Ketçe
| Ketçe | |
|---|---|
| остыганна ка’ (Ketçe) Кетский язык (Rusça) | |
| Ana dili olanlar |  Rusya |
| Konuşan sayısı | 20 (2019)[1] (tarih gerekli) |
| Dil ailesi | Dene-Yenisey ?
|
| Yazı sistemi | Kiril |
| Dil kodları | |
| ISO 639-3 | ket |
Ketçe ya da eskiden bilinen adıyla Yenisey Ostyakçası (Ketçe: остыганна ка’ ; Rusça: Кетский язык), Yenisey Nehri civarlarında Ketler tarafından konuşulan izole dil. Yenisey dilleri arasında hayatta kalan tek dildir. Nesli tükenme tehlikesi altında olan diller sınıfındadır.[2] Anadili Ketçe olan etnik Ket sayısı 1926'da 1.225 iken 1989'da 537'ye düşmüştür. UNESCO nüfus sayımına göre bu sayı o zamandan beri 150'ye düşmüştür. 2005 nüfus sayımında anadili 485 kişi olduğu bildirilmiştir., ancak bu sayının şişirildiğinden şüpheleniliyor.
Lehçeleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kuzey Ketçesi [İngilizce Northern Ket dialect; Rusça северный диалект]. Kureyka (Курейка) ırmağı ile Munduyski (Озеро Мундуйское) gölü civarında konuşulur.
- Maduyka şivesi [İngilizce Maduika sub-dialect; Rusça мадуйкинский говор]. Maduyka (Мадуйка) köyünde konuşulur.
- Merkezi Ketçe [İngilizce Central or Middle Ket dialect; Rusça центральный диалект]. Surgutiha (Сургутиха)'dan Turuhansk (Туруханск)'a kadar olan bölgede konuşulur.
- Kuzey şivesi [İngilizce Northern sub-dialect; Rusça северный говор]. Vereşçagin (Верещагин)'den Turuhansk (Туруханск)'a kadar olan bölgede konuşulur.
- Surgutiha şivesi [İngilizce Surgutikha sub-dialect; Rusça сургутихинский говор, южный говор]. Surgutiha (Сургутиха) köyünde konuşulur.
- Güney Ketçesi [İngilizce Southern Ket dialect; Rusça южный диалект, нижнеимбатский]. Podkamennaya Tunguska (Подкаменная Тунгуска) ırmağından Yeloguya (Елогуя) ırmağının yukarısına kadar olan bölgede konuşulur.
- Sulomay şivesi [İngilizce Sulomai sub-dialect; Rusça суломайский говор]. Sulomay (Суломай) köyünde konuşulur.
- Kellog şivesi [İngilizce Kellog sub-dialect; Rusça келлогский говор]. Kellog (Келлог) köyünde konuşulur.
- Podkamennaya Tunguska şivesi [İngilizce Podkamennaja sub-dialect; Rusça подкаменнотунгусский говор]
- Yeloguya şivesi [İngilizce Eloguja sub-dialect; Rusça елогуйский говор]
Alfabe[değiştir | kaynağı değiştir]
1930'larda Latin tabanlı alfabe geliştirilmiştir ve kullanılmıştır:
| A a | Ā ā | Æ æ | B в | C c | D d | E e | Ē ē |
| Ə ə | F f | G g | H h | Ꜧ ꜧ | I i | Ī ī | J j |
| K k | L l | M m | N n | Ņ ņ | Ŋ ŋ | O o | Ō ō |
| P p | Q q | R r | S s | Ş ş | T t | U u | Ū ū |
| V v | Z z | Ƶ ƶ | Ь ь |
1980'lerde Kiril tabanlı yeni alfabe oluşturuldu:
| А а | Б б | В в | Г г | Г̡ г̡ | Д д | Е е | Ё ё |
| Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Ӄ ӄ | Л л | М м |
| Н н | Ӈ ӈ | О о | Ө ө | П п | Р р | С с | Т т |
| У у | Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ |
| Ә ә | Ы ы | Ь ь | ’ | Э э | Ю ю | Я я |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ {{Web kaynağı | url = http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/Documents/Vol4/pub-04-05.pdf 30 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "UNESCO tehlike altında olan diller atlası". 11 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- https://web.archive.org/web/20121028223548/http://minlang.srcc.msu.ru/kets/g/g_home_en.htm A Multimedia Database of Ket (İngilizce)
- https://web.archive.org/web/20070320100658/http://lingsib.unesco.ru/ru/languages/ket.shtml.htm Кетский язык (Rusça)
