Karanlık galaksi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Karanlık galaksi, hiç yıldızı olmayan veya çok az sayıda yıldızı olduğu varsayılan bir galaksidir. Adlarını görünür yıldızları olmadığı için alırlar ancak önemli miktarda gaz içerdikleri takdirde tespit edilebilmeleri mümkündür.[1] Gökbilimciler uzun süredir karanlık galaksilerin varlığı üzerine tartışma halindeler, ancak bugüne kadar onaylanmış bir örneği mevcut değil.[2] Karanlık galaksiler, galaktik gelgit etkileşimlerinin neden olduğu galaksiler arası gaz bulutlarından farklıdır, çünkü bu gaz bulutları karanlık madde içermezler, dolayısıyla teknik olarak galaksi olarak nitelendirilemezler. Galaksiler arası gaz bulutları ile galaksiler arasında ayrım yapmak epey zordur. Karanlık galaksi olduğu iddia edilenlerin çoğunun gelgit gaz bulutları olduğu ortaya çıkmıştır.[3] Bugüne kadarki en iyi aday karanlık galaksiler arasında HI1225+01,[4] AGC229385,[5] ve kuasar çalışmalarında tespit edilen çok sayıda gaz bulutu bulunmaktadır.

25 Ağustos 2016'da gök bilimciler, Samanyolu galaksisinin kütlesine sahip, ancak neredeyse hiçbir fark edilebilir yıldız veya galaktik yapıya sahip olmayan ultra dağınık bir galaksi (UDG) olan Dragonfly 44'ün neredeyse tamamen karanlık maddeden oluştuğunu bildirmiştir.[6][7][8]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "First evidence of dark galaxies from the early Universe spotted". Zmescience.com. 11 Temmuz 2012. 17 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2012. 
  2. ^ Cannon, John M.; Martinkus, Charlotte P.; Leisman, Lukas; Haynes, Martha P.; Adams, Elizabeth A. K.; Giovanelli, Riccardo; Hallenbeck, Gregory; Janowiecki, Steven; Jones, Michael (1 Şubat 2015). "The Alfalfa "Almost Darks" Campaign: Pilot VLA HI Observations of Five High Mass-To-Light Ratio Systems". The Astronomical Journal. 149 (2): 72. arXiv:1412.3018 $2. doi:10.1088/0004-6256/149/2/72. ISSN 0004-6256. 
  3. ^ Oosterloo, T. A.; Heald, G. H.; De Blok, W. J. G. (2013). "Is GBT 1355+5439 a dark galaxy?". Astronomy & Astrophysics. 555: L7. arXiv:1306.6148 $2. doi:10.1051/0004-6361/201321965. 
  4. ^ "The Arecibo Legacy Fast ALFA Survey". egg.astro.cornell.edu. 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2015. 
  5. ^ Janowiecki, Steven; Leisman, Lukas; Józsa, Gyula; Salzer, John J.; Haynes, Martha P.; Giovanelli, Riccardo; Rhode, Katherine L.; Cannon, John M.; Adams, Elizabeth A. K. (1 Mart 2015). "(Almost) Dark HI Sources in the ALFALFA Survey: The Intriguing Case of HI1232+20". The Astrophysical Journal. 801 (2): 96. arXiv:1502.01296 $2. doi:10.1088/0004-637X/801/2/96. ISSN 0004-637X. 
  6. ^ Van Dokkum, Pieter; ve diğerleri. (25 Ağustos 2016). "A High Stellar Velocity Dispersion and ~100 Globular Clusters For The Ultra-Diffuse Galaxy Dragonfly 44". The Astrophysical Journal Letters. 828 (1): L6. arXiv:1606.06291 $2. doi:10.3847/2041-8205/828/1/L6. 9 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2023. 
  7. ^ Hall, Shannon (25 Ağustos 2016). "Ghost galaxy is 99.99 per cent dark matter with almost no stars". New Scientist. 11 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2016. 
  8. ^ Feltman, Rachael (26 Ağustos 2016). "A new class of galaxy has been discovered, one made almost entirely of dark matter". The Washington Post. 2 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2016.