Şuayb

Bu madde İslamik bir din figürü hakkındadır. Kitâb-ı Mukaddes'te bahsedilen figür için Yitro (Kitâb-ı Mukaddes) sayfasına bakınız.

Şuayb, (Arapça: شعيب, romanize: Shu‘ayb Türkçe: Doğru yolu gösteren), Tanah'taki Yitro olduğu sanılan Yahudi din büyüğüydü. Yahudilik ve Hristiyanlık'ta aziz, İslam'da ise bir peygamber olduğuna inanılır.

Hayatı

Tevrat'a Göre

Şuayb ayrıca Tevrat'ta önemli bir yere sahiptir. Musa'nın kayınpederidir ve Tevrat'ta geçen Yitro ile aynı kişidir. Tevrat'a göre ahlaki değer yargıları zayıf bir şehir olan Medyen'de Yitro önceleri putperest inanca sahipken daha sonra tek tanrı inancına dönmüştür ve peygamber olmuştur. Peygamber olması ile Midyan şehrindeki putperestlerce dışlanmıştır. Şuayb yaşadığı süre boyunca damadı Musa'ya her zaman destek olmuş, birçok tavsiyelerde bulunmuş ve Musa da ona karşı saygıda kusur etmemiş ve tavsiyelerinin çoğuna uymuştur. Tevrat'ta Yitro'ya olan saygı ifadesi olarak Tevrat'ın 54 alt bölümünden birine Yitro adı verilmiştir.

Yitro'nun kızı olan Sippora'dan Musa'nın iki oğlu olmuş, Musa bunlara Gerşom ve Eliezer adlarını vermiştir. Musa, firavuna halkını salması için gitmeden evvel karısı ve iki çocuğunu Yitro'ya bırakmıştır. Yitro, kızı ve torunları daha sonra Mısır çıkışında çölde Musa'ya katılmıştır. Urfa'ya bağlı Harran yakınlarında bulunan Şuayb Şehri, yerel inanca göre Şuayb'in yaşayıp vefat ettiği yerdir.

Dinî kaynaklarda Şuayb

Kur'an'a göre Medyen halkının peygamberi olan Şuayb, İbrahim'in soyundandı. Musa Mısır'dan kaçtıktan sonra geldiği Medyen ülkesinde Şuayb'in kızıyla evlendi. Şuayb Medyenlilere Allah'ın birliğine inanmalarını, ölçü ve tartıda dürüst olmalarını ve münafıklıktan uzak durmalarını bildirdi. Onlar bu öğütlere uymayınca Allah tarafından lanetlendiler, deprem ve ateş yağmuruyla yok edildiler. (A'raf Suresi: 85, Hûd Suresi: 84, Şu'arâ Suresi: 186)

Medyen halkı Tevrat'ta Midianlılar adıyla anılan kavimdir. Bugünkü Suriye'nin güneyi ile Ürdün ve Hicaz'ın kuzeyine denk gelen alanda oturdular. Tevrat'a göre Musa Mısır'dan kaçtığında Midianlılara sığınarak 40 yıl onların arasında yaşadı. Baş rahipleri Yetro'nun kızıyla evlendi. İsrailoğulları, Musa Peygamber önderliğinde Mısır'dan ayrıldıklarında da Midianlılardan yardım gördüler. Ancak daha sonra Midianlılar onlara düşman olup Allah'ın gazabına uğradılar. Tüm şehirleri ateşle yok edildi. Tevrat Midian halkının İbrahim soyundan olduğunu belirtir.

Medyenliler'in Asur ve Hitit kaynaklarında adı geçen ve Harran yöresinde yerleşik oldukları anlaşılan Mitanniler olup olmadığı açık değildir.