Koka ağacı

Koka ağacı
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Plantae;
Bölüm:	Magnoliophyta;
Sınıf:	Magnoliopsida;
Takım:	Malpighiales;
Familya:	Erythroxylaceae;
Cins:	Erythroxylum;
Tür:	E. coca;
İkili adlandırma
	Erythroxylum coca; Lam.

Koka ağacı (Erythroxylon coca), Erythroxylaceae (kokaağacıgiller) familyasından Güney Amerika kökenli, 1-2 metre boyunda çalı tipli bir ağaççık. İki alt türü bulunur. Kuzeybatı Arjantin, Bolivya, Peru, Ekvador ve Kolombiya'da, bu bölgelerin bazılarında yasa dışı olsa bile, ekonomik olarak yetiştiriciliği yapılmaktadır.^[1]

Koka ağacının yaprakları kokain ve başka alkaloidler taşır ve kurutulmuş yapraklarına koka adı verilir. Yapraklarda yer alan kokain miktarı %0,25 ila %0.7 arasında değişir.^[2] Ayrıca tanen, uçucu yağ ve başka alkaloidler de yapraklarda bulunur. Ağacın çiçekleri küçük ve sarımtraktır. Meyveleri tek çekirdekli olup kırmızı kiraza benzer.

Üretim[değiştir | kaynağı değiştir]

Amerika'nın bazı bölgelerinde, özellikle And Dağları'nda yerli halk tarafından koka yapraklarını çiğnemek adet haline gelmiştir ve bu bölgede yaşayan yerli halkların kültürlerinde önemli bir konuma sahiptir. And Dağları'nda bulunan Kolombiya, Peru ve Bolivya dünyada koka ağacı ekilmiş alanların %98'ine sahiptir.^[3] Bu ülkeler aynı zamanda yasa dışı ticaret için üretilen kokainin ham maddesi olan koka yapraklarının en büyük üreticisi olma konumundadır.

Kullanım[değiştir | kaynağı değiştir]

Koka yapraklarından elde edilen kokain ve tuzları, özellikle küçük cerrahi müdahalelerde lokal anestezik olarak kullanılmaktadır. Koka yapraklarının uyarıcı ve kuvvet verici özellikleri de vardır. Coca-Cola 1885 ile 1903 yılları arasında ürettiği içeceklerde koka yaprağı ekstresi kullanmıştır.^[4] Geleneksel kullanım da Güney Amerika'da yaygındır.

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Koka ağacının meyveleri
Ağacın yapraklarından yapılmış çay
Bolivya'da bir Koka yaprağı tutan yerli
Peru'da bir pazarda satılan koka yaprakları
Koka ağacı

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Plowman, T (1979). "Botanical Perspectives on Coca". Journal of Psychedelic Drugs. 11 (1–2). ss. 103-117. doi:10.1080/02791072.1979.10472095.
^ Plowman, T; Rivier L (1983). "Cocaine and Cinnamoylcocaine content of thirty-one species of Erythroxylum (Erythroxylaceae)". Annals of Botany. Cilt 51. Londra. ss. 641-659. doi:10.1093/oxfordjournals.aob.a086511.
^ Dion, Michelle L; Russler, Catherine (2008). "Eradication Efforts, The State, Displacement And Poverty: Explaining Coca Cultivation In Colombia During Plan Colombia". Journal of Latin American Studies. 40 (3). ss. 399-421. doi:10.1017/s0022216x08004380.
^ "Coca Leaf". tni.org. 1 Ocak 2015. 6 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2019.

[Plowman1979-1] Plowman, T (1979). "Botanical Perspectives on Coca". Journal of Psychedelic Drugs. 11 (1–2). ss. 103-117. doi:10.1080/02791072.1979.10472095.

[Plowman1983-2] Plowman, T; Rivier L (1983). "Cocaine and Cinnamoylcocaine content of thirty-one species of Erythroxylum (Erythroxylaceae)". Annals of Botany. Cilt 51. Londra. ss. 641-659. doi:10.1093/oxfordjournals.aob.a086511.

[Dion2008-3] Dion, Michelle L; Russler, Catherine (2008). "Eradication Efforts, The State, Displacement And Poverty: Explaining Coca Cultivation In Colombia During Plan Colombia". Journal of Latin American Studies. 40 (3). ss. 399-421. doi:10.1017/s0022216x08004380.

[ReferenceA-4] "Coca Leaf". tni.org. 1 Ocak 2015. 6 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2019.

[1]

[2]

[3]

[4]