Hébertistler

Hébertistler, Fransız devrimci Jacques-René Hébert ile ilişkilendirilen radikal devrimci siyasi grup. Fransız Devrimi sırasındaki Terör Döneminde iktidarda bulunmuş ve önemli bir rol oynadıktan sonra tasfiye edilmişlerdir.

Gelişimi ve iktidarı[değiştir | kaynağı değiştir]

1789 yılına ait *Le Père Duchesne* kapağı^[1]

Fransız Devrimi sürecinde Hébertistlerin yükselişi büyük oranda Hébert'in gazetesi Le Père Duchesne'in başarısıyla ilişkilidir. Hayali bir fırın imalatçısı işçisi olan Duchesne Babanın samimi görüşleri olarak yansıtılan fikirler Sans Culottes arasında büyük onay kazanır. Hébertist Savaş Bakanı Jean Bouchotte sayesinde silahlı kuvvetler bünyesinde de dağıtımı yapılan gazete sayesinde Hébertçi fikirler yayılır.

24 Mayıs 1793 tarihinde göreve yeni başlayan Onikiler Komisyonu^[2] Hébert'i gazetesi aracılığıyla Jirondenlere karşı halkı kışkırtmak suçundan tutuklar. Ancak halkın büyük tepkisini alan karar hemen geri çevrilmek durumunda kalır, Hébert salıverilir. Çıkan olaylar ayaklanma boyutuna çıkar, Ulusal Konvansiyon sarılır, Komisyonun lağvedilmesi istenir. Halkın talepleri arasında Jironden vekillerin tutuklanması gibi talepler yerine getirilmese de Komisyon kapatılır. Ancak olaylar sürecek ve 2 Haziran günü Ulusal Muhafızların desteğini alan halk Jirondenlerin Meclisten atılmasını ister. Hébertist komutan François Hanriot komutasındaki muhafızlar sayesinde 29 Jironden vekil tutuklanır ve fiilen Jironden iktidarı sona ermiş olur.

Jean-Paul Marat'ın 1793 Temmuzunda Jironden sempatizanı bir kişi tarafından öldürülmesi üzerine Hébert liderliğini pekiştirecek ve radikal devrimci fikirleri geniş kitleleri etkilemeye başlayacaktır. Grubun artan etkisi özellikle daha az devrimci grupların tepkisini çekecektir. Bunlar arasında Montagnard liderlerden Maximilien de Robespierre ve Club des Cordeliers üyesi Georges Jacques Danton bulunur.

Suçlamalar[değiştir | kaynağı değiştir]

1793 Ekim ayında Hébertistlere karşı bir dizi suçlama yapılarak halk üzerindeki geniş etkileri kırılmaya çalışılır. Danton yanlısı Fabre d'Églantine Hébertistler Stanislas-Marie Maillard ve Anacharsis Cloots'u suçlasa da başarısız olur. 1793 yılı Aralık ayında Danton ve Robespierre yanlısı olarak bilinen Camille Desmoulins yayınlamaya başladığı Le Vieux Cordelier gazetesinde Hébertistlere saldırır. Gazetesinde Hébertistler yüzünden Fransız Devriminin yurtdışında yanlış anlaşıldığını belirtir ve vandalizmle suçlar. Bunun üzerine Hébert, Desmoulins'i önceden verdiği terör yanlısı söylevlerdeki fikirlerini reddetmekle ve yalancılıkla suçlar. Bu dönem boyunca polemik sürecek ve 1794 yılında her iki siyasetçinin de tasfiye edilmesiyle sona erecektir.

İktidardan düşüş ve tasfiye[değiştir | kaynağı değiştir]

Hébertistlerin idamıyla ilgili karar metni

Devrime karşı çıkan Vendee isyanının bastırılmasında görev alan Nantes vekili Hébertist Jean Baptiste Carrier'in geri çağrılması üzerine Hébertistler yine kitlesel bir ayaklanma düzenleyerek amaçlarına ulaşmayı planlarlar. 4 Mart 1794 tarihinde Carrier ve Hébert Club des Cordeliers'deki özgürlük heykelininin üzerini örterek ayaklandıklarını ilan ederler. Meclisin kendileriyle saf tutarak Roberpierre ve Montagnardları atacağını tahmin ederler. Ancak beklenen olmaz ve Paris halkı ve komünü ayaklanmayı desteklemez. Louis de Saint-Just ve Robespierre tarafından suçlanan Hébertistler 13 Mart günü tutuklanırlar. Aralarında Hébert ve Antoine-François Momoro olmak üzere 20 Hébertist lider yargılanarak suçlu bulunurlar. 24 Mart 1794 tarihinde topu şekilde giyotinle idam edilirler.