Kümül
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Şubat 2016) |
Kümül, sigortacılıkta risk birikimi.
Sigorta poliçeleri kişilerin varlıklarını olası tehditlere karşı korurken, sınırları sigortalıların mülkiyetiyle çizili belirli bir teminat verir. Oysa fiziki dünyada riskler, mülkiyetle sınırlanmaz. Mesela, bir apartmanda yangın çıktığında, tüm daireler, hatta bitişik apartmanlar da zarar görebilir. Bu nedenle sigorta şirketleri, üzerlerine aldıkları azami riski hesaplayıp buna göre reasürans koruması ihtiyaçlarını tespit ederken, ürettikleri poliçelerin üzerinde yazılı sigorta bedellerini esas alırlarsa elde ettikleri sonuç hatalı olur.
Doğru yöntem, tek bir "olayda" etkilenecek tüm poliçelerinin toplam sigorta bedellerini hesaplamaktır. Sigortacılıkta farklı farklı poliçelerde tek bir olayda gerçekleşecek riskin birikmesi kümül oluşturur.
Sigorta şirketlerinin kümüllerini doğru tespit etmesi önemlidir, aksi halde ne kadar riskler karşı karşıya olduklarını bilemezler. Kuramsal olarak aynı kümüldeki tüm riskler için tek bir saklama payı tutulması, bunun üzerinde kalan risk miktarı için koruma alınması gerekir. Bunun sonucu olarak, bir kümülün reasürans dağılımı, onu oluşturan poliçeler için tek tek değil, toplu halde yapılır.
Geleneksel olarak kümül çalışması yapılan başlıca riskler yangın ve depremdir. Buna karşın, hemen hemen tüm risklerde kümül oluşabilir. Bazı kümül örnekleri aşağıdaki tabloda görülebilir:
| Risk türü | Örnek kümül |
|---|---|
| Yangın | Aynı bloktaki yapılar |
| Deprem | Aynı Cresta bölgesindeki binalar |
| Sel | Bir derenin çevresinde, aynı yükseklikteki riskler |
| Terör | Terör hedefi olabilecek bir kamu binasıyla aynı bloktaki yapılar |
| Hırsızlık | Aynı çarşıdaki dükkânlar |
| Nakliyat | Aynı gemiyle nakledilen yükler ve geminin teknesi |
Kümüller, sigorta şirketleri tarafından özel yöntemlerle takip edilirler. Örneğin İstanbul'daki kümüllerin takibi için eskiden Pervititch haritaları kullanılırdı.
Bir kümül, genellikle kendisini oluşturan poliçelerden uzun süre yaşar. Zaman boyunca üretilen poliçeler kümüle girer, vadeleri dolan veya iptal edilenler kümülden çıkar. Kümüldeki her risk giriş/çıkışında reasürans dağılımının yeniden yapılması gerekir. Bu yeniden dağılım işlemine römaniman adı verilir.