Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde ormancılık
Kuzey Kıbrıs'ta ormancılık, toplam 480.74 km2'lik (480,740 dönüm) alan kaplayan ormanlarda yapılır. Bunun yanı sıra, 25.116 kilometrekarelik bir orman açması ve orman içi açıklık alanı bulunmaktadır.[1]
2008 yılında yapılan Orman Aranjeman Planı verilerine göre gerçek orman alanı miktarı 65,426 hektar olup ülkenin %19,69'unu teşkil etmektedir. Bunun 25,712 hektarı (%39.30) verimli orman, 39,714 (%60.70) hektarı ise bozuk orman alanıdır. Bu verilere göre, ülke arazisinin yaklaşık %7'si verimli ormanlarla kaplıdır ve bu, ormanların işlevini yerine getirebilmesi için gerekli olan %30'un çok altındadır.[2]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk Çağ'ın ilk dönemlerinde adanın büyük bir kısmı ormanlarla kaplıydı. Geçen zaman içinde gemi yapımı, bakır madenleri, kereste ihracatı, keçiler ve son olarak da orman yangınlarıyla orman örtüsü küçüldü. 1992 yılında adadaki ormanlık arazi miktarı %20'den azdı.[3]
1975-2008 yılları arasında toplam 1575 orman yangını meydana geldi. Bu yangınlarda 14,381'i özel arazi, 13,470'i ise devlet arazisi olamk üzere toplam 27,851 hektar orman yandı. Bu yangınlar sonucu ortaya çıkan toplam zarar yaklaşık 2.1 milyon TL oldu. En fazla yangın çıkan aylar haziran ile eylül arasındaki aylar, en fazla yangın çıkan yıllar ise 1985 ile 1994 arasındaki yıllar olarak belirlendi.[4] 1982-1988 yılları arasında 1171 hektar ormanlık arazi yandı, buna karşılık olarak ise 1456 hektar ekildi.[5]
Ormanlık alan dağılımı[değiştir | kaynağı değiştir]
Lefkoşa ilçesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Lefkoşa ilçesinde toplam 14.165 km2 (14,165 dönüm) ormanlık alan bulunur. Toplamda 375.4 km2'lik bir yüzölçümü bulunan ilçede ormanlık arazi oranı %3.77'dir. Bu ormanlık alanın 0.262 kilometrekaresi Lefkoşa Merkez bölgesinde, 13.689 kilometrekaresi Değirmenlik bölgesinde, 0.214 kilometrekaresi ise Ercan bölgesinde bulunur. Yerleşim yerine göre ormanlık alan dağılımı aşağıdadır (Bir kilometrekare yaklaşık 1000 dönümdür):[6]
Değirmenlik bölgesi[değiştir | kaynağı değiştir]
|
Gazimağusa ilçesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Gazimağusa ilçesinde toplam 75.014 km2 (75,014 dönüm) ormanlık alan bulunur. Toplamda 745.5 km2'lik bir yüzölçümü bulunan ilçede ormanlık arazi oranı %10.06'dır. Bu ormanlık alanın 2.733 kilometrekaresi Gazimağusa A bölgesinde, 0.122 kilometrekaresi Gazimağusa B bölgesinde, 0.251 kilometrekaresi Akdoğan bölgesinde, 54.091 kilometrekaresi Geçitkale bölgesinde, 17.817 kilometrekaresi ise Gönendere bölgesinde bulunur. Yerleşim yerine göre ormanlık alan dağılımı aşağıdadır (Bir kilometrekare yaklaşık 1000 dönümdür):[7][8]
Ağaç türleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Kıbrıs'ta ormanlardaki en yaygın ağaç türleri servi, çam, meşe ve İngilizlerin getirdiği okaliptüstür. Bunlar dışında Kıbrıs akasyası, nar, zeytin ve turunç ağaçları da ormanlarda bulunur. Bu bitki örtüsü Akdeniz ikliminin bir sonucudur. Ormanlarda yaprağını döken pek çok ağaç bulunur. Bunun dışında, zeytingiller, çamgiller, Turunçgiller ve bodur ağaçlar da yaygındır.[9]
2008 yılında yapılan araştırmalara göre ülkedeki orman ağaçlarının dağılımı şöyledir:[10]
| Ağaç türü | Kapladığı alan (hektar) | Dağılımı |
|---|---|---|
| Kızılçam | 30,603.0 | %46.78 |
| Fıstık çamı | 1502.9 | %2.29 |
| Servi | 461.7 | %0.70 |
| Okaliptüs | 348.2 | %0.53 |
| Akasya | 384.7 | %0.58 |
| Halep çamı | 85.7 | %0.13 |
| Ardıç | 9533.2 | %14.57 |
| İbreliler arası karışık | 15,407.9 | %23.55 |
| Yapraklılar arası karışık | 4204.4 | %6.42 |
| İbreliler-Yapraklılar karışık | 2884.3 | %4.40 |
Ormanlardan da geçen Kanlıdere'de yapılan bir araştırmada 15 farklı ağaç türü tespit edilmiş ve bölgedeki en yaygın türün Eucalyptus camaldulensis olduğu bulunmuştur.[11]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ KKTC Devlet Planlama Örgütü. 2008 Yılı Makroekonomik ve Sektörel Gelişmeler (Haziran 2010 bas.). s. 235.
- ^ KKTC Devlet Planlama Örgütü. 2008 Yılı Makroekonomik ve Sektörel Gelişmeler (Haziran 2010 bas.). s. 234.
- ^ Hakeri, Bener Hakkı (1992). "Kıbrıs". Kıbrıs Türk Ansiklopedisi. I. Kıbrıs Gazetesi Yayınları. s. 201.
- ^ "Doğayı sevmiyoruz". Kıbrıs Gazetesi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2010.
- ^ İstatistik Yıllığı 1988. KKTC Devlet Planlama Örgütü. ss. sf. 146.
- ^ KKTC Tarım Bakanlığı İstatistik ve Planlama Şubesi. Tarımsal Yapı ve Üretim 2007. s. 10.
- ^ KKTC Tarım Bakanlığı İstatistik ve Planlama Şubesi. Tarımsal Yapı ve Üretim 2007. s. 12.
- ^ KKTC Tarım Bakanlığı İstatistik ve Planlama Şubesi. Tarımsal Yapı ve Üretim 2007. s. 11.
- ^ "Kuzey Kıbrıs'ta Doğal Yaşam - Flora". Orta Doğu Teknik Üniversitesi. 25 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2010.
- ^ KKTC Devlet Planlama Örgütü. 2008 Yılı Makroekonomik ve Sektörel Gelişmeler (Haziran 2010 bas.). s. 237.
- ^ Kıbrıs Türk Biyologlar Derneği (2003). Kanlıdere ve Asi Dere Florası. Kıbrıs Türk Biyologlar Derneği. ss. Giriş - XV.