Göreşken, Şenkaya
| Göreşken | |
|---|---|
 | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Göreşken Göreşken'in Erzurum 'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Şenkaya |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 2081 m |
| Nüfus | |
| • Toplam | 161 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25360 |
Göreşken, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Mahallenin eski adı Geraşkiani'dir. Nitekim Rus idaresi de bu köyü Geraşkyan (Герашкянъ) olarak kaydetmiştir.[4] Öte yandan 1918 tarihli Gürcüce Ertoba gazetesinde köyün adı Geraşkiani (გერაშკიანი) olarak geçer.[5] Bu yer adının Türkçede değişime uğrayıp Göreşken'e dönüştüğü anlaşılmaktadır.
Göreşken köyünün yer aldığı Tao, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Ancak eski Osmanlı tahrir defterlerinde köyün adı geçmemektedir. 1835 tarihli nüfus defterinde komşu köy Bardız yer aldığı halde, bu defterde Geraşkiani veya Göreşken adı geçmemektedir.[6]
Geraşkiani, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması’yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinde köy Oltu sancağının Oltu kazasına bağlıydı. 1886 yılındaki nüfus tespitinde köydeki 32 hanede, 123'ü erkek ve 104'ü kadın olmak üzere 227 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun tamamı Türk olarak kaydedilmiştir.[4]
Geraşkiani köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Köreşken / Göreşken (كورەشكن) adıyla Kars vilayetinin Sarıkamış ilçesinin Bardız nahiyesine bağlıydı.[7] 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahip olan köyde 516 kişi yaşıyordu.[8] 1946 yılında Şenkaya ilçesi kurulunca, Bardız nahiyesi ve Göreşken köyü bu ilçeye bağlandı. 1965 yılında köyde 704 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 295 kişi okuma yazma biliyordu.[9]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Şenkaya Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[10]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Mahalle, Erzurum il merkezine 146 km, Şenkaya ilçe merkezine 41 km uzaklıktadır.[11] Mahalle, Şenkaya'nın güneyinde olup, 
numaralı Şenkaya-Horasan il yoluna, Gaziler Mahallesi'nde, 4,3 km.lik bir köy yoluyla ulaşmaktadır.[12]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 161[1] |
| 2021 | 162[1] |
| 2020 | 165[1] |
| 2019 | 183[1] |
| 2018 | 185[1] |
| 2017 | 172[1] |
| 2016 | 167[1] |
| 2015 | 177[1] |
| 2014 | 189[1] |
| 2013 | 187[1] |
| 2012 | 187[2] |
| 2011 | 204[2] |
| 2010 | 201[2] |
| 2009 | 210[2] |
| 2008 | 213[2] |
| 2007 | 206[2] |
| 2000 | 206[2] |
| 1990 | 346[13] |
| 1985 | 494[14] |
| 1965 | 704[15] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Şenkaya Göreşken Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Goresken, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 714". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023.
- ^ Ertoba, 23 Mart 1918, sayı: 71.
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 80. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 765". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 355.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 261.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Göreşken Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ "Göreşken to Gaziler". Göreşken to Gaziler. Erişim tarihi: 30 Kasım 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.