Korkut
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Temmuz 2011) |
| Korkut | |
|---|---|
 Türkiye'de bulunduğu yer | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Muş |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Hasan Sadebıyık[1] |
| • Belediye başkanı | Sami Pekbay (AK Parti)[2] |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 503 km² |
| Rakım | 1400 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 25,817 |
| • Kır | 21,311 |
| • Şehir | 3.646 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 436 |
| İl plaka kodu | 49 |
Resmî site http://www.korkut.gov.tr/ | |
Korkut, Muş ilinin bir ilçesidir.
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Muş Ovasında insan yerleşimleri günümüzden yaklaşık 10.000 yıl öncesine gitmektedir. Korkut kasabasına eski adını veren höyük yeterince incelenmemiş olmakla birlikte en azından Eski Bronz Çağına (MÖ 3000 dolayı) tarihlenebilir. MÖ 9. yüzyılda bölge bir süre Van merkezli Urartu devletinin hakimiyeti altına girmiştir.
Muş Ovasına egemen olan Taron 3 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. beyliği (veya krallığı) 4. yüzyıl ortalarından 9. yüzyıl başlarına dek Ermeni Mamikonyan 17 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (veya Mamigonyan) hanedanının yönetiminde bulunmuş, 825 yılı dolayında ise yine bir başka Ermeni bey sülalesi olan Bagratlıların 14 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Pakraduni'lerin) egemenliğine geçmiştir. Til kasabasının bugünkü önemini söz konusu ikinci beylik döneminde kazandığı anlaşılmaktadır. 967 yılında Bizans İmparatorluğu Taron krallığının varlığına son vererek bölgede merkezi yönetimi kurmuş, bu tarihten yaklaşık yüz yıl sonra Alparslan’ın komutanlarından Seyit İbrahim Türk egemenliğini tesis etmiştir.
Kasabanın eski adı olan "Til" ilk kez 11. yüzyıl ortalarında Ermeni tarihçi Stepanos Asoğik 3 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'in vekâyinamesinde kayda geçirilmiştir. Asoğik'in ifadesine göre 867 yılında Bizans imparatoru seçilen Ermeni kökenli I. Vasil (Basileios) aslen Til köylü idi. Esasen Aramice (yani Süryanice) bir sözcük olan Til, "höyük, insan yapımı tepe, tümülüs" anlamındadır. Ermenice, Kürtçe ve Arapça gibi bölge dillerinde aynı anlamda kullanılır.
19. yüzyılın son yıllarında Til köyünde 37 hane Ermeni ve 61 hane Kürt nüfus yaşadığı belirtilmektedir.[4] 1914 tarihli bir başka kaynağa göre kasabada 52 hanede toplam 500 dolayında Ermeni ve 80 dolayında Çerkes nüfus yaşamakta, Ermenilere ait Meryemana ve Surp Mesrob adında iki kilise ile 36 öğrencisi olan bir ilkokul bulunmakta idi.[5] Günümüzde kasaba nüfusunun tamamına yakını Kürtçe konuşmaktadır.
Uzun süre Muş merkez ilçesine bağlı bucak statüsünde kalan Til 1964 yılında Korkut adını aldı. 9.5.1990 tarih ve 3644 Sayılı kanunla ilçe statüsünü kazandı.
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1990[6] | 27.441 | 3.212 | 24.229 |
| 2000[7] | 32.416 | 6.135 | 26.281 |
| 2007[8] | 26.064 | 2.948 | 23.116 |
| 2008[9] | 26.856 | 3.227 | 23.629 |
| 2009[10] | 27.134 | 3.102 | 24.032 |
| 2010[11] | 27.016 | 3.207 | 23.809 |
| 2011[12] | 27.131 | 3.316 | 23.815 |
| 2012[13] | 26.992 | 3.524 | 23.468 |
| 2013[14] | 26.833 | 3.604 | 23.229 |
| 2014[15] | 26.431 | 3.453 | 22.978 |
| 2015[16] | 26.035 | 3.447 | 22.588 |
| 2016[16] | 25.845 | 3.526 | 22.319 |
| 2017[16] | 25.232 | 3.457 | 21.775 |
| 2018[16] | 25.817 | 3.614 | 22.203 |
| 2019[16] | 24.830 | 3.374 | 21.456 |
| 2020[16] | 24.957 | 3.646 | 21.311 |
Eğitim ve kültür[değiştir | kaynağı değiştir]
İlçe genelinde okuma-yazma oranı % 70'tir. İlçede Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü, 1 tane Çok Programlı Lisesi, Yari Açık Cezaevinden okula dönüştürülen 1125 kapasiteli Kümbet Yunus Emre YİBO, Korkut YİBO ve Altinova beldesinde hizmet veren Altinova YİBO, 9 tane II. Kademesi olan okul, 23 tane birleştirilmiş okul bulunmaktadır. İlçe genelinde branş öğretmeni 60, sınıf öğretmeni 62 toplam 122 kadrolu öğretmen mevcut olup ayrıca 36 tane sözleşmeli öğretmen, 71 tane ek ders karşılığı olarak görevlendirilen ve 22 tane usta öğretici öğretmen bulunmaktadır.
Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]
Ekonominin temeli tarım ve hayvancılıktır. Sulu tarım olanakları az olduğundan gelir seviyesi düşüktür. 4000 dekar tarım alanını sulanmasını sağlayacak olan Korkut göleti ve sulama kanallarının bitmesi halinde tarım alanında gelir seviyesi yükselecektir. 109.108 dekar tarım alanından 18.926 dekar alan sulanmaktadır. 88.000 büyükbaş, 65.000 küçükbaş hayvan mevcuttur. İlçe de yetiştirilen baslıca ürünler buğday, arpa, nohut, fasulye, şeker pancarı, yonca, korunga, patates ve lahanadır.
Ulaştırma ve altyapı[değiştir | kaynağı değiştir]
İlçede posta işleri merkez müdürlüğünce hizmet verilmektedir. İlçe merkezde 808 kapasitede Dicle, Altınova Beldesinde 504 kapasite de Eli fitre 11, Kara kale Beldesinde 304 kapasitede Dicle, Güneyik Köyünde 504 kapasitede Dicle, Güven Köyünde 304 kapasitede Levent ve Taşlıca Köyünde 504 kapasitede Dicle santrali bulunmaktadır. 26 köyün 9´unda şebekeli sistem diğerlerinde ise çeşme sistemi ile su verilmektedir. 8 köyün yolu asfalt diğerlerinin stabilizedir.
Mahalli idareler[değiştir | kaynağı değiştir]
Korkut ilçesi 2 Belde 26 köy ve 13 mezradan teşkil etmiştir.
İlçe merkezinde 3 Mahalle, Altınova Beldesinde ise 4 mahalleden oluşmuştur. Yeni kurulan Karakale beldesinde ise henüz mahalle teşkil edilmemiştir. Mahalli İdareler İlçe özel idaresi Merkez, Altınova ve Karakale belediyeleri ile 26 köy, 13 mezra ve toplam 7 mahalleden oluşmaktadır.
Sosyal yapı[değiştir | kaynağı değiştir]
İlçede evler genellikle tek katlı kerpiçten veya taştan yapılmıştır. Çok çocuklu kalabalık aile yapısı hakimdir. Halk oyunları Aşırma, Koçeri, Botani ve Gerandi'dir. Evlilik öncesi evliliğe aile büyükleri karar verir. Kız isteme töreninden sonra "Şerbet İçme" de denilen nişan merasimi yapılır. Düğün ise genellikle Çarşamba günü erkek tarafının evinde toplanmayla baslar, Perşembe sabahı gelin alınmasıyla sona erer.
Ölüm olaylarında, cenazeyi defin işlemini müteakip ertesi gün cenaze evinde taziye kabul edilir. Erkek ve kadın taziyeleri ayrı yerlerde yapılır. Kur'an'dan ayetler okunur ve başsağlığı dilenir. Kadınlar arasında "Sadu" denilen ağıtlar yakılır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2012.
- ^ http://secim2019.hurriyet.com.tr/il/mus-49-2[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ Eprigyan, Coğrafya Sözlüğü, Venedik 1901, cilt 2 sayfa 38.
- ^ Kévorkian & Paboujian, Les Arméniens dans l'Empire Ottoman à la veille du Génocide, Paris 1992, sayfa 488.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Korkut Nüfusu - Muş". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Muş Korkut Nüfusu". nufusune.com.