Lizi Behmoaras

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Lizi Behmoaras
Doğum1950
İstanbul
MeslekYazar, çevirmen, gazeteci
DilTürkçe, Fransızca, İtalyanca, İngilizce, İspanyolca
MilliyetTürkiye Yahudisi
VatandaşlıkTürkiye

Liz Behmoaras (d. 1950, İstanbul), Yahudi asıllı Türk yazar, çevirmen, gazeteci ve köşe yazarıdır.

Röportaj derlemeleri, biyografiler ve romanlar yazdı. Türkiye'de Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş döneminde yaşamış kişilerin hayatını konu alan biyografik eserleri ile tanınmıştır.[1][2]

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

1950 yılında İstanbul'un Şişli ilçesinde doğdu. Ailesi ona, babaannesi Eliza'nın kısaltması olan "Lizi" adını verdi. Yazı hayatında "Liz" adını kullandı.[3] Babası tekstil tüccarı Nesim Katalan, annesi Jaklin Anavi'dir. Fransızca, Türkçe, İspanyolca ve Rumca konuşulan bir evde büyüdü.[3] İlkokulu, Şişli Terakki’nin karşısında bir binada yer alan Özel Aydın Okulu’nda okudu;[3] ardından Notre Dame de Sion Fransız Lisesi'ne devam etti.

Lise’den mezun olduktan sonra çevirmenlik yaptı ve yabancı dil dersleri verdi. Yazı hayatına çevirileriyle girdi. Fransızcadan Türkçeye eserlerini çevirdiği yazarlar arasında Simone de Beauvoir, Ivan Illich, Marie Cardinal ve Paul Valery de vardır.

1986-1996 yılları arasında Şalom gazetesinin kültür servisinde editör olarak çalıştı. Nokta Dergisi'nde, Yeni Yüzyıl ve Cumhuriyet gazetelerinde, ayrıca Liberation, L'Arche ve Tribune Juive adlı Fransız gazetelerinde yazılar yazdı.

İlk kitabı Türkiye'de Aydınların Gözüyle Yahudiler 1993 yılında yayımlandı.[4] Bu kitapta Türkiye'deki Yahudiler hakkında Türkiye'de edebiyatçılar ve aydınlar ile yaptığı söyleşileri bir araya getirdi. İkinci kitabı Yüzyıl Sonu Tanıklıkları da bir röportaj derlemesi idi. Söyleşi kitaplarından sonra biyografi türünde eserler vermeye geçti. 1997 yılında yayımlanan Kimsin Jak Samanon? adlı kitabında büyükannesinin anılarını topladı. Bu kitapta yüzyılın başında Türkiye'deki Yahudi cemaatinin yaşam biçimini, sorunlarını, içinde bulunduğu ortamın bireyleriyle ilişkilerini ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında meydana gelen politik olaylara bakışını aktardı. Ardından Mazhar Osman'ın, Moiz Kohen'in, Suat Derviş'in biyografilerini yazdı. Suat Derviş biyografisi, Bulgarca ve Arapça ’ya çevrildi.[1] İlk romanı Sevmenin Zamanı 2011 yılında yayımlandı. Diğer romanları Alman Subayın Evi (2015), Sen Bir Başka Gittin (2017), Lale Puding Shop (2020) adlarını taşır. Röportaj derlemeleri ve romanlarında kimlik sorunsallığını sorgulamayı amaçlamıştır.[1]

Yazdığı kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Türkiye'de Aydınların Gözüyle Yahudiler[4]
  • Kimsin Jak Samanon?
  • Yüzyıl Sonu Tanıklıkları
  • Bir Kimlik Arayışının Hikâyesi
  • Suat Derviş Efsane Bir Kadın ve Dönemi
  • Mazhar Osman Kapalı Kutudaki Fırtına
  • Yüzyıl Sonu Tanıklıkları Akdenizlilik, Kimlik ve Entelektüalizm Üzerine...
  • Yalnız Değilsin (Alev Alatlı, Ayşe Kulin ve Nurşen Mazıcı ile birlikte)
  • Sen Bir Başka Gittin

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c "Liz Behmoaras". Kalem Ajans web sitesi. 10 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2021. 
  2. ^ "Liz Behmoaras ile son kitabı üzerine... / Suat Derviş: Bir efsane kadın ve dönemi". Şalom Gazetesi. 10 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2021. 
  3. ^ a b c "Lizi Behmoaras ile Sözlü Tarih Görüşmesi". Sozlu Tarih TV youtube kanalı. 31 Ağustos 2016. 10 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ a b "Türkiye'de Aydınların Gözüyle Yahudiler, Lizi Behmoaras". Gözlem Kitap. 5 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2010.