Gama Boötis
 γ Boötis'in konumu (kırmızı daire içinde) | |
| Gözlem verisi Dönem J2000.0 Ekinoks J2000.0 | |
|---|---|
| Takımyıldız | Çoban |
| Galaktik enlem (b) | 66,17227146[1]° |
| Galaktik boylam (l) | 67,26213917[1]° |
| Sağ açıklık (α) | 14sa 32d 04,67180s[2] |
| Dik açıklık (δ) | +38° 18′ 29,7043″[2] |
| Görünür büyüklük (V) | 3,00[2] |
| Görünür büyüklük (B) | 3,23[2] |
| Görünür büyüklük (J) | 2,646[2] |
| Sınıflandırma | |
| Tayfsal sınıf | A7III[2] |
| U−B renk ölçeği | 0,12[3] |
| B−V renk ölçeği | 0,19[3] |
| R−I renk ölçeği | 0,08[3] |
| Değişen yıldız tipi | Delta Scuti değişeni[4] |
| Astrometri | |
| Dikey hız () | -32,40 ± 1[2] km/s |
| Özdevinim (μ) | RA: -115,71 ± 0,10[2] mys/y Dec.: 151,16 ± 0,11[2] mys/y |
| Iraklık açısı (π) | 37,58 ± 0,14[2] mys |
| Uzaklık | 85 Iy |
| Mutlak büyüklük (V) | 0,96 |
| Özellikler | |
| Kütle (m) | 2,5 M☉ |
| Yarıçap (r) | 3,5 R☉ |
| Aydınlatma gücü | 34[5] L⊙ |
| Sıcaklık | 7.800[5] K |
| Dönüş hızı () | 140[5] km/s |
| Katalog belirtmeleri | |
γ Boo • Seginus • Haris • Ceginus • Segin • 27 Boötis • HR 5435 • HD 127762 • BD+38°2565 • FK5 535 • HIP 71075 • SAO 64203 | |
Gama Boötis (Seginus, γ Boo, γ Boötis), Çoban takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 85 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve çoklu yıldız sisteminin birincil bileşeni olan A-tipi beyaz bir dev yıldızdır.
Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]
Gama Boötis bir Delta Scuti değişenidir ve parlaklığı 6,97 saatlik bir dönem içerisinde 3,02 kadir ile 3,07 kadir aralığında değişkenlik gösterir.[4] İkili yıldızın birincil bileşenidir. İkincil bileşen, 0,02 yay-saniye ile ayrılan ve ana bileşene 1,8 AU mesafede olan düşük kütleli bir yıldızdır. Ayrıca 30 yay-saniye ile ayrılan ve ana bileşene kütleçekimsel olarak bağlı görünmeyen, 12,7 kadir görünen parlaklığa sahip üçüncü bir yıldız daha vardır.
Gözlem bilgisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Gama Boötis, Kuzey yarımkürede yer alan bir yıldızdır. 3,0 kadir görünen parlaklığı ile uygun gözlem koşullarında küçük kent merkezlerinde zorlanmadan görülebilir. Gözlem için en iyi zaman, Mayıs ve Eylül ayları arasıdır.
Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu yıldızın geleneksel adı olan Seginus (ayrıca Segin, Ceginus) Latince Theguius dan gelmektedir. Aslında Çoban takımyıldızını belirten ve Grekçe olan adın önce Arapçaya, daha sonra Latinceye çevrilmesinden sonra bu biçimi aldığı düşünülmektedir. Antonín Bečvář, yıldızı Haris adıyla belirtmiştir. Haris adı, Çoban takımyıldızı'nın Arapça ismi olan حارس السماء Hâris-el-semâ dan kaynaklanmaktadır ve "gökyüzünün koruyucusu-gözcüsü" anlamına gelir.[6][7][8]
Çin gök biliminde Seginus, 招搖 Pinyin: Zhāoyáo olarak adlandırılır ve Pırıltı Göstergesi anlamına gelir. 招摇 (Zhāoyáo) adı, Chaou Yaou olarak batıya geçmiştir, fakat bu isim R.H. Allen tarafından β Boötis (Nekkar) için, "işaret, heyecanlandırmak veya hareket" anlamında kullanılmıştır.[9]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)". 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013.
- ^ a b c d e f g h i j "V* gam Boo -- Variable Star of delta Sct type SIMBAD". 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013.
- ^ a b c "VizieR Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)". 5 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013.
- ^ a b "alcyone.de - Combined General Catalogue of Variable Stars (Vol. I-III) (Kholopov+ 1998)". 15 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013.
- ^ a b c Balona, L. A.; Dziembowski, W. A. (Ekim 1999), "Excitation and visibility of high-degree modes in stars", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 309 (1), ss. 221-232, Bibcode:1999MNRAS.309..221B, doi:10.1046/j.1365-8711.1999.02821.x
- ^ List of the 25 brightest stars 30 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ürdün Astronomi Derneği, 28 Mart 2007 tarihinde erişilmiştir.
- ^ Richard Hinckley Allen, Star-names and their meanings (1936), p. 100-101.
- ^ Hans Wehr (J.M. Cowan ed.), A dictionary of modern written Arabic (1994).
- ^ "Richard Hinckley Allen: Star Names — Their Lore and Meaning: Boötes". 3 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013.
