Kalenderoğlu
Kalenderoğlu Piri veya Mehmet, Celali isyanları'na önderlik etmiş kişilerdendir.
Ankara'nın Yassıviran köyünden olup, 1592 yılında etrafına topladığı kişilerle haydutluk yapıyordu. Daha sonra affedilen Kalenderoğlu; beylerbeylerinin maiyet çavuşu, bazı beylerbeylerine de kethüda ve mütesellim oldu. Kendisine verilen sancakbeyliği görevini alamaması üzerine 1604 yılında isyan başlattı. Anadolu beylerbeyini yenerek, Manisa ve çevresini etkisi altına aldı. Kuyucu Murat Paşa’nın Canboladoğlu isyanını bastırmaya giderken ordunun gerisini emniyet altında bulundurmak istemesi üzerine affedilerek kendisine Ankara sancakbeyliği verildi. Kalenderoğlu’nun zulmünden korkan Ankara halkının kendisini şehre sokmaması üzerine burayı kuşattı, ancak üzerine asker gönderildiğini duyunca geri çekilmek zorunda kaldı.[1] Kuyucu Murat Paşa’nın, Canboladoğlu isyanını bastırdıktan sonra kışı geçirmek üzere Halep’te bulunduğunu duyan Kalenderoğlu, 1607 yılında Canboladoğlu kuvvetlerinden kaçanlar ve diğer Celali reislerini etrafında toplayarak 30 bin kişilik kuvvetle Bursa üzerine giderek bazı yerleri yaktı. Buradan sonra Kirmastı, Uluabat ve Mihaliç taraflarını işgal ederek tahrip etti. Bu durum İstanbul’da endişe uyandırmış, vezir Nakkaş Hasan Paşa serdar tayin edilip isyancıların üzerine gönderilmiş ancak kış olduğundan harekete geçememiştir. Kalenderoğlu’nun İstanbul’a gelmesinden endişeyle vezir Yusuf Paşa bir miktar askerle Üsküdar’da bulundurulmuş, ayrıca Silistre beylerbeyi Mimar Dalgıç Ahmet Paşa’da Nakkaş Hasan Paşa’ya destek için Silistre askerleri ve Dobruca gönüllüleri ile Gelibolu’dan Anadolu’ya geçmiştir. Gönen ovasında meydana gelen muharebede Mimar Dalgıç Ahmet Paşa hayatını kaybetmiş ve ordusu da bozulmuştur. Kalenderoğlu bu galibiyetten sonra Aydın ve Manisa taraflarına saldırmıştır. Kışı Halep’te geçiren Sadrazam Kuyucu Murat Paşa’nın ordusu ile Kalenderoğlu’nun 30.000 kişilik kuvvetleri arasında Göksun boğazında 1608 yılında yapılan savaşta Osmanlı güçleri galip geldi. Osmanlı güçleri Kalenderoğlu’nun kaçan kuvvetlerini Bayburt taraflarında yakalamış ve burada yapılan savaşta isyancılar yeniden yenilgiye uğramıştır. Bu yenilgilerden sonra Kalenderoğlu ve taraftarları İran topraklarına kaçmıştır.[1]
İran şahına sığınan Kalenderoğlu, 1610 yılında burada ölmüştür.[2]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Osmanlı Tarihi, III. Cilt-I.Kısım, 10. baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları-2011, Ord. Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı
- ^ Osman's Dream: The Story of the Ottoman Empire 1300-1923, Caroline Finkel