Kurtuluş (film)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kurtuluş
Deliverance
"Kurtuluş" (Deliverance) filminin Türkçe sinema afişi
YönetmenJohn Boorman
YapımcıJohn Boorman
SenaristJames Dickey (Kendi Romanından)
OyuncularJon Voight
Burt Reynolds
Ned Beatty
Ronny Cox
Görüntü yönetmeniVilmos Zsigmond
KurguTom Priestley
StüdyoWarner Bros. Pictures
DağıtıcıWarner Bros. Pictures
CinsiSinema filmi
TürüMacera, dram, gerilim
RenkRenkli (Technicolor)
Yapım yılı1972
Çıkış tarih(ler)i30 Temmuz 1972 ABD
Süre109 dakika
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
Dilİngilizce
Bütçe2 Milyon $
Hasılat22,6 Milyon $ (ABD sadece video gelirleri)
Diğer adlarıKurtuluş (Türkiye)
Délivrance (Fransa)
Defensa (İspanya)
Beim Sterben ist jeder der Erste (Almanya)
Un Tranquillo week-end di paura (İtalya)

Kurtuluş (Özgün adı: Deliverance), 1972 yapımı Amerikan macera gerilim filmdir.

Senaryosunu James Dickey'in 1970 tarihli aynı adlı kendi romanından uyarlayıp yazdığı filmin yönetmeni John Boorman dır. İngiliz yönetmen John Boorman Warner Bros şirketi adına filmin yapımcılığını da üstlenmiştir. Filmin başlıca rollerinde Jon Voight, Burt Reynolds, Ned Beatty ve Ronny Cox oynamışlardır. Senarist James Dickey'in filmde küçük bir de rolü var; Şerif Bullard rolünde kısa bir süre gözüküyor. Kurtuluş, Ned Beatty'nin sinemadaki ilk filmidir.

James Dickey'in romanı 1971 yılında Türkiye'de Babil Kitap tarafından Türkçe olarak yayımlanmış ve tıpkı ABD'de olduğu gibi haftalarca çok satanlar listesinde kalmıştı. Bu sırada roman henüz sinemaya aktarılmamıştı.

Filmde bir hafta sonunu vahşi doğanın içinde geçiren 4 şehirli arkadaşın güzel başlayan nehir yolculuklarının kabusa dönüşmesi, fiziksel ve ruhsal sınırlarının sonuna kadar zorlanması anlatılmaktadır. Bir 'vahşi doğaya dönüş macerası' gibi başlayan film, uygarlık dışı varlıkların yaşadığı bir cehenneme yapılan kıyamet yolculuğuna dönüşür.

1973'te 3 dalda Oscar'a aday gösterilen film ABD'de "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek Kongre Kütüphanesi'nin "Ulusal Film Arşivi"nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.[1]

Özet[değiştir | kaynağı değiştir]

ABD'nin güney eyaletlerinden Georgia ile Güney Carolina 'yı birbirinden ayıran kurgusal Cahulawassee nehri üzerine bir baraj inşa edilmek üzeredir. Kısa bir süre sonra bu nehir ortadan kalkacak yerini de yapay bir baraj gölü alacaktır. Atlanta'lı doğa tutkunu Lewis (Burt Reynolds) ve üç şehirli arkadaşı, Ed (Jon Voight) Bobby (Ned Beatty) ve Drew (Ronny Cox) nehrin doğası sonsuza dek bozulmadan önce son bir kez kano ile nehri boydan boya geçmeyi ve bir çeşit macera yaşamayı planlarlar. Bu hafta sonu tatilinin her zaman golf oynadıkları hafta sonlarından farklı olmasını istemektedirler. Nehir boyunca ormanın derinliklerine doğru ilerledikçe doğanın güzelliği ile ters orantılı olarak yöre insanlarının pek de dost canlısı olmayan davranışları ile karşılaşırlar ve yolculukları bir kabusa dönüşür.

Oyuncu kadrosu[değiştir | kaynağı değiştir]

Jon Voight Ronny Cox Ned Beatty ve Burt Reynolds.
Filmin soundtrack albümünün kapağı.

Film hakkında notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • "Deliverance" Ned Beatty 'nin ilk filmidir.
  • Burt Reynolds 'un da sinemada çıkış yaptığı film budur. Dört başrol oyuncusu arasında o gün için star olan sadece Jon Voight'ti.
  • 2 Milyon dolar gibi mütevazı bir bütçe ile çekilen filmde giderleri en az seviyede tutabilmek için prodüksiyonla ilgili hiçbir şey için sigorta yapılmamış, hatta dublör bile kullanılmamış. Aktörler tehlikeli sahneleri kendileri oynamışlardır. Ayrıca profesyonel oyuncular yerine bizzat yöre insanları kendi rollerinde oynanmışlar. Bu maliyeti azaltırken gerçekçilik duygusunu arttıran bir faktör olmuştur.
  • Filmin gösterime girmesinin ardından filme özenip filmin çekildiği nehirde aynı yolculuğu tekrarlamayı deneyenlerden 31 kişi boğularak can vermiş.
  • Film en çok hafızalara kazınmış iki sahnesi ile hatırlanır. Bunlardan ilki Drew (Ronny Cox) ve Lonnie (Billy Redden)'nin gitar ve banjo çalarak düet yapmalarıdır. İkincisi ise Bobby (Ned Beatty) 'nin Hillbilly olarak adlandırılan dağ köylüleri tarafından cinsel tacize uğradığı sahnedir.
  • Hillbilly özellikle ABD 'nin güney eyaletlerinde ıssız, dağlık bölgelerde yaşayan kırsal insanları için kullanılan biraz da aşağılayıcı bir terimdir. Bu terim popüler kültürde biraz daha çarpıtılmış ve şehirde yaşayan kaba saba eğitimsiz insanlar için de zaman zaman kullanılmıştır, örneğin konusu Chicago 'da geçen Married… with Children (Evli ve Çocuklu) adlı TV sitcom dizisinde bu ima yapılmıştır. Country müziği eskiden Hillbilly Müziği olarak adlandırılırken 1950'lerden sonra bu terim aşağılayıcı bulunup terkedilmiştir.[2] Hillbilly'lerin popüler kültürde en geniş biçimde yer almış bir örneği de Kentucky'li bir aileyi anlatan satirik çizgi roman Li'l Abner'dır. Al Capp'ın yazıp çizdiği bu öyküler Türkiye'de gazetelerde Hoş Memo adıyla yayımlanmıştı.[3][4][5]

Filmin müziği[değiştir | kaynağı değiştir]

  • 1.Dueling Banjos
  • 2.Little Maggie
  • 3.Shuckin' The Corn
  • 4.Pony Express
  • 5.Old Joe Clark
  • 6.Eight More Miles To Louisville
  • 7.Farewell Blues
  • 8.Earl's Breakdown
  • 9.End Of A Dream
  • 10.Buffalo Gals
  • 11.Reuben's Train
  • 12.Riding The Waves
  • 13.Fire On The Mountain
  • 14.Eighth Of January
  • 15.Bugle Call Rag
  • 16.Hard, Ain't It Hard
  • 17.Mountain Dew
  • 18.Rawhide

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2009. 
  2. ^ en:Hillbilly Filmdeki yöre insanları hakkında bilgi
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2009. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2009. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2009. 
  6. ^ en:Deliverance

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]