Güzelhisar, Köprüköy
| Güzelhisar | |
|---|---|
 | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Güzelhisar Güzelhisar'nin Erzurum 'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Köprüköy |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 2044 m |
| Nüfus | |
| • Toplam | 971 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25320 |
Güzelhisar, Erzurum ilinin Köprüköy ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Köyün eski adı Avnik' dir. Bizans döneminde "Abnikon", 10. yüzyıl kaynaklarında kale "Castrum Abnicum" veya "Kastrom Abnicom" olarak geçmektedir. Farsça "Abinik" (Âb-ı Nik) Osmanlı döneminde de "Abvik" adıyla anılan kale, sonraları Avnik adıyla anılmaya başlamıştır. Cumhuriyet döneminde yerleşim yerindeki kaleden dolayı "Güzelhisar" adını almıştır.[4]
Yerleşimin içerisinde sarp ve kayalık alanda Urartular döneminde de kullanılan Avnik kalesi bulunmaktadır. Sasani ve Roma/Bizans döneminden sonra Gürcistan Krallığı topraklarına katıldı. 1071 yılındaki Malazgirt Muharebesi'nden sonra Türk akınları görülmeye başlamış ve Avnik kalesi Saltuklular'ın hakimiyetine girmiştir. Saltuklular'ın zayıflamasıyla yeniden Gürcüler'in elene geçen kale bir süre sonra İlhanlılar tarafından ele geçirildi. İlhanlılar'dan sonra Sutaylılar, Çobanlılar ve Eretna Beyliği'nin egemenliğinde görülen yerleşim, 14. yüzyılın ikinci yarısının ortalarında Karakoyunlular'ın eline geçti.[5] Timur kısa bir süre buraya hakim olduktan sonra kale yeniden Karakoyunlu ve sonrasında Akkoyunlular'ın denetimine girdi. Safeviler buraya hakim olduğunda ıssızlaşmış ve kale önemini yitirmiştir.[6]
17. yüzyıl Osmanlı kaynaklarında yerleşimden, Pasinler kazasına bağlı bir nahiye olarak bahsedilmiştir.[7]
Daha önceleri Erzurum ili Pasinler ilçesine bağlı olan köy, 1990 yılında, yeni kurulan Erzurum ili Köprüköy ilçesine bağlanmıştır.[8] 1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Köprüköy Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[9]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Mahalle, Erzurum il merkezine 74 km, Köprüköy ilçe merkezine 18 km uzaklıktadır.[10] Mahalle, Köprüköy'ün güneydoğusunda olup, 
numaralı Erzurum-Muş (Köprüköy-Hınıs) devlet yolu kenarındadır.[11]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 971[1] |
| 2021 | 1.008[1] |
| 2020 | 1.054[1] |
| 2019 | 1.052[1] |
| 2018 | 1.020[1] |
| 2017 | 1.025[1] |
| 2016 | 1.035[1] |
| 2015 | 1.044[1] |
| 2014 | 1.061[1] |
| 2013 | 1.045[1] |
| 2012 | 1.049[2] |
| 2011 | 1.054[2] |
| 2010 | 1.051[2] |
| 2009 | 1.045[2] |
| 2008 | 1.027[2] |
| 2007 | 989[2] |
| 2000 | 1.161[2] |
| 1990 | 895[12] |
| 1985 | 877[13] |
| 1965 | 563[14] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Köprüköy Güzelhisar Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Guzelhisar, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 21 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2023.
- ^ Özkan, H., "Saltuk Mimarisi", Atatürk Üniversitesi Yayınları No:1154, Güzel Sanatlar Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları No:2, Yıl:2016. URL:http://atauni.edu.tr/yuklemeler/e8dd44e5622e72588e41e4516a9aa9bd.pdf 1 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-03-24
- ^ Solmaz, G., "Avnik Kalesi", Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 13, Yıl:1999. URL:http://www.turkiyatjournal.com/Makaleler/1222372861_27.pdf 25 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-03-24
- ^ Günaşdı, Y., "Geçitler Ülkesinde Önemli Bir Urartu Kalesi:Avnik", Türkiye Bilimler Akademisi Arkeoloji Dergisi, Sayı: 19, Yıl:2016. URL:http://tubaar.tuba.gov.tr/index.php/tubaar/article/view/244 25 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-03-24
- ^ Kılıç, Ü., "XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Pasinler ve Köylerinin Demografik ve İskan Yapısı", Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 42, Yıl:2010. URL:http://www.turkiyatjournal.com/Makaleler/2020223990_%C3%9Cmit%20KILI%C3%87.pdf 25 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-03-24
- ^ "3647 sayılı Kanun". Resmî Gazete. 16 Mayıs 1990. 21 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Eylül 2023.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Güzelhisar Mahallesi". YerelNet.org.tr. 25 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2023.
- ^ "Google Maps detay". Google Maps. Erişim tarihi: 4 Ocak 2024.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Türkiye'deki bir mahalle ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |