Henri Winkelman
| Henri Winkelman | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Henri Gerard Winkelman 17 Ağustos 1876 Maastricht, Hollanda |
| Ölüm | 27 Aralık 1952 (76 yaşında) Soesterberg, Hollanda |
| Bağlılığı |  Hollanda |
| Branşı | Kraliyet Hollanda Ordusu Kraliyet Hollanda Doğu Hint Adaları Ordusu |
| Hizmet yılları | 1892–1934 1939–1945 |
| Rütbesi |  General |
| Çatışma/savaşları | II. Dünya Savaşı |
| Ailesi | |
| Eşi | Arendina Jacomina Coert (e. 1902–1952; öldü) |
Henri Gerard Winkelman (17 Ağustos 1876 - 27 Aralık 1952), Nazi Almanyası'nın Hollanda işgalinde Hollanda ordusunun başkomutanı olarak hizmet etmiş subaydır.
Savaş öncesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Julius Hendrik Winkelman'ın ve Charlotte Henriëtte Braams'ın oğlu olarak Maastricht'te doğdu. Ortaöğrenimini bitirdikten sonra Breda'daki Kraliyet Askerî Akademisi'ne (KMA) katıldı. Amacı Hollanda'nın Doğu Hint Adaları'ndaki ordusunda subay olmaktı. Eğitimi sırasında hedefini değiştirdi ve bir piyade subayı oldu. 1896'da Teğmen rütbesine terfi etti. 1902'de Arendin Jacomina Coert ile evlendi. İki oğlu ve iki kızı oldu. Askeri eğitimini tamamladıktan sonra Hollanda ordusunun yükselmeye başladı. 1913 yılında yüzbaşı rütbesine yükseldi. 1923 yılında Binbaşı rütbesine terfi etti ve Hollanda 4. birliğin komutanı oldu. 1934 yılında Korgeneral oldu, ancak kısa bir süre sonra ordudan ayrıldı. Hollanda Ordusu Genelkurmay Başkanı olarak görev yapıyordu, fakat General Reinnders onun yerine geçti. Emekli subay olarak, çoğunlukla tavsiye vererek çeşitli şekillerde aktif kaldı.
Hollanda, Nazi Almanyası'nın Polonya'yı istila etmesinden dört gün önce 28 Ağustos 1939'da silahlı kuvvetlerini seferber etti. Genelkurmay Başkanlığı, Hollanda kuvvetlerinin Yüksek Komutanı olarak atandı. Hollanda kabinesinin kısa bir toplantısından sonra General Winkelman Lahey'e (Hollanda hükûmetinin merkezi) çağrıldı ve yeni Hollanda komutanı olması teklif edildi. Ertesi gün görevi kabul etti.
Savaş[değiştir | kaynağı değiştir]
Ordusunun gücünün sınırlarını iyi biliyordu. Elinde 280.000 asker vardı; Tüm ülkeyi savunmak için yeterli değildi. Ordusunda tank yoktu. Birlikler yetersiz eğitildi. Top ve uçaksavar eksikliği vardı. Hollanda ordusunun modern, 'mobil' bir savunma yeteneğine sahip olmadığına ikna oldu. Bunun yerine, işleri basit tutmaya karar verdi: Hollandalılar sadece geleneksel "statik" savunma hatlarını kullanarak "Hollanda Kalesi'ni (Noord-Holland, Zuid-Holland ve Utrecht vilâyetleri, şu anda Randstad olarak anılan bölge) savunacaklardı. Hollandalıların Hitler'in ordularını Almanya'ya geri itebileceği yanılgısına sahip değildi. Bunun yerine Hollanda güçleri, Almanları yavaşlatmalı, zamanı kazanmalı ve Müttefiklerin onlara katılmalarını sağlayacak kadar Hollanda'nın elinde olan "Hollanda Kalesi" tutmalıydılar.
Uygulamada, üç kuzey eyaleti (Drenthe, Groningen ve Friesland) büyük oranda korunaklı kalacaktı. Afsluitdijk'in doğu ucundaki (Friesland ile Noord-Holland eyaletlerini birbirine bağlayan uzun yol) son teknoloji ürünü surlar, Alman işgalini durdurmalı ve Almanların kuzeyden "Hollanda Kalesi" tehdidinde bulunmasını önlemeliydiler.
Kaçınılmaz Alman istilası 10 Mayıs 1940'ta yerel saat 03:55'te başladı. Hitler'in paraşütçülerle Lahey'in merkezine paraşütçü askerleri bırakıp şehir içine girmesi, Hollanda hükûmetini ve Kraliyet Ailesi Hollanda'yı 24 saat içinde terk etmeye zorladı. Doğuda, Almanlar Hollanda sınırlarını görece kolaylıkla geçti, ancak ana Hollanda savunmalarının yakınında durduruldular: Grebbe Hattı ve Afsluitdijk tahkimatı. Bir günlük savaşın ardından General Winkelman birliklerinin ilk Alman taarruzuna tepki vermesinden oldukça memnun kaldı. Durumun kritik olduğu tek alan güneydeydi: Paraşütçüler Roterdam'ın ve Dordrecht'in güneyindeki Moerdijk köprülerini güvence altına almıştı. Bu arada, (9. Panzer Tümeni tarafından desteklenen) güçlü Alman piyadesi, Peel-Raam Stelling adlı sözde parçalandı ve güneydeki Noord-Brabant eyaleti vasıtasıyla hızla yürüdü Moerdijk'teki köprü başı ile temas kurmak ve güneyden "Hollanda Kalesi" ne girmekle tehdit ederek Hollanda'yı, Belçika ve Fransa'dan etkin bir şekilde izole etti. 11 Mayıs'ta Moerdijk köprülerini almak için Fransız birlikleri tarafından desteklenen bir girişim başarısız oldu. Grebbe Hattında kaybettiği zemini kazanmaya yönelik girişimler de başarısız oldu.
Kraliçenin Londra'ya gitmesinden ve Hoek van, Hollanda'daki çoğu bakanın ayrılmaya hazır olmasından sonra 13 Mayıs'ta bakan Max Steenberghe, kendi inisiyatifiyle, kraliçe ve kabine adına, sürgün sırasında hükûmetin yetkilerini Hollanda'nın Avrupa bölgesinden Winkelman'a gönderildi ve daimi sekreterlerin talimatlarını izlemelerini istedi. Bu daha sonra kabine tarafından ve daha sonra kraliçe tarafından teyit edildi.
Grebbe Hattı, üç gün boyunca şiddetli bir savaş sonrasında 13 Mayıs akşamı düştü. Bu arada, 9. Panzer Tümeni Moerdijk köprülerine ulaştı ve "Hollanda Kalesi" ni işgal etti ve Meuse nehrinin güney kıyısını işgal ederek Rotterdam'a ulaştı. Durum stratejik olarak umutsuz hale geldi, Ancak kuzey nehri halen Hollanda'nın elinde idi. Hollanda makineli tüfekleri, Hollanda'yı şimdi işgal etmesi beklenen Adolf Hitler'e karşı, Hollandalı denizciler Rotterdam'ın sokaklarında şiddetli bir direnişe girdikçe, Almanların Meuse köprülerinden geçmesini imkânsız hale getirdi. Hitler, 14 Mayıs'ta, Hollanda direnişinin bir anda ezilmesini emretti. Bunu Rotterdam'ın bombalanması izledi ve Almanlar büyük Hollanda şehri Utrecht'ede aynı muameleyi yapmakla tehdit etti. General Winkelman 14 Mayıs akşamı teslim olmak zorunda kaldı. Teslimiyet ertesi gün Rijsoord köyünde resmi hale getirildi.
Savaş sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]
Hollanda'nın teslim olması üzerine, Alman kuvvetlerine herhangi bir şekilde direnmeyeceğini ilan etmeyi reddetti. Bu nedenle, 2 Temmuz 1940'ta hapsedildi ve işgalin geri kalan zamanında savaş esiri olarak kaldı. Savaştan sonra 1 Ekim 1945'te Hollanda ordusundan onurlu bir şekilde emekli edildi ve kendisine Hollanda'daki en eski askerî nişan olan William Nişanı verildi. Heykeli, Riksoord'daki ilkokulun önündedir ve 15 Mayıs 1940'ta bu okulda teslimiyeti imzalamıştı. Adı, kapatıldıktan sonra 15 Mayıs 2007 tarihinden itibaren başka bir üsse (Harskamp'ta) aktarıldı.
27 Aralık 1952'de evinde barış içinde öldü.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- de Jong Dr. L., Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog, Staatsuitgeverij, The Hague, 1981
- Middelkoop T. van, Een soldaat doet zijn plicht, Europese Bibliotheek, Zaltbommel, 2002
- TracesOfWar 24 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (II. Dünya Savaşı üstüne itibarlı ve kabul gören Hollanda web sitesi)
- De Bange Meidagen van '40, Lecturama, Rotterdam, 1978
- Nederlands Legermuseum (Hollanda Askeri Müzesi)
- Verzetsmuseum (Hollanda Direniş Müzesi)
- Trueman, C.N. (20 Nisan 2015). "The German Invasion of Holland". The History Learning Site. Moocow. 16 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2016.
