Kargo gemisi

Kargo gemisi veya şilep, bir limandan başka bir limana kargo, mal veya malzeme taşıyan herhangi bir gemi veya tekne türüdür. Binlerce kargo taşıyıcısı her yıl dünyanın deniz ve okyanuslarında sefer yapmaktadır; Uluslararası ticaret hacmini genişletmektedirler. Kargo gemileri genellikle belirli bir görev amacıyla tasarlanmış; yükleme ve indirme yapmak için vinç veya başka makinelerle donatılmıştır.

Tanımlar[değiştir | kaynağı değiştir]

"Kargo" ve "navlun" kelimeleri gündelik kullanımda birbirinin yerine kullanılabilir hale geldi. Teknik olarak, "kargo", gemide kiralık olarak taşınan malları ifade ederken, "navlun" bu tür kargoların taşınması eylemini ifade eder ancak terimler yüzyıllardır birbirinin yerine kullanılmıştır.

Genel olarak, modern deniz taşımacılığı iki sınıfa ayrılır:

Liner işi: genellikle (ancak münhasıran değil) konteyner gemileri ("genel kargo" 20 veya 40 fitlik konteynerlerde taşınır), "müşterek taşıyıcılar" olarak ve düzenli yayınlanan bir liman tarifesine göre çalışır. Müşterek taşımacı, halkın herhangi bir üyesinin, uzun süreli ve uluslararası kabul görmüş kurallara göre sevkiyat için kargo rezervasyonu yapabileceği, düzenlenmiş hizmeti ifade eder.

Tramp-tanker işi: genellikle bu gönderici ve alıcı arasında düzenlenen ve gemilerini dökme (kuru veya sıvı) veya dökme (tek tek elleçlenen kargolar) taşımayı teklif eden gemi sahipleri veya operatörleri tarafından gemi kira kontratı (İngilizce: charter party) olarak adlandırılan özel hazırlanmış bir sözleşmeye göre dünyadaki herhangi bir uygun limana/limanlara taşıma yapılan özel bir iştir.

Daha büyük kargo gemileri genellikle nakliye hatlarınca işletilir: genellikle kargo elleçleme konusunda uzmanlaşmış şirketlerdir. Koster gibi daha küçük gemiler genellikle işletmecilerine aittir.

Kargo gemileri paketlenmiş halde (paletli, kutulu, çuvalda) yük taşıyabilen gemilerdir.

Tipler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kargo gemileri/yük gemileri taşıdıkları yükün cinsine göre şu sekiz gruba ayrılır.

Besleyici gemi
Genel kargo gemileri
Konteyner gemileri
Tankerler
Kuru Dökme yük gemileri
Çok amaçlı gemiler
Frigorifik gemiler
Ro-ro gemileri

Kargo gemi türleri özeti[değiştir | kaynağı değiştir]

Genel kargo gemileri, kimyasallar, gıdalar, mobilya, makineler, motor- ve askeri araçlar, ayakkabılar, giysiler vesaire gibi paketli ürünleri taşır.
Konteyner gemileri, konteynerizasyon adı verilen bir teknikle tüm yüklerini kamyon boyutunda intermodal konteynerlerde taşıyan kargo gemileridir. Bunlar ticari intermodal yük taşımacılığının yaygın aracıdır ve artık denizde seyreden dökme olmayan yüklerin çoğunu taşımaktadırlar. Konteyner gemisi kapasitesi yirmi fitlik eşdeğer birimler (TEU) cinsinden ölçülür.
Tankerler, petrol ürünleri veya diğer sıvı kargoları taşır.
Kuru Dökme yük gemileri, kömür, tahıl, cevher ve diğer benzer ürünleri gevşek biçimde taşır.
Çok amaçlı gemiler, adından da anlaşılacağı gibi, aynı anda farklı sınıflarda ör. sıvı ve genel kargo gibi kargo taşırlar.
Soğuk hava gemisi, Frigorifik gemi (veya Soğutuculu) gemi, özellikle meyve, et, balık, sebze, süt ürünleri ve diğer gıda maddeleri gibi sıcaklık kontrolü gerektiren bozulabilir malların nakliyesi için özel olarak tasarlanmıştır^[1] ve kullanılır.
Ro-ro gemileri, kendi tekerlekleriyle gemiye girip çıkan otomobil, kamyon, yarı römork kamyon, römork ve demiryolu vagonu gibi tekerlekli yükleri taşımak üzere tasarlanmıştır.
Kereste taşıyıcıları, kereste, kütük ve ilgili ahşap ürünleri taşıyan gemilerdir.^[2]