Güney Amerika ülkeleri listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Güney Amerika'nın dünyadaki konumunu ve ülkelerinin sınırlarını gösteren bir harita

Güney Amerika ülkeleri listesi, Güney Amerika'nın coğrafî kapsamına giren ülkeleri ve bu ülkelerin bayraklarını, başkentlerini, para birimlerini, resmî dillerini, yüzölçümlerini, nüfuslarını ve coğrafî konumlarını gösterir. Bu liste, "Birleşmiş Milletlere üye devletler" ve "başka ülkelere bağımlı topraklar" olmak üzere iki kısma ayrılmıştır.

Amerika kıtası kuzey ve güney olmak üzere iki parçaya ayrılmıştır. Panama Kıstağı Kuzey Amerika ile Güney Amerika'yı birbirinden ayırır. Güney Amerika; batıda Büyük Okyanus, kuzeyde ve doğuda Atlas Okyanusu tarafından sınırlandırır. Kuzeybatısında ise Kuzey Amerika ve Karayip Denizi bulunur.[1] Güney Amerika, yüzölçümü bakımından dünyanın en büyük dördüncü, nüfus bakımından ise en büyük beşinci kıtasıdır. Yaklaşık 17.824.370 km2lik alanı[2][3] ile dünya topraklarının %3,5'ini[4] kapsamaktadır. 415 milyondan fazla kişi barındırmaktadır.[4]

Siyasî harita[değiştir | kaynağı değiştir]

Birleşmiş Milletler üyeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülke ismi Bayrak Resmî dil(ler)indeki tam isim(ler) Başkent Para birimi Alan (km2) Nüfus (2021) Harita
Arjantin[5]
(Arjantin Cumhuriyeti)
İspanyolca:[DN 1] República Argentina Buenos Aires Arjantin pesosu 2,780,400 45,276,780 Arjantin
Bolivya[6]
(Çokuluslu Bolivya Devleti)
Aymara dili: Wuliwya Suyu
İspanyolca: Estado Plurinacional de Bolivia
Keçuva dili: Bulivya Mamallaqta[DN 2]
La Paz ve Sucre[DN 3] Boliviano 1,098,581 12,079,472 Antigua ve Barbuda
Brezilya[7]
(Brezilya Federal Cumhuriyeti)
Portekizce: República Federativa do Brasil Brasília Brezilya reali 8.514.877 214,326,223 Brezilya
Ekvador[8]
(Ekvador Cumhuriyeti)
İspanyolca: República del Ecuador Quito Amerikan doları 283,561[DN 4] 17,797,737 Ekvador
Guyana[9]
(Guyana Kooperatif Cumhuriyeti)
İngilizce: Co-operative Republic of Guyana Georgetown Guyana doları 214,969 804,567 Guyana
Kolombiya[10]
(Kolombiya Cumhuriyeti)
İspanyolca: República de Colombia Bogotá Kolombiya pesosu 1,138,910 51,516,562 Kolombiya
Paraguay[11]
(Paraguay Cumhuriyeti)
Guaraní dili: Tetã Paraguái
İspanyolca: República del Paraguay
Asunción Paraguay guaranísi 406,752 6,703,799 Paraguay
Peru[12]
(Peru Cumhuriyeti)
İspanyolca: República del Perú Lima Nuevo Sol 1,285,216 33,715,471 Peru
Surinam[13]
(Surinam Cumhuriyeti)
Hollandaca: Republiek Suriname Paramaribo Surinam doları 163,820 612,985 Surinam
Şili[14]
(Şili Cumhuriyeti)
İspanyolca: República de Chile Santiago Şili pesosu 756,102 19,493,184 Şili
Uruguay[15]
(Uruguay Doğu Cumhuriyeti)
İspanyolca: República Oriental del Uruguay Montevideo Uruguay pesosu 176,215 3,426,260 Uruguay
Venezuela[16]
(Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti)
İspanyolca: República Bolivariana de Venezuela Caracas Venezuela bolivarı 912,050 28,199,867 Venezuela

Bağımlı topraklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Birleşik Krallık'a[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülke ismi Bayrak Resmî dil(ler)indeki tam isim(ler) Başkent Para birimi Alan (km2) Nüfus Harita
Falkland Adaları[17][DN 5]
İngilizce: Falkland Islands Stanley Falkland Adaları poundu 12.173 3,398 Falkland Adaları
Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları[18]
İngilizce: South Georgia and the South Sandwich Islands King Edward Point İngiliz sterlini 3.903 0 Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları

Fransa'ya[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülke ismi Bayrak Resmî dil(ler)indeki tam isim(ler) Başkent Para birimi Alan (km2) Nüfus Harita
Fransız Guyanası[19]
[DN 6](Fransız Guyana Denizaşırı İli)
Fransızca: Guyane française Cayenne
(Paris)[DN 7]
Euro 83,534 294,071 Fransız Guyanası

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dipnot[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Arjantin'in herhangi bir federal resmî dili yoktur, fakat İspanyolca ülkedeki en yaygın dildir ve federal hükûmet seviyesinde de facto olarak kullanılır.
  2. ^ Bolivya'da bu 3 dilin yanı sıra 33 tane daha resmi dil vardır.
  3. ^ Bolivya'nın anayasal başkenti Sucre, idari başkenti ise La Paz'dır.
  4. ^ Ekvador'un yüzölçümüne ülkeye bağlı olan Galapagos Adaları'nın yüzölçümü de dahildir.
  5. ^ 1833'ten beri Birleşik Krallık'ın kontrolü altında bulunan Falkland Adaları ve 1705'ten beri Birleşik Krallık'ın kontrolünde olan Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları üzerinde Arjantin de hak iddia etmektedir. Bu sebeple 1982 yılında bu iki ülke arasında Falkland Savaşı adı verilen savaş çıkmış ve bu savaşı kazanan Birleşik Krallık adalara hakim olmayı sürdürmüştür.
  6. ^ Fransız Guyanası Fransa'nın 100 ilinden biridir. Bu 100 ilden denizaşırı olan tek ildir.
  7. ^ Fransız Guyanası'nın başkenti Cayenne, bağlı olduğu Fransa'nın başkenti ise Paris'tir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ The New York Times Guide to Essential Knowledge: A Desk Reference for the Curious Mind (2.2sayfa=598 bas.), New York: St. Martin's Press, 2007, ISBN 0-312-37659-6, OCLC 173243876 
  2. ^ "South America" (İngilizce). Encyclopædia Britannica. 4 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  3. ^ "South America" (İngilizce). Merriam-Webster Online. 19 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  4. ^ a b "South America Map, South America Countries, Landforms, Rivers and Geography Information" (İngilizce). WorldAtlas.com. 16 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  5. ^ "The World Factbook - Argentina" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  6. ^ "The World Factbook - Bolivia" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  7. ^ "The World Factbook - Brazil" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  8. ^ "The World Factbook - Ecuador" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  9. ^ "The World Factbook - Guyana" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 5 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  10. ^ "The World Factbook - Colombia" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  11. ^ "The World Factbook - Paraguay" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 4 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  12. ^ "The World Factbook - Peru" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 5 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  13. ^ "The World Factbook - Suriname" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 4 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  14. ^ "The World Factbook - Chile" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 6 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  15. ^ "The World Factbook - Uruguay" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  16. ^ "The World Factbook - Venezuela" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  17. ^ "The World Factbook - Falkland Islands" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011. 
  18. ^ "The World Factbook - South Georgia and the South Sandwich Islands" (İngilizce). Central Intelligence Agency. 13 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2010. 
  19. ^ "World Atlas - French Guiana" (İngilizce). World Atlas. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011.