liriche greche (1942-1945)
• Job 1950, Roma (muziksel dram)
• Goetheliederen (1953)
• Canti di liberazione (1955)
• Cinque canti (1956)
• Parole di San Paolo (1964)
• Sicut umbra (1970)
• Commiatio (1972)
• Sex Carmina Alcaei

Ödüller

• Bavyera Güzel Sanatlar Akademisi üyeliği (1953)
• Berlin Güzel Sanatlar Akademisi üyeliği (1958)
• Londra, "Kraliyet Müzik Akademisi" üyeliği (1969)
• Graz "Güzel Sanatlar ve Müzik Akademisi " üyeliği (1969)
• Almanya Kuzey Ren-Vestfalya Eyalet Müzik Büyük Ödülü
• Almanya Braunschweig Şehri "Ludwig-Spohr" Ödülü
• İtalya Friuli-Venezia Giulia Bölgesi "Moretti d'oro" Ödülü
• Paris, Fransa "Arthur Honegger" Ödülü (1972)
• Roma, İtalya Accademia dei Lincei Müzik için "Feltrinelli" Ödülü (1973)
• İtalya Cumhuriyeti Liyakat Nişanı - Büyük-Haç rütbesi (1973)
• "Albert Schweitzer" Uluslararası Güzel Sanatlar Ödülü
• Üniversite Şeref Doktorası unvanları:
  • Birleşik Krallık: Durham Üniversitesi, Edinburgh Üniversitesi (1973)
  • İtalya: Bologna Üniversitesi (1976)

Ayrıca bakınız

• Opera bestecileri listesi

Dış bağlantılar

• Fransızca Wikipedia "Luigi_Dallapiccola" maddesi18 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca) (Erişme:08.09.2012)
• [1]21 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca) (Erişme:08.09.2012)