Lehman Brothers
 | |
| Kuruluş | 1850 |
|---|---|
| Kurucu | Henry, Emmanuel ve Mayer Lehman |
| Genel merkezi | , |
| Önemli kişiler | Richard S. Fuld, Jr. |
| Öz kaynak | 22 Milyar Dolar (2007) |
| Çalışan sayısı | 28.000 (2007) |
| Web sitesi | Lehman.com |
Lehman Brothers Inc., merkezi ABD'nin New York kentinde bulunan bir Amerikalı yatırım bankasıdır. Ağırlıklı olarak sabit faizli hisse senetleri ile çalışır. 2004 yılı itibarıyla dünya çapında yaklaşık 20.000 çalışanı vardır.
15 Eylül 2008 tarihinde iflasını açıklamasıyla 613 Milyar USD borcu ile ABD tarihinin en büyük iflası meydana geldi.[1][2][3] İngiliz Barclays bankası, Lehman Brothers'a ait ticari işlemler ve yatırım bankalarının bir kısmını 1.75 milyar dolara satın aldı.[4]
Firmanın geçmişi[değiştir | kaynağı değiştir]
Lehman ailesi yönetimindeki dönem (1859-1969)[değiştir | kaynağı değiştir]
1844'te bir sığır tüccarının 23 yaşındaki oğlu Henry Lehman, Rimpar, Bavyera, Almanya'dan ABD'ye göç etti. Montgomery, Alabama'ya yerleşti ve orada H.Lehman adında kuru gıda sattığı dükkanını açtı. 1847'de kardeşi Emanuel Lehman'ın gelişiyle firmanın ismi H.Lehman and Bro. olarak değişti. 1850'de en genç kardeşleri Mayer Lehman'ın gelişiyle firma adını tekrar değiştirdi ve Lehman Brothers kuruldu.
1850'lerde ABD'de pamuk en değerli ürünlerden birisiydi. Pamuğun yüksek piyasa değeri nedeniyle, üç kardeş müşterilerinden ticari malları için ödeme olarak ham pamuk kabul etmeye başladılar, bu onların ticaretteki ikinci işleri haline geldi. Birkaç yıl içinde işleri oldukça büyüdü ve organizasyonlarının büyük bir kısmını oluşturmaya başladı. 1855'te Henry Lehman'ın sarıhummadan vefat etmesinin ardından diğer kardeşler kendi ürünlerinin ticaretine ve komisyonculuk işlerine yoğunlaştılar.
1858'de pamuk ticaretinin merkezi ABD'nin güneyinden fabrikaların ve komisyoncuların bulunduğu New York'a kaydı. Lehman Brothers New York'taki ilk şubesini Manhattan, Liberty Street'te açtı ve 32 yaşındaki Emanuel Lehman, işleri idare etmek için ofisini buraya taşıdı. 1862'de iç savaş yüzünden çeşitli zorluklarla karşılaştılar. Firma John Durr adındaki bir pamuk taciri ile güçlerini birleştirerek Lehman, Durr & Co. şeklini aldı. Savaşın ardından şirket Alabama'nın yeniden inşasına finansal destek sağladı. Firmanın yönetim merkezi en sonunda New York'a taşındı, ve bu durum 1870'te New York Pamuk Borsası'nın kurulmasına yardım etti. Emanuel Lehman 1884'e kadar borsanın yönetim kurulu başkanlığını yaptı. Firma aynı zamanda demir yolu yapımı işine ve finansal danışmanlık işlerine de girdi.
Lehman Brothers, 1883'ün başlarında Kahve Borsası'nın ve en sonunda 1887'de New York Borsası'nın üyesi oldu. 1899'da International Steam Pump Company'nin imtiyazlı ve adi hisselerinin halka arzını gerçekleştirdi. International Steam Pump Company'nin halka arzına rağmen firma çok kötü bir durumdaydı ve 1906'ya kadar üretime başlayamadı. 1906'da Philip Lehman'ın yönetiminde firma, Sears, Roebuck and Company tarafından yakından takip edilen General Cigar Co.'yu pazara getirmek için Goldman Sachs ile ortaklık gerçekleştirdi. Takip eden 20 yıl süresince, Goldman Sachs ile yapılan birleşmeden kaynaklanan 100'e yakın sorun halledildi. Bunların içinde bazıları; F.W. Woolworth Company, May Department Stores Company, Gimbel Brothers, Inc., R.H. Macy & Company, The Studebaker Corporation, the B.F. Goodrich Co. ve Endicott Johnson Corporation.
Philip Lehman'ın 1925'te emekli olmasının ardından şirketin başına oğlu Robert Lehman "Bobbie" geçti. Şirket Bobbie'nin görev süresi sırasında meydana gelen Büyük Buhran'ı hisse senetleri piyası düzelmişken girişim sermayesi ile atlattı.
Geleneksel bir aile şirketi olan Lehman Brothers'a ilk olarak 1924'te aileden olmayan birisi John M. Hancock katıldı, 1927'de, Monroe C.Gutman, Paul Mazur onu izledi. 1928'de şirket merkezi ünlü One William Street'e taşındı.
1930'larda Lehman Brothers, ilk televizyon üreticisi DuMont'un halka arzını gerçekleştirdi ve Radio Corporation of America (RCA)'ya kaynak yardımı yaptı.
1950'lerde Lehman Brothers, Digital Equipment Company'nin ilk halka arzını gerçekleştirdi.
Gelişen ortaklık (1969-1984)[değiştir | kaynağı değiştir]
Robert Lehman 1969'da öldü. O öldükten sonra ortaklık içerisinde Lehman ailesine mensup başka kimse kalmadı. Lehman ailesindeki halef eksikliği şirkette bir boşluk yarattı. Aynı zamanda Lehman Brothers, 1970'lerin başında zorlu ekonomik çevrede esen sert rüzgarların tam ortasında kalmıştı. 1972'de şirket zor zamanlar geçiriyordu ve 1973'te Bell & Howell Corporation'ın Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO'su Peter Peterson, şirketi kurtarması için getirildi.
Başkan ve CEO Peter Peterson'ın liderliğinde 1975'te Abraham & Co. edinildi ve 2 yıl sonra saygıdeğer fakat zorlu bir sürecin ardından Kuhn, Loeb & Co. ile birleştirildi, Salomon Brothers, Goldman Sachs ve First Boston'ın ardından ülkenin 4. büyük yatırım bankası Lehman Brothers, Kuhn, Loeb Inc. şeklini almış oldu. Peterson, yatırım bankacılığı sektöründe şirketi ciddi faaliyet zararlarından, 5 yıl art arda rekor karlanmada ve özkaynak karlılığına geçmesinde liderlik yaptı.
1980'lerin başlarında Peterson, şirketin yatırım bankacıları ve tüccarlar arasındaki sorunları gidermesi için şirketin Başkan, COO ve eski tacir Lewis Glucksman'ı Mayıs 1983'te kendi co-CEO'su yaptı. Glucksman, şirkete olan eğilimi yükselten çok sayıda değişiklikler yaptı, bunlara Glucksman'ın yönetim tarzı ve piyasalardaki kriz de eklenince, bu bir güç mücadelesine dönüştü, Peterson'ın ayrılışına ve Glucksman'ın tek CEO olarak kalmasına sebep oldu.
İktidar kavgası üzerine soğuyan ve bu durumdan kötü etkilenen bankacılar şirketi terk etti. Birleşme ve Satın Almalar Komitesi Başkanı Steve Schwarzman, 2003'te Private Equity International'a verdiği röportajda:"Lehman Brothers'ta sonuçta işlevsiz hale gelen son derece çekişmeli kurum içi ortam vardı." şeklinde açıklamada bulundu.
American Ekspress ile birleşme (1984-1994)[değiştir | kaynağı değiştir]
American Express'in sahibi olduğu ve yatırım bankacılığından daha çok, komisyonculuk faaliyetleriyle uğraşan menkul kıymetler şirketi, Shearson/American Express, 1984'te 360 Milyon Dolar'a Lehman Brothers'ı satın aldı. 11 Mayıs'ta birleştirilen şirketler, Shearson Lehman/American Express adını aldı. 1988'de Shearson Lehman/American Express ve E. F. Hutton & Co. Shearson Lehman Hutton Inc adı altında birleşti.
1983'ten 1990'a kadar Peter A. Cohen, Shearson Lehman Hutton Inc'in başkanlığını ve CEO'luğunu yaptı ve Shearson Lehman Hutton'ı şekillendirebilmek için E. F. Hutton'ın 1 Milyar Dolar'ını kullandı.
Yatırımların geri çekilmesi ve Bağımsızlık[değiştir | kaynağı değiştir]
1993 yılında American Express, yeni CEO'su Harvey Golub idaresinde, bankacılık ve komisyonculuk faaliyetlerinde yatırımlarını geri çekmeye başladı. American Express bankacılık ve portföy yönetimi oluşumlarını sattı. 1994'te Lehman Brothers Kuhn Loeb halka arzı gerçekleştirilerek Lehman Brothers Holdings, Inc.'ten ayrıldı.
Tekrar birleşeceği yönündeki söylentilere rağmen, CEO Richard S. Fuld, Jr. yönetiminde gayet iyi bir performans gösterdi. 2008 yılına gelindiğinde Fuld şirket için 30 yıldır çalışmaktaydı ve bu Wall Street'teki en uzun CEO çalışma süresiydi. Fuld, Lehman Brothers'ı 1997'deki Asya Finansal Krizi'nden 1998 yılında hisse senetlerindeki sadece 22 dolarlık bir düşüşle çıkarmayı başardı fakat ABD'deki kısa dönem pazarlamayı ve krizin Lehman'ın mortgage tahvili teminatlarındaki etkisini küçümsediğini söyledi. Fuld, diğer rakipleri; Bear Stearns, Merrill Lynch, ve Citigroup CEO'larının istifaya zorlanmasına rağmen, Lehman yönetiminde bulunan Vodafone emekli CEO'su Christopher Gent ve IBM'in emekli CEO'su John Akers'ın Fuld'u zorlama konusunda isteksiz olmasından dolayı, Amerika merkezli mortgage krizi yaşandığında işini korudu.
2001'de şirket Cowen & Co.'nun Özel Müşteri Servisi (PCS) bölümünü satın aldı. Daha sonra, 2003'te hızlı bir şekilde, 1989'da yaptıkları varlık yönetimi işine tekrar girdi. Yönetimi altıdaki varlıklarda 2 Milyar Dolarlık bir başlangıçla, Crossroads Group, Lincoln Sermaye Yönetimi sabit getirili bölümü ve Neuberger Berman satın alındı. (PCS) bölümüyle birlikte bu şirketler ve Lehman'ın özel sermaye şirketi, 2007'de vergi öncesi geliri 800 Milyon Dolar civarında olan ve yaklaşık 3.1 Milyar Dolar gelir getiren, Yatırım Yönetimi Bölümü'nü oluşturdu. İflasa gitmeden önceki dönemde şirketin yönetimi altındaki varlıkların değeri 275 Milyar Dolar'ın üstündeydi. Hepsi birlikte 1994'teki halka açılmadan beri, şirket %600'ün üzerinde bir artışla gelirlerini 2.73 Milyar Dolar'dan 19.2 Milyar Dolar'a, çalışan sayısını da %230'un üzerinde bir artışla 8.500'den yaklaşık olarak 28.600'e yükseltti.[5]
2008 ALB ÇİN HUKUK ÖDÜLLERİ'NDE, Lehman Brothers ödüllendirildi.
- Deal of the Year – Debt Market Deal of the Year
- Deal of the Year – Equity Market Deal of the Year
Tarihten günümüze ortaklıkları[değiştir | kaynağı değiştir]
|
|
Amerikan literatüründe Lehman Brothers[değiştir | kaynağı değiştir]
- Schack, Justin. (May 2005). "Restoring the House of Lehman". Institutional Investor, p. 24-32.
- Auletta, Ken. Greed and Glory on Wall Street: The Fall of the House of Lehman. Random House, 1985
- Geisst, Charles R. The Last Partnerships. McGraw-Hill, 1997
- Lehman Brothers. A Centennial - Lehman Brothers 1850 - 1950. Spiral Press, 1950
- Wechsberg, Joseph. The Merchant Bankers. Pocket Books, 1966 [7]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Bu maddeyle ilgili Wikipedia'nın Almanca versiyonunda yer alan bilgiler. 23 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Lehman Brothers resmi sitesi1 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- GrandCityHotels GmbH, Lehman Brothers'ın Almanya'daki yan kuruluşu
- Lehman Brothers'in öyküsü (İngilizce)
- Yahoo finans sayfalarında Lehman Brothers 22 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Google finans sayfalarında Lehman Brothers 24 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Wikipedi ingilizce sayfalarında hisse senetleri ve Lehmann Brothers 3 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Lehman folds with record $613 billion debt". Marketwatch. 11 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Lehman Brothers iflas etti, kriz başladı". 6 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2013.
- ^ "Lehman Brothers iflas bayrağını çekiyor". 6 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2013.
- ^ "İngiliz Barclays, Lehman Brothers'ı 1,75 milyar dolara satın aldı". Milliyet. 17 Eylül 2008. Erişim tarihi: 4 Eylül 2013.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Batamayacak Kadar Büyük Olmak Neden Yetmedi?:Lehman Brothers". 30 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2013.
- ^ "Ortaklıkla ilgili bu bilgiler Vikipedi'nin ingilizce versiyonundan alınmıştır". 10 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2008.
- ^ Kitaplarda konusu geçen Lehman Brothers ile ilgili bu bilgiler Vikipedi'nin İngilizce versiyonundan 10 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. alınmıştır.
