Karaz Höyük
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Karaz Höyük |
| il: | Erzurum |
| İlçe: | Merkez |
| Köy: | Karaz |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | |
| Tescil durumu: | Tescilli[1] |
| Tescil No ve derece: | 3173 / 1 |
| Tescil tarihi: | 14.05.1987 |
| Araştırma yöntemi | Kazı |
Karaz Höyük, Erzurum il merkezinin yaklaşık 16 km. batı – kuzeybatısında yer alan bir höyüktür. Yaklaşık 200 metre çapındaki tepe 16 metre yüksekliktedir. Karasu Çayı'nın suladığı ovanın kuzeyindedir.[2]
Kazılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Höyük ilk kez 1941 yılında H. Örs tarafından saptanmıştır. Daha sonra 1942 ve 1944 yıllarında Türk Tarih Kurumu adına Dr. Hamit Zübeyir Koşay[3] ve Kemal Turfan başkanlığında kazılar yapılmıştır.[2][4]
Tabakalanma[değiştir | kaynağı değiştir]
Tepenin üç bölümünde yapılan sondajlarla saptanan tabakalanma Bizans Dönemi, Erken Tunç Çağı ve Geç Kalkolitik Çağ olarak verilmektedir.[2]
Buluntular[değiştir | kaynağı değiştir]
Kazılarda ele geçen buluntular arasında obsidiyen ve çakmak taşı bıçaklar, öğütme taşları, metal oraklar, metal hançer ve bıçaklar, baltalar, mızrak uçları ve iğneler sayılabilir.[5] Ancak en önem verilen buluntular, koyu yüzlü açkılı mal olarak da bilinen Karaz çanak çömleği buluntularıdır.[6]
Değerlendirme[değiştir | kaynağı değiştir]
Karaz Höyük'te ele geçen çanak çömlekler, Erken Transkafkasya Kültürü olarak da bilinen (bazı kaynaklarda Yanık Kültürü, Khirbet Kerak Kültürü, Doğu Anadolu'nun Bakır Çağı olarak geçer[7]) Karaz Kültürü'ne ait ilk buluntulardandır. Kültürün en eski yerleşmeleri Doğu Anadolu'da, Erzurum ve çevresidir.[8] Doğu Anadolu'da Geç Kalkolitik Çağ ve Erken Tunç Çağ'ı boyunca gelişen Karaz Kültürü buluntuları ele geçen diğer yerleşimler arasında Pulur Höyük ve Güzelova Höyük,[5] Sos Höyük ve Büyüktepe Höyük sayılabilir. Karaz Kültürü'nün etnik kökeninin Hurri olduğu kabul edilmektedir.[9]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Harita
- Yakın plan kroki
- Fotoğraflar 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "TAY – Yerleşme Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2012.
- ^ a b c "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2012.
- ^ Türkiye Kültür Portalı[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Arkeolojik merkezler". 10 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2012.
- ^ a b Veli Ünsal, Sh.: 400
- ^ Veli Ünsal, Sh.: 401
- ^ Veli Ünsal, Sh.: 399
- ^ Veli Ünsal, M.Ö. III. Binde Kuzeydoğu Anadolu' 12 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 3, Sh.: 399
- ^ Betül Şenbak, Sh.: 16
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Yrd. Doç. Dr. Veli Ünsal, MÖ III. Binde Kuzeydoğu Anadolu12 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı 1/3 (2008)
- Betül Şenbak, Şiran ve Çevresi Höyük ve Kaya Mezarları – Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi