Güneşgören, Hanak
| Güneşgören | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Güneşgören Güneşgören'in Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Hanak |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 2044 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 166 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75900 |
Güneşgören, Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Güneşgören köyünün eski adı Karkadan veya Kerkedan'dir. Nitekim 1886 tarihli Rus nüfus sayımında Karkadan (Кяркядан), 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kerkedan (كركدان) olarak geçer.[3][4]
Kerkedan köyü, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Eruşeti'de yer alıyordu. Bu bölge 16. yüzyılın ortasında Gürüclerden Osmanlılara geçti. Doksanüç Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla bu bölge ve köy Ruslara bırakıldı. 1886 tarihli Rus nüfus tespiti sırasında Karkadan olarak kaydedilmiş olan yerleşim, Ardahan sancağının Ardahan kazasına (uçastok) bağlıydı. Bu sırada köyde sadece 12 Türkmen yaşıyordu.[3] Ancak köydeki megalit kale ve bir kule kalıntısı buranın çok eski yerleşme olduğunu göstermektedir.[5] Bu nüfus 1896'da 14 kişiye, 1906'da 110 kişiye ulaşmıştır.[6] Köye yeni bir Türkmen nüfusunun yerleştirildiği son kayıttan anlaşılmaktadır.
Kerkedan köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusya'nın bölgeden çekilmesinden bir süre sonra, bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Sovyet Rusya'nın Bolşevik hükûmeti 7 Mayıs 1920'de Gürcistan hükûmetiyle imzaladığı Moskova Antlaşması'yla da Ardahan bölgesini bağımsız Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti'nin Tiflis hükûmetine verdiği ültimatom üzerine Gürcü idaresinin çekilmesinin ardından Ardahan bölgesi ve Kerkedan köyü fiilen Türkiye'ye katıldı. Gürcistan'ın topraklarının işgal edilmesinin ardından Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması'yla, Kerkedan köyünü de kapsayan Ardahan bölgesi Türkiye'ye bırakıldı.[7]
Kerkedan köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kars vilayetinin Ardahan kazasının Hanak nahiyesine bağlıydı.[4] 1935 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 215 kişiden oluşuyordu.[8] Geç dönemde Kerkeden olarak da yazılmış olan Kerkedan veya Karkadan "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Güneşgören olarak değiştirilmiştir.[9] Güneşgören köyünün nüfusu 1965 yılında 405 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 119 kişi okuma yazma biliyordu.[10]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Köy, Ardahan il merkezine 41 km, Hanak ilçe merkezine 15 km uzaklıktadır.[11]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 166[2] |
| 2021 | 167[2] |
| 2020 | 180[2] |
| 2019 | 184[2] |
| 2018 | 198[2] |
| 2017 | 198[2] |
| 2016 | 201[2] |
| 2015 | 207[2] |
| 2014 | 205[2] |
| 2013 | 212[2] |
| 2012 | 207[2] |
| 2011 | 210[2] |
| 2010 | 220[2] |
| 2009 | 228[2] |
| 2008 | 232[2] |
| 2007 | 217[2] |
| 2000 | 198[11] |
| 1990 | 323[12] |
| 1985 | 420[13] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Gunesgoren, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Hanak Güneşgören Köy Nüfusu". Nufusune.com. 22 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ a b ""Ardahan kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2021.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 760.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 381, ISBN 9789941478178.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 111, ISBN 9786052100271.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021.
- ^ 1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 229.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 698". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 359.
- ^ a b "Güneşgören Köyü". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.